آلومینیوم محتویات خصوصیات تاریخچه کشف آلومینیوم پیدایش و منابع معرفی ویژگی‌های قابل توجه کاربردها استخراج آلومینیوم ایزوتوپ‌ها هشدارها املای انگلیسی مکانیزم تشکیل لایه اکسیدی در آلومینیوم آندایزینگ آلیاژهای کار شده آلومینیم تولیدکنندگان آلومینیوم در ایران جستارهای وابسته منابع منوی ناوبریدانشنامهٔ رشدپورتال رسمی مجتمع آلومینیوم المهدیwww.almahdi.irوووو
سروانتیتSbOاکسید کبالت (II، III)CoOاکسید آهن (II، III)FeOتتراکسید سربPbOمنگنز (II، III) اکسیدMnOاکسید نقره (I، III)AgOاکسید آلومینیوم (II)AlOاکسید باریمBaOاکسید برلیومBeOکادمیم اکسیدCdOآهکCaOکربن مونوکسیدCOاکسید کروم (II)CrOاکسید کبالت (II)CoOمس (II) اکسیدCuOاکسید آهن (II)FeOاکسید سرب (II)PbOاکسید منیزیمMgOجیوه (II) اکسیدجیوهOاکسید نیکل (II)NiOنیتریک اکسیدNOاکسید پالادیم (II)PdOاکسید استرانسیمSrOمونواکسید گوگردSODisulfur dioxideSOاکسید قلع (II)SnOاکسید تیتانیوم (II)TiOاکسید وانادیم (II)VOاکسید رویZnOکربن دی‌اکسیدCOکربن تری‌اکسیدCOاکسید سریم (IV)CeOدی‌اکسید کلرClOاکسید کروم (IV)CrOدی‌نیتروژن تترااکسیدNOژرمانیم دی‌اکسیدGeOاکسید هافنیم (IV)HfOدی‌اکسید سربPbOمنگنز دی‌اکسیدMnOنیتروژن دی‌اکسیدNOپلوتونیوم (IV) اکسیدPuOاکسید رودیم (IV)RhOاکسید روتنیوم (IV)RuOسلنیوم دی‌اکسیدSeOسیلیسیم دی‌اکسیدSiOگوگرد دی‌اکسیدSOدی‌اکسید تلوریمTeOدی‌اکسید توریمتوریمOدی‌اکسید قلعSnOتیتانیوم دی اکسیدTiOاکسید تنگستن (IV)WOاورانیوم دی‌اکسیدUOاکسید وانادیم (IV)VOدی‌اکسید زیرکونیومZrOتری‌اکسید کرومCrOتری‌اکسید مولیبدنMoOرنیوم تری‌اکسیدReOتری‌اکسید سلنیومSeOتری اکسید سولفورSOتری‌اکسید تلوریمTeOتنگستن تری‌اکسیدWOتری‌اکسید اورانیمUOزنون تری‌اکسیدXeOاسمیم تتراکسیدOsOتتراکسید روتنیمRuOزنون تتراکسیدXeOIridium tetroxideIrOHassium tetroxideHsOکاسیتریتقلعکرومیتکرومکلومبیتنیوبیمهماتیتآهنایلمنیتتیتانیممگنتیتآهنپیرولوزیتمنگنزتانتالیتتانتالاورانینیتاورانیومآکانتیتنقرهکالکوپیریتمسکالکوزیتمسشنگرفجیوهکوبالتیتکبالتگالنسربمولیبدنیتمولیبدنپنتلاندیتنیکلاسفالریترویدولومیتمنیزیممنیزیتمنیزیممرمر سبزمسباریتینباریمبوکسیتآلومینیمگوشنیتبریلیماسپریلیتپلاتینولفرامیتتنگستنشئلیتتنگستنBanded iron formationCarbonate-hosted lead-zincHeavy mineral sandsIron oxide copper gold (IOCG)Kambalda-type komatiitic nickelLateritic nickelسنگ معدنPorphyry copperSedimentary exhalative (SedEx)UraniumVolcanogenic massive sulfide (VMS)
آلاینده‌هاآلاینده‌های خطرناک هواآلومینیمافزودنی‌های عدد ئیرسانای الکتریکیسوخت‌های آتش‌بازیسوخت‌های موشکعناصر شیمیاییعوامل کاهندهفلزات پس‌واسطه
عنصریفلزاکسیژنسیلیکونپوسته کره زمینبوکسیتفریدریش وولرهانس کریستین ارستدیونان باستانرنگرزیپوسته زمینطلاطلاقرن نوزدهمعنصر شیمیاییجدول تناوبیعدد اتمیسنگ معدنجرقهچکش خوارآهنمسمنیزیوممنگنزسیلیکونهواپیماهانور مرئیکربنبرق‌کافتبوکسیتفلوئورید کلسیمفلورید سدیمدی‌اکسید کربنایزوتوپایزوتوپ پایدارانرژی آزادالتهابسؤ هاضمهمواد غذاییتهوعهدایت گرماییبیماری آلزایمرکم خونیزبان انگلیسیانجمن شیمی آمریکااسید سولفوریکجریان مستقیمجریان برقمراکز تحقیقاتیشرکت آلومینیوم ایرانجنگ تحمیلیتیر ماهسرمایه‌گذاریدانشنامهٔ رشد[۱][۲]پورتال رسمی مجتمع آلومینیوم المهدیwww.almahdi.irبورآلومینیومگالیمایندیمتالیمآن‌ان‌تریوم
آلومینیوم
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
تکه ای از جنس آلومینیوم
آلومینیوم عنصری شیمیای با عدد اتمی ۱۳ و نماد Al است. این عنصر یک فلز نرم، نقره‌ای و چکش‌پذیر با چگالی ۲.۷ grcm3displaystyle gr over cm^3 است که در گروه بور قرار دارد. این عنصر پس از اکسیژن و سیلیکون فراوان‌ترین عنصر و همچنین فراوان‌ترین فلز در پوسته کره زمین است. آلومینیوم خالص به دلیل واکنش‌پذیری بسیار بالای خود بسیار به ندرت یافت می‌شود به همین دلیل به صورت ناخالص در سنگ‌های معدنی مختلفی وجود دارد. بیشتر آلومینیوم دنیا از سنگ بوکسیت به دست می‌آید.
محتویات
۱ خصوصیات
۲ تاریخچه کشف آلومینیوم
۳ پیدایش و منابع
۴ معرفی
۵ ویژگی‌های قابل توجه
۶ کاربردها
۶.۱ فهرست کاربردها
۷ استخراج آلومینیوم
۸ ایزوتوپ‌ها
۹ هشدارها
۱۰ املای انگلیسی
۱۱ مکانیزم تشکیل لایه اکسیدی در آلومینیوم
۱۲ آندایزینگ
۱۳ آلیاژهای کار شده آلومینیم
۱۳.۱ 1xxx
۱۳.۲ 2xxx
۱۳.۳ 3xxx
۱۳.۴ 4xxx
۱۳.۵ 5xxx
۱۳.۶ 6xxx
۱۳.۷ 7xxx
۱۴ تولیدکنندگان آلومینیوم در ایران
۱۵ جستارهای وابسته
۱۶ منابع
خصوصیات
آلیاژهای آلومینیوم به دلیل داشتن خواص منحصر به فردی مانند نسبت استحکام به وزن بالا، جوش‌پذیری خوب، شکل‌پذیری عالی و مقاومت به خوردگی نسبتاً خوب، به گونه گسترده در انواع سازه‌ها، صنایع هوایی و دریایی، خطوط انتقال برق، حمل و نقل و… استفاده می‌شوند. با اضافه کردن عناصری مانند مس، روی و سیلیسیوم به آلومینیوم می‌توان به خواص مکانیکی بهینه رسید.
در برخی آلیاژهای آلومینیوم لازم است عملیات ترمومکانیکی انجام شود. در این عملیات که بیشتر ویژه آلیاژهای سری ۲۰۰۰ ،۷۰۰۰ و ۶۰۰۰ است، ذرات در مرزدانه‌ها رسوب کرده و در نتیجه نواحی اطراف مرزدانه‌ها از عنصر آلیاژی تهی می‌شوند و این خود می‌تواند شروعی برای خوردگی موضعی به ویژه خوردگی حفرهای و بین دانه‌ای باشد؛ بنابراین، آلیاژهای آلومینیوم با استحکام بالا مانند ۲۰۲۴ ،۷۰۷۵ و ۶۰۶۱ که در صنایع گوناگون کاربرد فراوانی دارند، حساسیت زیادی به خوردگیهای موضعی به ویژه حفرهای و بیندانهای دارند. این نوع خوردگیها می‌توانند شروعی برای انواع خوردگی مثل پوستهای شدن (Exfoliation)، خوردگی تنشی SCC و ترکهای خستگی در آلیاژهای آلومینیوم باشند. فرایندهایی مانند عملیات حرارتی محلول جامد، کوئنچ و رسوبسختی، اثر قابل ملاحظه‌ای بر ترکیب شیمیایی موضعی آلیاژهای با استحکام بالا و قابل عملیات دارد.
به‌طور کلی به علت وجود میزان کمی آب در ساختار آلومینیوم هر نوع عملیاتی که باعث از بین رفتن یکنواختی در میکروساختار آلیاژ شود مقاومت به خوردگی را کاهش می‌دهد بررسی خوردگی موضعی آلیاژهای آلومینیوم مورد نظر در محیطهای هالیدی از اهمیت بالایی برخوردار است. محیطهای هالیدی شامل یونهای کلرید یا برومید می‌توانند لایه رویین روی سطح آلومینیوم را بشکنند و سبب ایجاد خسارت روی سطح شوند. از سوی دیگر، در این آلیاژها استحکام با انجام عملیات حرارتی و با رسوب ترکیبات شامل مس، روِی و منیزیوم افزایش می‌یابد. انحلال این رسوبات در دماهای بالا (حدود ۴۸۰ درجه سانتی گراد) محلول فوق اشباع از این عناصر را بوجود می‌آورد که تحت عملیات حرارتی، ترکیبات ریز شامل این عناصر رسوب می‌کنند. رشد همین ترکیبات، سبب ایجاد ساختاری ناهمگون شده که افزون بر کاهش استحکام، در رشد لایه پسیو تشکیل شده چه در هوا و چه در محیطهای آبی، اخلال به وجود می‌آورند.
از این رو، محل شروع حفره‌دار شدن را می‌توان به نقاط ضعیف در لایه پسیو مرتبط دانست. برخلاف فلزات دیگر که خوردگی باعث کاهش کلی ضخامت می‌شود در آلومینیوم خوردگی تمایل دارد به صورت موضعی در سراسر سطح، حفرات زیادی تولید کند و در کل بخش وسیعی از سطح دست نخورده باقی می‌ماند. تاکنون پژوهشهای زیادی در رابطه با خوردگی موضعی آلیاژهای آلومینیوم در محلولهای کلریدی انجام گرفته‌است. برای مثال، در سال ۲۰۰۴ سینیاوسکی و کالینین به بررسی خوردگی آلیاژهای آلومینیوم در آب دریا پرداخته‌اند، ولی در مجموع کمتر به موضوع خوردگی اتمسفری پرداخته شده‌است. بتازگی کوزنیکا در سال ۲۰۰۹ در مورد آلیاژ ۲۰۱۷، لی و همکارانش روی آلیاژ ۲۰۱۲ و نایت و همکارانش در سال ۲۰۱۱ در مورد آلیاژهای ۲۰۲۴ و ۷۰۵۰مقالاتی در این زمینه به چاپ رسانده‌اند.
خوردگی اتمسفری نوع خاصی از خوردگی بوده که به علت تشکیل یک لایه الکترولیت روی سطح که بیشتر فیلم نازکی از رطوبت است، بوجود می‌آید. ضخامت این لایه از ۱۰۰ میکرومتر تجاوز نمی‌کند و می‌توان فرض کرد این لایه همیشه اشباع از اکسیژن است. وقتی فلز در آب یا محلول نمکی مانند کلرید سدیم غوطه ور است به دلیل کاهش نفوذ اکسیژن در نواحی کاتدی نرخ خوردگی کاهش می‌یابد، ولی در خوردگی اتمسفری به دلیل اینکه گاهی لایه الکترولیت روی سطح خشک می‌شود یک شرایط تناوب خشک و تر بوجود می‌آید که باعث تشدید خوردگی نیز می‌شود. یون کلر نقش اصلی در خوردگی را ایفا می‌کند. مقدار خورندگی محیط به شدت تابع غلظت یون کلر در اتمسفر است. یون کلر باعث تخریب و سوراخ شدن لایه اکسیدی محافظ می‌شود. بر اساس پژوهشهای بروکشیتیس و کلارک وجود این یون در اتمسفرهای دریایی باعث می‌شود که نرخ خوردگی آلومینیوم حدود ۲۲ برابر بیشتر از نرخ خوردگی اتمسفرهای روستایی شود.[۱]
تاریخچه کشف آلومینیوم
«فریدریش وولر» بطور کلی به آلومینیوم خالص اعتقاد داشت. اما این فلز دو سال پیشتر به‌وسیله «هانس کریستین ارستد» شیمیدان و فیزیکدان دانمارکی بدست آمد. در روم و یونان باستان این فلز را به‌عنوان ثابت‌کننده رنگ در رنگرزی و نیز به‌عنوان بند آورنده خون در زخم‌ها بکار می‌بردند و هنوز هم به‌عنوان داروی بند آورنده خون مورد استفاده‌است. در سال ۱۷۶۱، «گویتون دموروو» پیشنهاد کرد تا alum را آلومین (alumin) بنامند.
پیدایش و منابع
اگر چه Al، یک عنصر فراوان در پوسته زمین است(۱۸٪)، این عنصر در حالت آزاد خود بسیار نادر است و زمانی یک فلز گرانبها و ارزشمندتر از طلا به حساب می‌آمد؛ بنابراین، به‌عنوان فلزی صنعتی اخیراً مورد توجه قرار گرفته و در مقیاس‌های تجاری تنها بیش از ۱۰۰ سال است که مورد استفاده‌است. در ابتدا که این فلز کشف شد، جدا کردن آن از سنگ‌ها بسیار مشکل بود و چون کل آلومینیوم زمین به صورت ترکیب بود، مشکل‌ترین فلز از نظر تهیه به‌شمار می‌آمد.
آلومینیوم در قرن نوزدهم برای مدتی از طلا با ارزش‌تر بود، اما بعد از ابداع یک روش آسان برای استخراج آن در سال ۱۸۸۹، قیمت آن رو به کاهش گذاشت و سقوط کرد. تهیه مجدد این فلز از قطعات اسقاط (از طریق بازیافت) تبدیل به بخش مهمی از صنعت آلومینیوم شد. بازیافت آلومینیوم موضوع تازه‌ای نیست، بلکه از قرن نوزدهم یک روش رایج برای این کار وجود داشت. با اینهمه تا اواخر دهه ۶۰ این یک کار کم منفعت بود تا زمانی‌که بازیافت قوطیهای آلومینیومی آشامیدنیها بالاخره بازیافت این فلز را مورد توجه قرار داد. منابع بازیافت آلومینیوم عبارت‌اند از: اتومبیلها، پنجره‌ها، درها، لوازم منزل، کانتینرها و سایر محصولات. یکی از ویژگی‌های مهم آلومینیوم که بازیافت آن را مورد توجه قرار می‌دهد آن است که هیچ تفاوتی بین کیفیت آلومینیوم بازیافتی و آلومینیوم تازه تولید شده وجود ندارد.
معرفی
آلومینیوم، عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی دارای علامت Al و عدد اتمی ۱۳ می‌باشد. آلومینیوم که عنصری نقره‌ای و انعطاف‌پذیر است، عمدتاً به صورت سنگ معدن بوکسیت یافت می‌شود و از نظر مقاومتی که در برابر اکسیداسیون دارد، همچنین وزن و قدرت آن، قابل توجه‌است. آلومینیوم در صنعت برای تولید میلیون‌ها محصول مختلف بکار می‌رود و در جهان اقتصاد، عنصر بسیار مهمی است.
اجزای سازه‌هایی که از آلومینیوم ساخته می‌شوند، در صنعت هوانوردی و سایر مراحل حمل و نقل بسیار مهم هستند. همچنین در سازه‌هایی که در آن‌ها وزن پایداری و مقاومت لازم هستند، وجود این عنصر اهمیت زیادی دارد.
ویژگی‌های قابل توجه
آلومینیوم، فلزی نرم و سبک، اما قوی است، با ظاهری نقره‌ای - خاکستری مات و لایه نازک اکسایش که در اثر برخورد با هوا در سطح آن تشکیل می‌شود، از زنگ خوردگی بی. ِ چکش خوار، انعطاف‌پذیر و به راحتی خم می‌شود. همچنین بسیار بادَوام و مقاوم در برابر زنگ خوردگی است. بعلاوه، این عنصر غیر مغناطیسی، بدون جرقه، دومین فلز چکش خوار و ششمین فلز انعطاف‌پذیر است.
کاربردها
از نظر کیفیت و از نظر ارزش، آلومینیوم کاربردی‌ترین فلز بعد از آهن است، به عبارتی آلومینیوم پرکاربردترین آلیاژ غیر آهنی است و تقریباً در تمامی بخش‌های صنعت دارای اهمیت می‌باشد. آلومینیوم خالص، نرم و ضعیف است، اما می‌تواند آلیاژهایی را با مقادیر کمی از مس، منیزیوم، منگنز، سیلیکون و دیگر عناصر بوجود آورد که این آلیاژها ویژگی‌های مفید گوناگونی دارند. این آلیاژها اجزای مهم هواپیماها و راکت‌ها را می‌سازند.
وقتی آلومینیوم را در خلاء تبخیر کنند، پوششی تشکیل می‌دهد که هم نور مرئی و هم گرمای تابشی را منعکس می‌کند. این پوششها لایه نازک اکسید آلومینیوم محافظ را بوجود می‌آورند که همانند پوششهای نقره خاصیت خود را از دست نمی‌دهند. یکی دیگر از موارد استفاده از این فلز در لایه آینه‌های تلسکوپ‌های نجومی است.
فهرست کاربردها
خودروی آستین ای۴۰ اسپورت که بدنه آن از جنس آلومینیم است.
برخی از کاربردهای اصلی آلومینیوم عبارت‌اند از:
حمل و نقل (اتومبیلها، هواپیماها، کامیون‌ها، کشتی‌ها، ناوگانهای دریایی، راه‌آهن و…). از آلومینیوم به دلیل چگالی پایین آن استفاده می شود؛- بسته‌بندی (قوطی‌ها، فویل و…). از آلومینیوم به دلیل غیرسمی بودن، جاذب نبودن و تراشه‌تراشه نشدن استفاده می شود؛
- ساختمان‌ها و ساخت‌وساز (درب، پنجره، دیوار پوش‌ها و…). از آنجایی که فولاد ارزان‌تر از آلومینیوم است، زمانی از آن استفاده می‌شود که عواملی مثل زنگ‌نزن بودن، سبکی و یا عوامل مهندسی مدنظر باشد؛
- بسیاری از لوازم خانگی (وسایل برقی خانگی، وسایل آشپزخانه،...)
- خطوط انتقال الکتریکی (هدایت الکتریکی آلومینیوم از مس بیشتر و از طلا کمتر می‌باشد اما استحکام مکانیکی ان در برابر کشش از مس کمتر می‌باشد و لذا برای ساخت هادی‌های آلومینیوم به منظور استفاده در خطوط انتقال از هسته‌ای فولادی برای تقویت استحکام ان در برابر کشش استفاده می‌کنند معروف‌ترین هادی آلومینیومی با ویژگی‌های بالا که در ۹۰ درصد خطوط انتقال استفاده می‌شود هادی ACSR می‌باشد.
- ماشین آلات اکسید آلومینیوم (آلومینا) بطور طبیعی و به صورت کوراندوم، سنگ سنباده، یاقوت و یاقوت کبود یافت می‌شود که در صنعت شیشه‌سازی کاربرد دارد. یاقوت و یاقوت کبود مصنوعی در لیزر برای تولید نور هم‌نوسان بکار می‌روند. آلومینیوم با انرژی زیادی اکسیده می‌شود و در نتیجه در سوخت موشکهای با سوخت و دمازاها مورد استفاده واقع می‌شود.
استخراج آلومینیوم
کانی بوکسیت مهمترین سنگ معدنی حاوی این فلز است. رنگ قرمز آن به دلیل وجود مقداری عنصر آهن است.
آلومینیوم یک فلز واکنشگر است و نمی‌تواند از سنگ معدن خود بوکسیت (Al۲O۳) به‌وسیله کاهش با کربن جدا شود. در عوض روش جداسازی این فلز از طریق برق‌کافت است. (این فلز در محلول اکسیده شده، سپس به صورت فلز خالص جدا می‌شود) لذا جهت این کار، سنگ معدن باید درون یک مایع قرار بگیرد. اما بوکسیت دارای نقطه ذوب بالایی است (۲۰۰۰ درجه سانتی‌گراد) که تأمین این مقدار انرژی از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست.
برای سالهای زیادی بوکسیت را در فلورید سدیم و آلومینیوم مذاب قرار می‌دادند و نقطه ذوب آن تا ۹۰۰درجه سانتی‌گراد کاهش می‌یافت. اما امروزه مخلوط مصنوعی از آلومینیوم، سدیم و فلوئورید کلسیم، جایگزین فلورید سدیم و آلومینیوم شده‌است. این فرایند هنوز مستلزم انرژی بسیار زیاد است و کارخانجات آلومینیوم دارای ایستگاه‌های برق مخصوص خود در اطراف این کارخانه‌ها هستند.
الکترودهایی که در الکترولیز بوکسیت بکار می‌روند، هر دو کربن هستند. وقتی سنگ معدن در حالت مذاب است، یونهای آن آزادانه حرکت می‌کنند. واکنش در کاتد منفی اینگونه‌است:
Al<sub>3</sub>+3e⟶Aldisplaystyle Al<sub>3</sub>+3elongrightarrow Al
در اینجا یون آلومینیوم در حالت کاهش است (الکترونها اضافه می‌شوند). سپس فلز آلومینیوم به سمت پایین فرومی‌رود و خارج می‌شود.
آند مثبت، اکسیژن بوکسیت را اکسیده می‌کند که بعد از آن با الکترود کربنی واکنش کرده تا تولید دی‌اکسید کربن نماید.
این کاتد باید عوض شود، چون اغلب تبدیل به دی‌اکسید کربن می‌شود. بر خلاف هزینه الکترولیز، آلومینیوم فلزی، ارزان با کاربرد وسیع است. امروزه آلومینیوم را می‌توان از خاکه معدنی استخراج کرد، اما این فرایند، اقتصادی نیست.
ایزوتوپ‌ها
آلومینیوم، دارای ۹ ایزوتوپ است که عمده‌ترین آن‌ها بین ۲۳ تا ۳۰ مرتب شده‌اند. تنها Al-۲۷ (ایزوتوپ پایدار) و Al-۲۶ (ایزوتوپ رادیواکتیو) بطور طبیعی وجود دارند. Al-۲۶ از پراشیدن ذرات اتم آرگون در اتمسفر که در نتیجه پروتونهای اشعه کیهانی رخ می‌دهد، تولید می‌شود. ایزوتوپ‌های آلومینیوم، کاربردهای عملی در تعیین قدمت رسوبات دریایی، خاستگاه منگنز، یخهای دوران یخبندان، کوارتز در صخره‌ها و شهاب سنگ‌ها دارد.
Al-۲۶ اولین بار در مطالعات ماه و شهاب‌سنگها بکار رفت. اجزاء شهاب‌سنگها بعد از جدا شدن از پیکره مادر در مدت سفر خود در فضا در معرض شدید بمباران اشعه کیهانی هستند که باعث تولید آلومینیوم ۲۷ پایدار می‌شود. بعد از سقوط روی زمین، حفاظ اتمسفر مانع از تولید Al-۲۶ بیشتر از قطعات شهاب‌سنگها می‌شود و واپاشی آن در تعیین عمر زمینی آن‌ها مؤثر است. تحقیقات روی شهاب‌سنگها ثابت کرده‌است که Al-۲۶ در زمان شکل‌گیری سیاره ما نسبتاً به مقدار فراوان وجود داشته‌است. احتمالاً انرژی آزاد شده در نتیجه واپاشی Al-۲۶، ذوب شدن مجدد و جدایی سیارکها بعد از شکل‌گیری آن‌ها را ۲–۴ میلیارد سال پیش در پی داشته‌است.
هشدارها
آلومینیوم یکی از معدود عناصر فراوانی است که ظاهراً هیچ فعالیت مؤثری در سلول‌های زنده ندارد. اما درصدی از مردم به آن حساسیت دارند. آن‌ها تجربه کرده‌اند تماس هر نوع از آن موجب التهاب پوستی می‌شود. مصرف داروهای بند آورنده خون و مواد ضد عرق باعث ایجاد جوشهای خارش‌آور و سؤ هاضمه می‌گردد. عدم جذب مواد غذایی مفید از غذاهای پخته شده در ظروف آلومینیومی همچنین تهوع و سایر علائم مسمومیت در نتیجه خوردن این‌گونه محصولات مانند Maalox, Amphojel, Kaopectate.
در سایر افراد آلومینیوم مانند فلزات سنگین، سمی نیست، اما در صورت مصرف زیاد علائمی از مسمومیت دیده شده‌است. اگرچه استفاده از ظروف غذای آلومینیومی به خاطر مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و خاصیت هدایت گرمایی بالای آن‌ها بسیار رایج است، در کل، هیچگونه علامتی در مورد ایجاد مسمومیت آن‌ها دیده نشده‌است. مصرف زیاد داروهای ضد اسید و مواد ضد عرق که حاوی ترکیبات آلومینیومی هستند، احتمال مسمومیت بیشتری دارند. به‌علاوه احتمال ارتباط آلومینیوم با بیماری آلزایمر مطرح شده‌است، گرچه اخیراً این فرضیه رد شده‌است.
مصرف زیاد این عنصر باعث کم خونی نیز می‌گردد.
املای انگلیسی
املاء رسمی این عنصر در زبان انگلیسی، IUPAK) Aluminium) است، گرچه عموماً آمریکایی‌ها و کانادایی‌ها آن را به صورت Aluminum نوشته و تلفظ می‌کنند. «همفری دیوی» در سال۱۸۰۷ Alumim را برای عنصر کشف شده در آن زمان ارائه کرد، اما بعداً تصمیم گرفت تا این نام را به Aluminum تغییر دهد که با وجود ium در نام بیشتر عناصر تطبیق کند. بعدها املا Aluminium در بریتانیا و آمریکا متداول شد، اما بعد به تدریج آمریکایی‌ها برای اهداف غیرتخصصی این نام را به Aluminum برگرداندند. نام رسمی این عنصر در آمریکا و در رشته شیمی تا سال ۱۹۲۶ به صورت Aluminium بکار رفت. از این تاریخ به بعد انجمن شیمی آمریکا تصمیم به استفاده از املاء Aluminum در نشریات خود گرفت.
مکانیزم تشکیل لایه اکسیدی در آلومینیوم
مکانیزم تشکیل لایه اکسیدی در آلومینیوم حمام اسید سولفوریک به غلظت ۱۰٪ حجمی را مد نظر داشته و در آن یک قطعه آلومینیومی را به قطب مثبت منبع الکتریسیته متصل کنید و فلز مناسب دیگری مانند قلع را به عنوان کاتد به قطب منفی منبع الکتریسیته وصل کنید دانسیته جریان مستقیم مورد نیاز در این پروسه حدود ۱ تا ۱/۶ آمپر بر دسیمتر مربع که از پتانسیلی حدود ۱۳ تا ۱۷ ولت به وجود می‌آید. در دمای معمولی اتاق وقتی که جریان برق برقرار می‌شود اسید سولفوریک آغاز به تجزیه می‌کند و در اثر این فعل و انفعالات در قطب منفی هیدروژن به وجود می‌آید و به موازات یونهای اکسیژن و سولفات توسط قطب مثبت که آلومینیوم به آن وصل است جذب می‌گردند.
شارژ الکتریکی در داخل سیستم فوق باعث می‌شود که یونهای مثبت آلومینیوم به سمت کاتد هدایت می‌شود و در همان حال در سطح آند کاتیون‌ها یا آلومینیوم با آنیون‌های اکسیژن ترکیب می‌شود و تشکیل اکسید آلومینیوم را می‌دهند. مقداری از یونهای آلومینیوم نیز قادر به ترکیب با اکسیژن نیست و به صورت نا محلول در الکترولیت باقی می‌مانند. (فلز آلومینیوم خالص با اکسیژن واکنش می‌دهد روی آن یک لایه آلومینیوم اکسید نقش می‌بندد. لایهٔ پایدار آلومینیوم اکسید مانع از رسیدن اکسیژن و رطوبت به نواحی زیرین آلومینیوم را از خوردگی نجات می‌دهد)
آندایزینگ
آندایزینگ آلومینیوم به روش الکترولیت اسید سولفوریک از اسید سولفوریک با غلظت‌های مختلف gr/lit۱۰ تاgr/lit۷۰۰درصنایع و مراکز تحقیقاتی عملیات آندایزینگ استفاده می‌کنند. اما اکثر غلظتی که به‌طور معمول به کار ۱۵۰ تا ۲۵۰ گرم در لیتر می‌باشد. با تغییر غلظت میزان هدایت الکتریکی نیز تغییر می‌کند که منحنی شکل زیر بیانگر این ارتباط است.
بیشترین قابلیت هدایت الکتریکی در غلظت ۳۵۰ گرم در لیتر یا ۳۵٪ وزنی اسید سولفوریک بدست می‌آید. در چنین حالتی ولتاژ مورد نیاز جهت ایجاد دانسیته ۱/۲ آمپر بر دسیمتر مربع کمترین مقدار خود را خواهد داشت و انرژی مصرف شده الکتریکی نیز به همان نسبت در پایین‌ترین حد خود است.
ارتباط بین دمای محلول الکترولیت غلظت اسید و ولتاژ مورد نیاز جهت اعمال دانسیته ۱/۲ آمپر بر دسیمتر مربع است. آلومینیوم مورد آزمایش به صورت ورق بوده و درجه خلوص آن نیز ۹۹/۹۹درصد است.
تجزیه و آزمایش بیانگر این نکته می‌باشد که متناسب با افزایش غلظت محلول الکترولیت به نسبتی که زمان عملیات آندایزینگ افزایش ضخامت و وزن لایه اکسیدی حاصل کاهش می‌یابد به‌طوری‌که اگر قطعه‌ای آلومینیومی در محلول اسید سولفوریک با غلظت ۳۰٪ وزنی۳۳۰ گرم در لیتر در طول مدت یک ساعت آندایز شود وزن لایه اکسیدی ان معادل نصف حالتی خواهدبود که غلظت الکترولیت ۱۵٪وزنی ویا ۱۶۵گرم در لیتر بوده و در همان مدت زمان آندایز شده باشد.
آلیاژهای کار شده آلومینیم
1xxx
آلومینیم با خلوص 99٫99 درصد یا بالاتر
2xxx
مس، اصلی تر ین عنصر در آلیاژهای سری 2xxx است.
3xxx
منگنز، اصلی تر ین عنصر ناخالصی در آلیاژهای سری 3xxx است.
4xxx
سیلیسیم، اصلی تر ین عنصر ناخالصی در آلیاژهای سری 4xxx است.
5xxx
منیزیم، اصلی تر ین عنصر ناخالصی در آلیاژهای سری 5xxx است.
6xxx
منیزیم و سیلیسیم، اصلی تر ین عنصر ناخالصی در آلیاژهای سری 6xxx است.
7xxx
روی، با میزان ۱ تا ۸ درصد، اصلی تر ین عنصر آلیاژی در آلیاژهای سری 7xxx است.[۲]
تولیدکنندگان آلومینیوم در ایران
در سال ۱۳۵۳ شرکت آلومینیوم ایران، ایرالکو، به عنوان اولین تولیدکننده آلومینیوم در ایران به بهره‌برداری رسید. پس از پایان جنگ تحمیلی شرکت آلومینیوم المهدی در تیر ماه ۱۳۶۹ با برآورد اولیه هزینه سرمایه‌ای ۱/۵ میلیارد دلار و با هدف تولید ۱۱۰ هزار تن آلومینیوم در سال، قابل افزایش به ۳۳۰ هزار تن در بندرعباس، تأسیس گردید.
تا پایان سال ۸۱ تعداد ۱۲۰ دیگ ساخته و راه‌اندازی گردید، به‌طوری‌که ظرفیت تولیدی مجتمع به ۵۵ هزار تن در سال رسید. تعداد ۱۲۰ دیگ دوم فاز یک طی سالهای ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ ساخته و در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۴ مجتمع به ظرفیت اسمی پیش‌بینی شده فاز یک (۱۱۰ هزار تن) دست یافت.
در خرداد ماه سال ۸۵ عملیات اجرایی فاز دوم (هرمزال) با سرمایه‌گذاری اولیه ۸ هزار میلیارد ریال (متشکل از ۴۰۰ میلیون یورو ارزی و ۲۰۰ میلیارد تومان ریالی) و با هدف راه‌اندازی ۲۲۸ دیگ آغاز شد. با تلاش متخصصان داخلی و همکاری پیمانکار خارجی، طی مدت ۴۰ ماه در مهر ماه ۸۸ فاز دوم راه‌اندازی شد. در حال حاضر هرمزال با ۱۴۰ دیگ در مدار در حال فعالیت می‌باشد و تولید سالانه آن در حدود ۱۷۵ هزار تن در حال حاضر می‌باشد.
جستارهای وابسته
- Aluminium: The Thirteenth Element
- باتری آلومینیم–هوا
- آلیاژهای آلومینیوم
- ورق آلومینیومی
- Aluminium granules
- آلومینیم هیدروکسید
- Beverage can
- Institute for the History of Aluminium
- Panel edge staining
- The Aluminum Association
- ساعت کوانتومی
- فهرست کشورهای تولیدکننده آلومینیوم
منابع
به نقل از دانشنامهٔ رشد و مطلب رشد به نقل از [۱]
[۲]
پورتال رسمی مجتمع آلومینیوم المهدیwww.almahdi.ir
↑ باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، نجف آباد، اصفهان، ایران
1- C. Vargel, Corrosion of Aluminium, 2th ed. , Elsevier, Lyon, 2004. 2- M. A. Golozar, "Electrochemical Investigation of Localized Corrosion Behavior of Heat Treated AA7075 in Aqueous Solution Containing Chloride Ions", 12th National, Iranian Corrosion Congress, Iran, 2011. 3- D. De La Fuente, E. Otero-Huerta and M. Morcillo ," Studies of Long-Term Weathering of Aluminium in the Atmosphere", Corrosion Science, Vol. 49, pp. 3134-3148, 2007. 4- V. S. Sinyavskii and V. D. Kalinin, "Marine Corrosion and Protection of Aluminum Alloys According to Their Composition and Structure", Protection of Metals, Vol. 41, pp. 317–328, 2005. 5- B. Kuźnicka, "Influence of Constitutional Liquation on Corrosion Behaviour of Aluminium Alloy 2017A" , Material Characerization, Vol. 60, pp. 1008-1013, 2009.
↑ برخی استانداردهای کاربردی در روش‌های تولید مس و آلومینیوم و آلیاژهای آن-فتح‌الله معروفی-شابک 964-8598-57-8
جدول تناوبی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
H | | He | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Li | Be | | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Na | Mg | | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
K | Ca | | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rb | Sr | | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ردهها:
- آلایندهها
- آلایندههای خطرناک هوا
- آلومینیم
- افزودنیهای عدد ئی
- رسانای الکتریکی
- سوختهای آتشبازی
- سوختهای موشک
- عناصر شیمیایی
- عوامل کاهنده
- فلزات پس‌واسطه
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.312","walltime":"0.426","ppvisitednodes":"value":1781,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":110305,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":8037,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":14,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":1619,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 205.833 1 -total"," 49.23% 101.325 4 الگو:Navbox"," 24.15% 49.715 1 الگو:عناصر_گروه_بور"," 22.54% 46.388 1 الگو:Navbox_with_columns"," 20.09% 41.358 1 الگو:سنگ‌های_معدنی"," 19.34% 39.805 1 الگو:عناصر_شیمیایی"," 17.75% 36.532 2 الگو:همچنین_ببینید"," 13.63% 28.060 1 الگو:Navbox_subgroup"," 8.91% 18.344 1 الگو:اکسیدها"," 7.79% 16.028 1 الگو:Tnavbar-collapsible"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.035","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":1373437,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1278","timestamp":"20190316053040","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u0622u0644u0648u0645u06ccu0646u06ccu0648u0645","url":"https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%88%D9%85","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q663","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q663","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2005-08-06T17:05:33Z","dateModified":"2019-03-16T05:31:03Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5d/Aluminium-4.jpg","headline":"u0639u0646u0635u0631 u0634u06ccu0645u06ccu0627u06cc u0628u0627 u0639u062fu062f u0627u062au0645u06cc u06f1u06f3"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":177,"wgHostname":"mw1269"););
