Skip to main content

Зэс Гадаад холбоос | Эшлэл | Хажуугийн цэсзасахNational Pollutant Inventory - Copper and compounds fact sheetCopper Resource Page.The Copper Development Associationweb site dedicated to Standard Atomic Weights 2013CRC Handbook of Chemistry and Physics

4-р үеийн элемент11-р бүлгийн элементБайгаль орчинд хортой бодисГалын аюултай бодисЗэсКоэнзимКубын талст системХимийн элементХүнд металлЦахилгаан техникийн материалЦахилгаан химиШилжилтийн металлЭрдэсЭрдсийн ангиллын элемент


атомын дугаархимийн элементметаллцахилгаандулаандамжуулагчбарилгын материалхайлшдээд ургамаламьтныамьтанургамлыгХүмүүсМЭӨжилийнхүдрээсцагаан тугалгатайхүрлийгЧилиАНУил уурхайгаас












Зэс




Чөлөөт нэвтэрхий толь — Википедиагаас






Jump to navigation
Jump to search



















































































Зэс,  29Cu

NatCopper.jpg
Байгалийн зэс (~4 cm хэмжээтэй)

Ерөнхий шинж чанарууд
Нэр, тэмдэг

зэс, Cu
Гадаад байдал
улаан-улбар шар металлын гялтгар
Англи дуудлага
/ˈkɒpər/
KOP-ər
Зэс-ийн үелэх систем дэх байрлал


































































































































Устөрөгч (диатомт металл бус)



Гели (инерт хий)


Лити (шүлтийн металл)


Берилли (газрын шүлтэт металл)



Бор (химийн элемент) (металлоид)


Нүүрстөрөгч (полиатомт металл бус)


Азот (диатомт металл бус)


Хүчилтөрөгч (диатомт металл бус)


Фтор (диатомт металл бус)


Неон (инерт хий)


Натри (шүлтийн металл)


Магни (газрын шүлтэт металл)



Хөнгөн цагаан (шилжилтийн дараах металл)


Цахиур (металлоид)


Фосфор (полиатомт металл бус)


Хүхэр (полиатомт металл бус)


Хлор (диатомт металл бус)


Аргон (инерт хий)


Кали (шүлтийн металл)


Кальци (газрын шүлтэт металл)



Сканди (шилжилтийн металл)


Титан (шилжилтийн металл)


Ванади (шилжилтийн металл)


Хром (шилжилтийн металл)


Манган (шилжилтийн металл)


Төмөр (химийн элемент) (шилжилтийн металл)


Кобальт (шилжилтийн металл)


Никель (шилжилтийн металл)


Зэс (шилжилтийн металл)


Цайр (шилжилтийн металл)


Галли (шилжилтийн дараах металл)


Германи (металлоид)


Арсени (металлоид)


Селени (полиатомт металл бус)


Бром (диатомт металл бус)


Криптон (инерт хий)


Рубиди (шүлтийн металл)


Стронци (газрын шүлтэт металл)




Иттри (шилжилтийн металл)


Циркони (шилжилтийн металл)


Ниоби (шилжилтийн металл)


Молибден (шилжилтийн металл)


Технеци (шилжилтийн металл)


Рутени (шилжилтийн металл)


Роди (шилжилтийн металл)


Паллади (шилжилтийн металл)


Мөнгө (химийн элемент) (шилжилтийн металл)


Кадми (шилжилтийн металл)


Инди (шилжилтийн дараах металл)


Цагаан тугалга (шилжилтийн дараах металл)


Сурьма (металлоид)


Теллур (металлоид)


Иод (диатомт металл бус)


Ксенон (инерт хий)


Цези (шүлтийн металл)


Бари (газрын шүлтэт металл)


Лантан (лантаноид)


Цери (лантаноид)


Празиодим (лантаноид)


Неодим (лантаноид)


Промети (лантаноид)


Самари (лантаноид)


Европи (лантаноид)


Гадолини (лантаноид)


Терби (лантаноид)


Диспрози (лантаноид)


Гольми (лантаноид)


Ерби (лантаноид)


Тули (лантаноид)


Иттерби (лантаноид)


Лютеци (лантаноид)


Гафни (шилжилтийн металл)


Тантал (шилжилтийн металл)


Вольфрам (шилжилтийн металл)


Рени (шилжилтийн металл)


Осми (шилжилтийн металл)


Ириди (шилжилтийн металл)


Цагаан алт (шилжилтийн металл)


Алт (шилжилтийн металл)


Мөнгөн ус (шилжилтийн металл)


Талли (шилжилтийн дараах металл)


Хар тугалга (шилжилтийн дараах металл)


Висмут (шилжилтийн дараах металл)


Полони (шилжилтийн дараах металл)


Астат (металлоид)


Радон (инерт хий)


Франци (шүлтийн металл)


Ради (газрын шүлтэт металл)


Актини (актиноид)


Тори (актиноид)


Протактини (актиноид)


Уран (химийн элемент) (актиноид)


Нептуни (актиноид)


Плутони (актиноид)


Америци (актиноид)


Кюри (химийн элемент) (актиноид)


Беркли (актиноид)


Калифорни (актиноид)


Эйнштейни (актиноид)


Ферми (актиноид)


Менделееви (актиноид)


Нобели (актиноид)


Лоуренси (актиноид)


Рутерфорди (шилжилтийн металл)


Дубни (шилжилтийн металл)


Сиборги (шилжилтийн металл)


Бори (шилжилтийн металл)


Хасси (шилжилтийн металл)


Мейтнери (unknown chemical properties)


Дармштадти (unknown chemical properties)


Рентгени (unknown chemical properties)


Копеници (шилжилтийн металл)


Нихони (unknown chemical properties)


Флерови (шилжилтийн дараах металл)


Москови (unknown chemical properties)


Ливермори (unknown chemical properties)


Теннессин (unknown chemical properties)


Оганесон (unknown chemical properties)



Cu

Ag

никель ← зэс → цайр
Цэнэгийн тоо (Z)
29

Атом масс (±) (Ar)

63.546(3)[1]
Элементийн ангилал
  шилжилтийн металл

Бүлэг, блок

бүлэг 11, d-блок
Үе
үе 4
Электрон бүтэц
[Ar] 3d10 4s1
давхарга бүрт

2, 8, 18, 1
Физик шинж чанарууд
Төлөв
хатуу
Хайлах температур
1357.77 K ​(1084.62 °C, ​1984.32 °F)
Буцлах температур
2835 K ​(2562 °C, ​4643 °F)

Нягт т.т.

8.96 г/см3
шингэн үед,х.т.
8.02 г/см3
Хайлах энтальп
13.26 Ж/моль
Уурших энтальп
300.4 кЖ/моль
Хувийн дулаан шингээлт
24.440 Ж/(моль·K)

Уурын даралт















P (Pa)
1
10
100
1 k
10 k
100 k
at T (K)
1509
1661
1850
2089
2404
2834

Атомын шинж чанар
Исэлдэлтийн зэрэг
−2, +1, +2, +3, +4 ​(сул суурилаг хүчил)
Цахилгаан сөрөг чанар
Полингийн шаталбар: 1.90
Ионжилтын энерги
1 дэх: 745.5 кЖ/моль
2 дахь: 1957.9 кЖ/моль
3 дахь: 3555 кЖ/моль
(илүү үзэх)
Атомын радиус
эмпирик: 128 пм
Ковалент радиус
132±4 pm
Ван дер Ваальсийн радиус
140 pm
Бусад
Талст бүтэц
​тал-төвтэй куб (ттк)
Face-centered cubic crystal structure for зэс


Дууны хурд нарийн савх

(хатаасан)
3810 m/s (т.т.)
Дулааны тэлэлт
16.5 µm/(m·K) ( 25 °C-д)
Дулаан дамжуулалт
401 W/(m·K)
Цахилгаан эсэргүүцэл
16.78 nΩ·m ( 20 °C-д)
Соронзон чанар
дисоронзон[2]
Юнгийн модуль
110–128 GPa
Хөдөлгөх модуль
48 GPa
Эзлэхүүний модуль
140 GPa
Пуассоны коэффициент
0.34
Моосын хатуулаг
3.0
Викерсийн хатуулаг
343–369 MPa
Бринеллийн хатуулаг
235–878 MPa
CAS дугаар
7440-50-8
Түүх
Нэрийн үүсэл
Кипр, Ром дахь гол олборлож байсан газар (Cyprium)
Нээсэн
Ойрхи Дорнод (МЭӨ 9000)
Хамгийн тогвортой изотопууд





























изо

БДТ

ХЗҮ

ЗТ

ЗЭ (MeV)

ЗБ

63Cu
69.15%

63Cu нь 34 нейтронтой үед тогтвортой

64Cu

син
12.700 цаг

ε


64Ni

β


64Zn

65Cu
30.85%

65Cu нь 36 нейтронтой үед тогтвортой

67Cu
син
61.83 цаг
β

67Zn

үзэх · хэлэлцэх · засах· эх сурвалж

Зэс нь Cu гэж тэмдэглэгддэг, атомын дугаар нь 29, нэгэн төрлийн химийн элемент юм. Цэвэр зэсийн гадарга нь улбар улаан өнгөтэй байдаг.


Зэс нь зөөлөн металл бөгөөд маш сайн цахилгаан дамжуулах чадвартай тул, цахилгаан болон дулаан дамжуулагч, барилгын материал, мөн төрөл бүрийн хайлш гарган авахад хэрэглэнэ. Мөн дээд ургамал, амьтны маш чухал тэжээл боловч, их хэмжээний зэс нь амьтан, ургамлыг хордуулна.


Зэс нь байгаль дээр нэмэлт боловсруулалтгүйгээр шууд ашиглаж болохуйц байдалтай олддог цөөн металлын нэг юм. Хүмүүс зэсийг МЭӨ 8000 он буюу 10,000 жилийн өмнөөс хэрэглэж эхэлсэн байна. Зэс нь хүн төрөлхтний боловсруулж сурсан анхны металл бөгөөд хүмүүс зэсийг анх МЭӨ 5000 онд хүдрээс нь хайлуулан ялгаж, МЭӨ 4000 онд хэвэнд цутган хэлбэр оруулж, МЭӨ 3500 онд цагаан тугалгатай холин анхны металлын хайлш хүрлийг гарган авчээ.


Чили, АНУ зэрэг орнууд ихээхэн хэмжээний зэсийн нөөцтэй бөгөөд ихэвчлэн ил уурхайгаас олборлож байна.




Байгалийн зэс



Гадаад холбоос |


  • National Pollutant Inventory - Copper and compounds fact sheet


  • Copper Resource Page. Includes 12 PDF files detailing the material properties of various kinds of copper, as well as various guides and tools for the copper industry.


  • The Copper Development Association has an extensive site of properties and uses of copper; it also maintains a web site dedicated to brass, a copper alloy.


Эшлэл |



  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights


  2. (2005) “Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds”, Lide, D. R.: CRC Handbook of Chemistry and Physics, 86th, Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5. 


.mw-parser-output div.NavFrameborder:1px solid #A2A9B1;clear:both;font-size:95%;margin-top:1.5em;min-height:0;padding:2px;text-align:center.mw-parser-output div.NavPicfloat:left;padding:2px.mw-parser-output div.NavHeadbackground-color:#EAECF0;font-weight:bold.mw-parser-output div.NavFrame:afterclear:both;content:"";display:block.mw-parser-output div.NavFrame+div.NavFrame,.mw-parser-output div.NavFrame+link+div.NavFramemargin-top:-1px.mw-parser-output .NavTogglefloat:right;font-size:x-small








"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Зэс&oldid=564792"-с авсан










Хажуугийн цэс


























(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.632","walltime":"0.757","ppvisitednodes":"value":9411,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":342167,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":34882,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":17,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":2447,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 484.448 1 -total"," 89.52% 433.687 1 Загвар:Infobox_зэс"," 88.14% 426.973 1 Загвар:Infobox_element"," 84.76% 410.601 1 Загвар:Infobox"," 46.36% 224.578 1 Загвар:Infobox_element/periodic_table"," 41.95% 203.243 1 Загвар:Periodic_table_(32_columns,_micro)"," 36.38% 176.243 118 Загвар:Periodic_table_(32_columns,_micro)/elementcell"," 7.23% 35.041 1 Загвар:Үелэх_системийн_холбоос_мөр"," 5.97% 28.923 1 Загвар:Navigationsleiste"," 5.15% 24.953 4 Загвар:Element_color"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.131","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":2314642,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1311","timestamp":"20190322094814","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u0417u044du0441","url":"https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D1%8D%D1%81","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q753","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q753","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2007-07-18T10:50:56Z","dateModified":"2018-12-20T06:26:45Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f0/NatCopper.jpg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":168,"wgHostname":"mw1323"););

Popular posts from this blog

Sum ergo cogito? 1 nng

三茅街道4182Guuntc Dn precexpngmageondP