آستارا محتویات وجه تسمیه تاریخ جغرافیا مردم گردشگری اقتصاد ترابری نیروهای نظامی خدمات شهری فرهنگ شهرهای خواهر جستارهای وابسته منابع منوی ناوبری۳۸°۲۴′۴۴″شمالی ۴۸°۵۲′۳۴″شرقی / ۳۸٫۴۱۲۲°شمالی ۴۸٫۸۷۶۱°شرقی / 38.4122; 48.8761۳۸°۲۴′۴۴″شمالی ۴۸°۵۲′۳۴″شرقی / ۳۸٫۴۱۲۲°شمالی ۴۸٫۸۷۶۱°شرقی / 38.4122; 48.8761وwww.ittic.com/Reservation/default.aspx?tabid=۱۳۷۴سایت شهرداری بندرآستارا«بانک اطلاعات تقسیمات کشوری-جستجو شهر»«نتایج سرشماری ۱۳۹۰»نسخهٔ اصلیدائرةالمعارف بزرگ اسلامی: آستارا«آستارا: مجموع بارندگی ماهانه به میلی‌متر»«آستارا: میانگین ماهیانهٔ متوسط دمای روزانهٔ هوا برحسب درجهٔ سانتی‌گراد»«آستارا تعداد روزهای با حداکثر دمای مساوی صفر درجه یا کمتر از آن»«پیش‌شماره شهرستان‌های کشور»«جواد معیتی شهردار آستارا شد»«سوغات آستارا»بانک اطلاعاتی آکو، لیست پلاک‌های خودروهای ایران«تالش (طالش)»«آستارا»«انسداد کامل ۳۷٫۵ کیلومتر مرز آستارا»«ارزش تجارت چمدانی از گمرک آستارا سال گذشته ۱۵ درصد افزایش یافت»«یک میلیون و یکصد هزار مسافر نوروزی از شهرستان آستارا دیدن کردند»«یک میلیون مسافر در تعطیلات عید نوروز در گیلان جابجا شدند»«جشنواره ملی اقوام ایرانی در آستارا برگزار می‌شود»«کسب رتبه سوم مرز جاده‌ای آستارا در واردات و صادرات کالا»«آستارا شهر ساحل، بازار و بام‌های سفالی مملو از جاذبه‌های گردشگری»«افتتاح نخستین بندر خصوصی چند منظوره ایران»«حضور رحیمی؛ تخلیه نخستین محموله تجاری بندر آستارا انجام شد»«بزرگترین پرچم استان گیلان در پایانه مرزی آستارا برافراشته شد»«رونمایی از بزرگترین پرچم ایران در آستارا»«موقعیت جغرافیایی آستارا در توسعه اقتصاد منطقه نقش اساسی دارد»«نقش گیلان در تقویت روابط با جمهوری آذربایجان»«قابلیت‌های گردشگری آستارا چقدر می‌ارزد؟!»«گمرک آستارا در صادرات چمدانی رتبه اول را در کشور دارد»«تجارت چمدانی ایران به ۵۱ میلیون و ۲۴۵ هزار دلار رسید / رونق این تجارت در آستارا»«کسب رتبهٔ سوم مرز جاده‌ای آستارا در واردات و صادرات کالا»«ترانزیت یک میلیارد و 700 میلیون دلاری کالا از گمرک آستارا»«گمرک آستارا بزرگترین گمرک زمینی شمال کشور»«آستارا امن‌ترین مرز کشور است»«ایران اسلامی امن‌ترین کشور دنیاست/آستارا پرترددترین مرز کشور»«گمرک آستارا دومین منبع درآمد استان گیلان»«وضعیت صادرات چمدانی ایران/ گمرک آستارا دارای بیشترین سهم ارزشی صادرات چمدانی»«تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵»«ĀSTĀRĀ»«شناسنامه شهر آستارا»«تالش (یا طالش)»«تاریخچه شهر آستارا»«گشت وگذار در شهر پشتبامهای سفالی»«آستارا»«آستارا»«آستارا»«آستارا»«آستارا»«آستارا»«پارسال ۱۲۰ روز شهرستان آستارا بارانی بود»«نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵»درگاه ملی آمار«نتایج سرشماری ۱۳۸۵»نسخهٔ اصلیدائرةالمعارف بزرگ اسلامی - آستارا«شهرستان‌های استان گیلان»بر اساس فرهنگ تاتی و تالشی ، علی عبدلی«شبیه خوان‌ها در آستارا شکوه واقعه کربلا را به تصویر کشیدند»«آئین‌های آستارا در ماه محرم/شاه حسین (ع)، طشت‌گذاری و حمل گهواره»«استقبال گردشگران از مناطق گردشگری و تفریحی شهر ساحلی آستارا»«بازدید بیش از 341 هزار نفر از جاذبه‌های گردشگری آستارا در تعطیلات عید فطر»«فرصت‌های سرمایه‌گذاری»"Phenotypic evaluation of scutellum-derived calluses in 'Indica' rice cultivars"10.2478/acas-2013-0020«معرفی شهرستان‌های گیلان»«افزایش 58 درصدی تجارت چمدانی از گمرک آستارا»«راه‌اندازی دومین بندر اقتصادی گیلان در آستارا»«پارسال صدور اظهارنامه صادراتی در گمرک آستارا، 32 درصد افزایش یافت»«گمرک آستارا، نبض تپنده صادرات در شمال کشور»«رتبه اول تجارت چمدانی در مرزهای زمینی»«لایحه ایجاد مناطق ویژه اقتصادی سهند مراغه، آستارا و سهلان»«دستور ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بندر آستارا صادر شد»«محدوده و موضوع فعالیت مناطق ویژه اقتصادی قصر شیرین و بندر آستارا تعیین شد»«تاسیسات اندازه‌گیری و صادرات گاز جلفا»«Supreme Soviet Chairman Nikolai Podgorny in Iran, 1970»«اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر با حضور صدر هیئت رئیسه اتحاد جماهیر شوروی لوله گاز ایران به شوروی را در آستارا افتتاح می‌فرمایند»پرتال جامع اطلاع‌رسانی آستارا«موقعیت شهربندری آستارا»«افتتاح نخستین بندر خصوصی چند منظوره ایران»«آغاز بکار نخستین بندر خصوصی ایران در آستارا»«نخستین محموله صادراتی بندر آستارا به مقصد جمهوری آذربایجان بارگیری شد»«صادرات ۱۵هزار و ۲۰۰تن کالا از اسکله بندر استارا»«پهلوگیری ۲۷ فروند کشتی در بندر آستارا»«امکانات و توانمندیهای بندر آستارا»«پیشرفت ۷۵درصدی زیرسازی راه‌آهن قزوین- رشت- انزلی- آستارا»«وزیر اقتصاد آذربایجان: در ساخت راه‌آهن رشت - آستارا مشارکت می‌کنیم»«آغاز ریل‌گذاری راه‌آهن آستارا - آستارا»آستارا امن‌ترین مرز کشور استخبرگزاری فارس«تردد بیش از 747 هزار نفر مسافر داخلی و خارجی از مرز زمینی آستارا»پایگاه خبری شمال ماهوشمندسازی ۳۷٫۵ کیلومتر مرز آستاراحریم مرز استان گیلانخبرگزاری جمهوری اسلامیپلیس. دات آی آرخبرگزاری فارسکنترل مرز دریایی ایران«اجرای تمرین مواضع پدافندی نیروی دریایی ارتش در آستارا»شهرداری ابهر«بیمارستان ۱۳۲ تختخوابی آستارا به زودی افتتاح می‌شود»«درخشش بانوان کاراته کار آستارایی در مسابقات قهرمانی کشور»شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی کشورنهاد کتابخانه‌های عمومی کشورسفرپدیا«سلام بهاری گردشگران نوروزی به سینما دریای آستارا»جوان امروز«بزرگترین سالن آمفی تئاتر گیلان پس از 17 سال در آستارا به بهره‌برداری رسید»دائرةالمعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی۱۴ هزار و ۵۰۰ دانش آموز آستارایی سال تحصیلی را آغاز کردند«چهار مدرسه جدیدالاحداث، به مدارس شهرستان آستارا افزوده می‌شود»دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا«تبدیل شدن دانشگاه پیام‌نور آستارا به دانشگاه بین‌المللی»«مراسم سنتی قره بایرام در آستارا برگزار شد»«برگزاری آیین سنتی شاخسی واخسی هم‌زمان با تاسوعای حسینی در آستارا»«شبیه خوانان در آستارا شکوه واقعه کربلا را به تصویر کشیدند»«یادی از آیین‌های قدیم و جدید مردم آستارا در عید نوروز»«مردم آستارا از آداب و رسوم شب یلدا می‌گویند»«لونگی، غذای مورد علاقه مسافران نوروزی آستارا»«ایران در ایران»وووووو
آستاراآستاراصیادلردمیر اوغلی کشبهارستانمشندگیلادهگودی اولرشاغلاآقچایچملرزره ژیهباسکم چالفندق‌پشتهسیجآق مسجددگرمانکشیهولستونهوژیهحیران سفلیحیران وسطیحیران علیاونه‌بینحاجی امیر پایینحاجی امیر بالاخشکه دهنهباغچه‌سرابی‌بی یانلوقلعهبیجاربینعنبران‌محلهعسکرآبادلمیرمحلهشیخ علی محلهشیخ محلهویرمونیعباس آبادهودولتله‌خاندربندکشفیخانبلاغیشونده چولاخانه‌های آسیابعوض‌لر صیادلرجبرئیل محلهشونانبرزنالوندویلسیبلی کانرودسرالیوهخسرومحلهکرده‌سرا قنبرمحلهدیلهچلوندچلوند پایینقره سوخلج محلهباش محله لوندویلخان حیاطیخلیله سراکوته کومهنظرمحله باباعلیمیه کومیگونش
شهرهای بندری در ایرانآستارااقتصاد در ایراناقتصاد گیلانبندرها و لنگرگاه‌های ایرانپایانه‌های مرزی ایران و جمهوری آذربایجانپراکنش آذری‌هاتاریخ آستاراشهرستان آستاراشهرها و شهرک‌های بندری دریای خزرشهرهای استان گیلانشهرهای بندری استان گیلانشهرهای رودگذرشهرهای شهرستان آستارامناطق مسکونی حاشیه خزرمناطق مسکونی ساحلی در ایران
ششمین شهر بزرگاستان گیلانشهرستان آستارااستان گیلانایرانجمهوری آذربایجانمنطقهٔ تالشدریای خزرآستارای جمهوری آذربایجاناستان اردبیلشهرستان تالشاستان گیلانآستاراچایآستارای جمهوری آذربایجاناردبیلبندر انزلیرشتآستارای جمهوری آذربایجانباکوگردنهٔ حیراناردبیلتبریزمرزیاقتصادیتوریستدریای خزرایرانپرچم کشورپل ارتباطیقفقازاروپاشمال کشورترکی آذریزبان تالشیحدود العالمسرزمین گیلانلاهیجانباکوحمدالله مستوفینزهةالقلوبظهیرالدین مرعشیمیرخواندروضةالصفاشاه عباسمنجیللاهیجانبیه‌پستالشآذربایجانمازندرانایرانلنکرانرودخانهٔ چیلوندشاه اسماعیل یکمصفویانشاه عباسقیام حمزه‌خانزمان شاهساروخان مهرانیخانات تالشمرکز حکومتلنکرانمیرمصطفی‌خانمیرحسن‌خانعهدنامه ترکمانچایآستاراچایتالشدریای خزراستان گیلانگیلانشهرستان اردبیلاستان آذربایجان شرقیقاجاریهصفویهعهدنامه گلستانآستارای آذربایجانمردم ایرانقاجاریهدودمان پهلویعهدنامه گلستاندبیرستان حکیم نظامیکتابخانه عمومی شماره یک آستاراشهرداری آستاراانقلاب اسلامیشورویجمهوری آذربایجانآذری‌هایآستاراچایگردشگری آستاراایرانجمهوری آذربایجانآستاراچایتالش‌هااردبیلی‌هامغانی‌هانمینی‌هازبان ترکی آذربایجانیکولی‌هاویرمونیدریای خزرآذربایجانگیلکقفقازجمهوری آذربایجانعهدنامهٔ گلستانامپراتوری روسیهدرجهٔ سانتی‌گرادترکی آذریتالشیبهزاد بهزادیپایان رأفتتیم فوتبال پرسپولیس تهرانسروش خلیلیطوفان عطاییمنصور بنی مجیدیفریدون ابراهیمیحکومت خودمختار آذربایجانابراهیم نبویدوره جمهوری اسلامیاکبر اکسیرشعر فرانودریاسالارمیرکمال‌الدین میرحبیب‌اللهینیروی دریایی ارتش ایرانمصطفی عسکریانمدرسه حکیماستاد تماممدیریت آموزشیدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزیمردمان آذریاسلامشیعه اثنی عشریسنیشافعیائمه معصومینترکیامامزاده ابراهیم و قاسمطشت گذاریمسجد میرزامسجد جامع آستارامنطقه نمونه گردشگری حیرانساحل صدفبازارچه ساحلیکوته کومهگیلدهتالاب استیلپناهگاه حیات وحش لوندویلدوره ایلخانیشهرستان آستارامرکز کشورمرکز استانکریدور شمال-جنوبمایل دریاییمحصول کشاورزیاداره کلهیئت وزیرانریاست جمهوریاسحاق جهانگیریمعاون اول رئیس‌جمهورجمهوری اسلامی ایرانمتر مکعبجلفاآذربایجان شرقیجمهوری خودمختار نخجوانمحمد رضا پهلویجمهوری سوسیالیستی آذربایجان شورویلوازم آرایشیبازی کودکانلوازم خانگیمرکز شهرمرکز خریدبانک توسعه صادرات ایرانپله برقیبانک ملیآستارای آذربایجانمرزهای ایرانخط آهناروپای غربیآستراخانباکومعاون اول رئیس‌جمهور وقتآکتائوجمهوری آذربایجانبندرباکوکربنات کلسیمپی وی سیترخیصراه‌آهنرشد اقتصادیحمل و نقلدریای خزرجمهوری آذربایجانراه‌آهنکشتیاقتصاد جمهوری آذربایجانوزیر راه و شهرسازیعباس آخوندیآستاراچایآستاراقاجاریهپهلویحیرانشهر مرزیکشفیفرماندهی مرزبانیپاسگاه مرزی ساحلی چلوندناوگان شمالامیر کبیرنیروی دریایی ارتشسیبلیانقلاب مشروطیتسلسله قاجارمجلس شورای ملیشهر تهرانرضا شاهشهرهای ایرانکتابخانه عمومی شماره یک آستاراسالن تئاترامام خمینیگالری هنریآمفی تئاترکتابخانه عمومی شماره یک آستارانام پیشینآموزش و پرورشدانش آموزانمدرسه ابتداییدانشگاه آزاد اسلامیایرانیان آذریفارسینوروزچهارشنبه سوری
آستارا
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
| آستارا | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | گیلان |
| شهرستان | آستارا |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) قدیمی | آهسته‌رو[۱] و دهنه‌کنار[۲] |
| سال شهرشدن | ۱۲۸۷ خورشیدی (مورد ادعای شهرداری آستارا)[۳] — ۱۲۹۷ خورشیدی (وزارت کشور)[۴] |
| مردم | |
| جمعیت | ۴۸٬۴۷۰ نفر[۵] |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع از سطح دریا | ۲۱٫۱- متر[۷] |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۵٫۴ درجهٔ سانتی‌گراد[۸] |
| میانگین بارش سالانه | ۱۳۴۵ میلی‌متر[۷] |
| روزهای یخبندان سالانه | ۰٫۳ روز[۹] |
| اطلاعات شهری | |
| نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی | ولی داداشی |
| شهردار | جواد معیتی[۱۱] |
| ره‌آورد | معرق‌کاری، جاجیم‌بافی، حصیربافی، زیلوبافی، سبدبافی، سفالگری، قالی‌بافی، کوزه‌گری، گلیم‌بافی و نمدمالی[۱۲] |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۱۳[۱۰] |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران د ۵۶[۱۳] |
| تابلوی خوش‌آمد به شهر | |
  آستارا روی نقشه ایران ۳۸°۲۴′۴۴″شمالی ۴۸°۵۲′۳۴″شرقی / ۳۸٫۴۱۲۲°شمالی ۴۸٫۸۷۶۱°شرقی / 38.4122; 48.8761مختصات: ۳۸°۲۴′۴۴″شمالی ۴۸°۵۲′۳۴″شرقی / ۳۸٫۴۱۲۲°شمالی ۴۸٫۸۷۶۱°شرقی / 38.4122; 48.8761 | |
آستارا (
تلفظ راهنما·اطلاعات) ششمین شهر بزرگ استان گیلان و مرکز شهرستان آستارا است. آستارا در شمالی‌ترین نقطهٔ استان گیلان و در مرز ایران با جمهوری آذربایجان بوده و از نظر جغرافیایی در مرکز منطقهٔ تالش قرار گرفته‌است.[۱۴] آستارا از شرق به دریای خزر، از شمال به آستارای جمهوری آذربایجان، از غرب به استان اردبیل و از جنوب به شهرستان تالش در استان گیلان محدود شده‌است. آستاراچای، آستارای ایران را از آستارای جمهوری آذربایجان جدا می‌سازد. بخش اصلی راه شوسهٔ آستارا—اردبیل تقریباً به موازات همین رود و خط مرزی کشیده شده‌است. این شهر از نظر ارتباطی بر سر یک سه‌راهی مهم قرار گرفته‌است؛ راه جنوبی آن به بندر انزلی و رشت، راه شمالی آن به آستارای جمهوری آذربایجان و باکو و راه غربی آن نیز که از گردنهٔ حیران می‌گذرد، به اردبیل و تبریز منتهی می‌شود.[۱۵] آستارا شهری مرزی[۱۶] و یکی از قطب‌های اقتصادی،[۱۷]توریست داخلی[۱۸] و بین‌المللی[۱۹] در ساحل غربی دریای خزر در شمال ایران است.
آستارا از لحاظ اقتصادی در سطح استان و کشور نقش تعیین‌کننده‌ای را داراست. این شهر از لحاظ اقامت مسافر در سطح استان گیلان دارای رتبهٔ نخست بوده و بین
۲۰[۲۰] تا ۳۰[۲۱] شهر گردش‌پذیر ایران با جذب سالانه شش میلیون مسافر داخلی و ۸۰۰ هزار مسافر خارجی به‌شمار می‌رود.[۲۲] علاوه بر این، بندر آستارا نخستین بندر خصوصی کشور[۲۳] و پنجمین بندر فعال ترانزیتی شمال کشور است.[۲۴] بزرگترین پرچم کشور در استان گیلان در پایانه مرزی این شهر[۲۵] و بزرگترین پرچم کشور در فلکه لا[۲۶] برافراشته شده‌است.[۲۷] آستارا مهم‌ترین پل ارتباطی راهبردی[۲۸] میان ایران و جمهوری آذربایجان،[۲۹] دروازهٔ ورود به منطقهٔ قفقاز،[۲۹] دروازهٔ طلایی ورود به اروپا،[۳۰] دارای بزرگترین صادرات کشور در زمینهٔ تجارت چمدانی،[۳۱][۳۲] سومین مرز فعال کشور در زمینهٔ صادرات و واردات،[۳۳] یکی از قدیمی‌ترین گمرکات کشور با بیش از ۲۰۰ سال سابقه،[۳۴] رتبهٔ نخست صادرات و بزرگترین گمرک زمینی شمال کشور،[۳۵] از امن‌ترین[۳۶] و پرترددترین مرزهای زمینی کشور،[۳۷] دومین منبع درآمد گمرکی استان گیلان[۳۸] و دارای بیشترین سهم ارزشی صادرات چمدانی در کشور است.[۳۹]
بر اساس سرشماری ۱۳۹۵، جمعیت شهر آستارا ۵۱٬۵۷۹ نفر است.[۴۰] زبان بیشتر مردم آستارا ترکی آذری است. عده‌ای از مردم نیز به زبان تالشی صحبت می‌کنند.
محتویات
۱ وجه تسمیه
۲ تاریخ
۳ جغرافیا
۳.۱ وضعیت
۳.۲ معماری و بافت شهری
۳.۳ بخش‌ها
۳.۴ اقلیم
۴ مردم
۴.۱ جمعیت
۴.۲ زبان
۴.۳ محلات
۴.۴ سرشناسان
۴.۵ دین
۴.۶ مساجد
۵ گردشگری
۵.۱ اماکن گردشگری
۵.۲ اماکن تاریخی
۵.۳ آثار تاریخی
۵.۴ هتل
۶ اقتصاد
۶.۱ توانمندی‌ها
۶.۲ کشاورزی
۶.۳ گمرک
۶.۴ منطقه ویژه اقتصادی
۶.۵ تأسیسات گاز
۶.۶ پاساژ و بازارها
۷ ترابری
۷.۱ پایانه مسافربری
۷.۲ پایانه ترانزیت
۷.۳ بندر
۷.۴ راه‌آهن
۸ نیروهای نظامی
۸.۱ هنگ مرزی
۸.۲ نیروی دریایی
۹ خدمات شهری
۹.۱ شهرداری (بلدیه)
۹.۲ مراکز بهداشتی و درمانی
۹.۳ ورزش
۱۰ فرهنگ
۱۰.۱ سینما
۱۰.۲ کتابخانه عمومی
۱۰.۳ عمومی
۱۰.۴ عالی
۱۰.۵ فولکلور
۱۰.۶ مراسم و آیین‌های سنتی
۱۰.۷ غذاهای معروف
۱۱ شهرهای خواهر
۱۲ جستارهای وابسته
۱۳ منابع
وجه تسمیه
برخی نام آستارا را برگرفته از ترکیبی در زبان تالشی می‌دانند. مطابق این نظریه، نام این شهر برگرفته از واژهٔ «آسته‌رو» [نیازمند منبع] در زبان تالشی است. دربارهٔ وجه تسمیهٔ نام این شهر گفته شده که کاروانان و مسافران، زمانی که به این منطقهٔ مردابی و ساحلی می‌رسیدند، ناچار به حرکت آهسته‌تر می‌شدند و واژهٔ آسته‌رو (آهسته‌رو) تالشی به مرور تبدیل به آستارا شده‌است.[۱]
تاریخ
بافت قدیمی آستارا
قدیمی‌ترین مآخذی که در آن از آستارا یاد شده، کتاب حدود العالم (تألیف ۳۷۲ هجری) است؛ در این کتاب از شهر «استراب» نام برده شده که گویا در محل آستارای امروزی بوده‌است. سرزمین گیلان در سدهٔ چهارم هجری از لاهیجان تا نزدیکی‌های باکو را شامل می‌شده و شامل ۸ ناحیه بوده که استراب یکی از این نواحی به‌شمار می‌رفته‌است.[۴۱]
حمدالله مستوفی در نزهةالقلوب (تألیف ۷۳۰ هجری قمری) نیز از «اسپهبد» یاد می‌کند که شاید همان آستارای فعلی باشد:[۴۲]
اسپهبد شهری متوسط است و حاصلش غله، برنج و میوه می‌باشد. این ناحیهٔ گیلان، ناحیه‌ای آبادان، بانعمت و توانگر است و در آنجا شهرک‌هایی است با منبر. در این شهرک‌ها بازارهاست. طعام مردم این ناحیه برنج است و ماهی؛ و از این ناحیه جاروب، حصیر مصلای نماز و ماهی به همهٔ جهان صادر می‌شود.
اما به‌طور کلی در کتب تاریخی نامی از آستارا (به شکل فعلی) و شهرها و روستاهای اطراف آن به میان نیامده و گویا این شهر در گذشته —برخلاف امروز— از اهمیت چندانی برخوردار نبوده‌است. کهن‌ترین اشاره‌ها به نام آستارا در کتاب «گلستان و دیلمستان» مربوط به ظهیرالدین مرعشی (سدهٔ نهم هجری) دیده می‌شود که این اشاره‌ها ۳ بار به صورت «آستارا» و یک بار به صورت «استاره» (آستاره) بوده‌است.[۴۳][۴۴][۴۵]
میرخواند —دیگر تاریخ‌نگار سدهٔ نهم هجری— دومین مورخی است که در کتاب روضةالصفا از آستارا یاد می‌کند:[۴۳][۴۶]
در جمادی‌الثانیهٔ سال ۱۰۰۲ که شاه عباس از راه خرزویل و منجیل به کهدم و پس از آن به لاهیجان رفت، علی خان حاکم بیه‌پس و امیره مظفر برادر امیره سیاوش در گسکر اظهار بندگی و اطاعت نکردند. شاه عباس فرهادخان روملو را که سردار سواران والپیان بیک قاجار را که سرهنگ پیادگان آتشبار بود، به دفع ایشان بفرستاد و به ذوالفقارخان قرامانلو امر کرد که از راه تالش و آستارا با سپاه آذربایجان برسر گسکر و امیره مظفر آید.
«عبدالله فومنی» در ذکر آستارا می‌نویسد:[۴۳][۴۷][۴۸]
شاه عباس به بهزادبیک دستور داد از ابتدای آستارا تا سرحد و سامان مازندران در ترتیب شوارع و تعمیر پل‌ها دقیقه‌ای فروگذار ننماید. بهزادبیک راه‌ها و پل‌ها را از آستارا تا اسپچین مرتب و معمور کرد.
جهانگردی به نام «ابت» (Abbott) که در سال ۱۸۴۳ از آستارا دیدن کرده، دربارهٔ آن چنین می‌نویسد:[۲][۴۹]
دهکدهٔ دهنه‌کنار در مصب رودخانهٔ آستاراست. پنجاه تا شصت خانوار جمعیت داشته و دکان‌هایی دارد که اجناس آن‌ها به خارج از ایران حمل می‌شود. در طرف دیگر رودخانهٔ آستارا، سیصد تا چهارصد خانوار پراکنده‌است که محل ایشان به نام «گیلِ کران» مشهور است. اما از خاک ایران چیزی از این خانه‌ها دیده نمی‌شود. در اینجا پنجاه تن قزاق روسی به مرزداری مشغول‌اند. دیگر از روسیان در اینجا نشانی نیست. رئیس گمرک آنجا به اجناسی که وارد خاک روسیه می‌شود، مهری می‌زند و آن‌ها را به لنکران می‌فرستد تا به کار گمرک آن‌ها رسیدگی شود. قرنطینهٔ روس‌ها نیز در لنکران است. دهانهٔ رودخانه آستارا پنجاه تا شصت یارد است که فعلاً آب در آن جاری است؛ اما بستر اصلی این رودخانه بیشتر از این مقدار است. آستارا بندرگاهی ندارد و کشتی‌ها بارهای خود را تحویل قایق‌ها می‌دهند و به ساحل می‌آورند. حدود ناحیهٔ آستارا به ساحل شمالی رودخانه نیز کشیده می‌شده‌است و حد جنوبی آن در خاک ایران به رودخانهٔ چیلوند می‌رسد. ظاهراً این ناحیه کم‌جمعیت است. در کوهستان جمعیت ثابتی نیست و در دشت و زمین‌های هموار، غیر از دهکدهٔ دهنه‌کنار، چهار دهکدهٔ دیگر نیز وجود دارد.
ولایت آستارا و مردم آن علی‌رغم نقش مهمی که در روی کار آمدن شاه اسماعیل یکم و تثبیت حکومت صفویان داشت، در دوران شاه عباس به علت قیام حمزه‌خان مورد خشم و غضب قرار گرفت ولی در زمان شاه صفی که ساروخان مهرانی حاکم آستارا بود، بار دیگر آستارا و حاکمش مورد توجه قرار گرفت.[۵۰]
آستارا در ابتدای حکومت خانات تالش، مرکز حکومت آنان بود. البته این مرکزیت بعدها به لنکران منتقل شد.[۵۱] از سدهٔ ۱۰ تا ۱۲ هجری، خانات تالش آستارا خودمختاری داشتند.[۴۱] «میرمصطفی‌خان» و «میرحسن‌خان» از حکام آستارا در این دوره بودند.[۵۱]
آستارا به موجب عهدنامه ترکمانچای که در سال ۱۸۲۸ میلادی میان دولت ایران و روسیه منعقد گردید، به دو قسمت تقسیم شد؛ قسمتی از شهر که در شمال آستاراچای واقع است، به دولت روسیه واگذار گردید و این رودخانه به عنوان مرز میان دو کشور شناخته شد.[۴۵]
جغرافیا
وضعیت
آستارا در نقشهٔ گیلان در سال ۱۸۰۸، از اطلس نوی جان پینکرتن
آستارا در مرکز منطقهٔ تالش، بین رشته‌کوه‌های تالش و دریای خزر و در شمال استان گیلان واقع شده‌است. این شهر تا پیش از تصویب نخستین قانون تقسیمات کشوری ایران در سال ۱۳۱۶ خورشیدی، یکی از شهرهای شمالی گیلان محسوب می‌شد که در این سال و با تصویب قانون جدید، به یکی از بخش‌های شهرستان اردبیل در شرق استان آذربایجان شرقی تبدیل شد. این بخش در سال ۱۳۳۶ خورشیدی صاحب فرمانداری شده و در مهر ۱۳۳۷ خورشیدی به‌طور رسمی به عنوان یکی از شهرستان‌های مستقل استان آذربایجان شرقی شناخته شد. شهرستان آستارا نهایتاً در خرداد ۱۳۳۹ خورشیدی به استان گیلان ملحق گردید.[۴۵][۵۲]
در محل کنونی شهر آستارا در قدیم روستایی به نام دهنه‌کنار وجود داشته که از زمان قاجاریه گسترش یافته و دگرگون شده‌است. آنچه در مورد سوابق این شهر در کتب تاریخی مشهود است این است که منطقهٔ آستارا تا زمان صفویه و پیش از آن از موقعیت خاصی برخوردار نبوده‌است. از آن زمان به بعد است که به سبب توسعه تجارت و مقاصد استراتژیک اهمیت پیدا کرده و در آن قلاع متعددی ساخته شده‌است؛ و در واقع دوران شکوفایی این شهر پس از انعقاد قرارداد عهدنامه گلستان و دو تکه شدن آستارای فعلی و آستارای آذربایجان صورت پذیرفت که منجر به شناخته شدن آستارا در بین مردم ایران و خارج از کشور به سبب موقعیت خاص اقتصادی، مرزی و دریایی شد، در اواخر قاجاریه و تا پایان حکومت دودمان پهلوی، آستارا از شرایط ویژه اقتصادی اوایل دوران انعقاد عهدنامه گلستان برخوردار نبود و بیشتر مردم به سمت دریچهٔ فرهنگی روی آوردند، که تأسیس دبیرستان حکیم نظامی در سال ۱۲۸۷، کتابخانه عمومی شماره یک آستارا در سال ۱۳۰۲، شهرداری آستارا در سال ۱۲۸۷ از جملهٔ این موارد بوده‌است، تشکیل کانون‌های مختلف شعر و ادبیات، ارسال و تأمین آموزگاران شهرهای مختلف مناطق گیلان و آذربایجان نیز سبب شناختهٔ این شهر به عنوان شهری فرهنگی شده بود. اما پس از انقلاب اسلامی و فروپاشی شوروی و تشکیل جمهوری آذربایجان به سبب وضعیت معیشتی ضعیف آذری‌های آن سوی آستاراچای و آمد و شدهای رسمی بین دو کشور تشکیل شد، پس از آن رونق اقتصادی و بازسازی مناطق توریستی و گردشگری آستارا رونق گرفت که موازی با آن چهرهٔ این شهر از حالت فرهنگی به حالت توریستی و اقتصادی بدل گشت[۵۳]
معماری و بافت شهری
یک خانه با سقف سفالی در آستارا
در گذشته تولید سفال سقف در آستارا بسیار رایج بود و شهر آستارا به «شهر بام‌های سفالین» مشهور شده بود.[۵۴] سفال در تابستان عایق خوبی در برابر گرما بود و هنگام وزش باد شدید به صورت بادشکن عمل می‌کرد و در زمستان هم برف‌روبی آن آسان‌تر بود. حتی در ساختمان برخی از امامزاده‌های تاریخی منطقه با قدمت بیش از ۴۰۰ سال نیز از سفال استفاده شده‌است.[۵۵]
با وجود اینکه تا چند سال پیش، کارگاه‌های تولید سفال سقف در آستارا به عنوان مهم‌ترین منبع درآمد مردم مطرح بود، امروزه دیگر از آن کارگاه‌ها خبری نیست.[۵۵]
بخش‌ها
آستارا در گذشته به ۳ بخش تله‌سیفی و آستارای میانی (هردو در ایران) و آستارای بالایی (در جمهوری آذربایجان) تقسیم می‌شده‌است:[۵۶]
- تله‌سیفی
در گذشته، پل مرداب (کورپی) تنها گذرگاه عبوری از روی رودخانهٔ آستاراچای بوده‌است. در آن زمان‌ها از ابتدای خیابان ورودی آستارا تا این پل را تله‌سیفی (تله‌سفی) می‌نامیدند که این منطقه شامل محلات الک‌چی‌ها، عصب‌لی‌ها، تالش‌ها (شغل: دامداری، زنبورداری، کشاورزی و ماهیگیری)، چروون‌ها (مهاجرین قفقاز — شغل: ارابه‌رانی، حمل بار و خرید و فروش)، اردبیلی‌ها، مغانی‌ها، نمینی‌ها و ویلکیچی‌ها (شغل: دکان‌داری، کارگری و کشاورزی) بوده‌است. سقف منازل تله‌سیفی از گالی بود و ساکنان این منطقه از طبقهٔ فقیر بودند.[۵۷]
الک‌چی‌ها در سمت چپ و غربی خیابان ورودی آستارا سکونت داشتند. آن‌ها به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می‌کردند و کلمات را به گونه‌ای سریع ادا می‌کردند. شغل ابتدایی آن‌ها الک‌بافی بود و گویا این طایفه از بازماندگان کولی‌ها بوده‌اند.[۵۸]
عصّب‌لی‌ها (اسّبیلی‌ها) در سمت چپ و شرقی خیابان ورودی آستارا زندگی می‌کردند. آن‌ها نیز به زبان ترکی آذربایجانی تکلم می‌کردند؛ ولی در گویش آن‌ها ریتمی فریادگونه احساس می‌شد. شغل عصب‌لی‌ها دریانوردی، صیادی و کارگری شیلات بود.[۵۹]
روستای ویرمونی در کوهپایهٔ غربی آستارا قرار گرفته و گویا پیش از عقب‌روی آب دریای خزر و پدیدارشدن پشته‌های جدید برای ایجاد شهر، این روستا خاستگاه آستارای امروزی بوده و کاروانیان برای رسیدن به مناطق ییلاقی آذربایجان به این روستا متکی بوده‌اند.[۶۰]
- آستارای میانی
آستارای میانی از پل مرداب شروع شده و تا زنجیر (انتهای شهر) ادامه داشت و وسیع‌ترین قسمت شهر محسوب می‌شد. ساکنان زنجیر گیلک بودند و شغل‌شان شالیکاری بود. این محله توسط مهاجران قفقاز ایجاد شده بود و محل سکونت تاجران، تحصیل‌کرده‌ها، خرده‌مالکان، فرهنگیان و کارمندان (طبقهٔ متوسط و مرفه) بود. تمام کارگاه‌ها، مدارس و مؤسسات شهر در این منطقه قرار داشتند و سقف منازل آن از سفال‌های قرمز و مقاوم بود.[۶۱]
- آستارای بالایی
آستارای بالایی که امروزه در خاک جمهوری آذربایجان قرار دارد، در گذشته با آستارای میانی و تله‌سیفی یکپارچه بود؛ اما پس از امضای عهدنامهٔ گلستان، این منطقه از شهر به امپراتوری روسیه واگذار گردید.[۵۶]
اقلیم
آب وهوای آستارا از نوع معتدل خزری است.
با توجه به موقعیت جغرافیایی آستارا و ارتفاع آن از سطح دریا، نزدیکی این شهر به درهٔ حیران و دارابودن اقلیم کوهستانی و آب و هوای مرطوب و معتدل، این شهر اندکی خنک‌تر از دیگر مناطق پست جلگه‌ای استان است.[۴۵]
میانگین دمای آستارا ۱۵٫۴ درجهٔ سانتی‌گراد بوده،[۶۲] کمینه دمای ثبت شده در این شهر، ۷٫۸- درجهٔ سانتی‌گراد و مربوط به ژانویهٔ ۲۰۰۸ میلادی[۶۳] و بیشینه دمای ثبت شده در آن، ۳۶٫۶ درجهٔ سانتی‌گراد و مربوط به اوت ۲۰۰۶ میلادی[۶۴] بوده‌است.
میانگین مجموع بارندگی ماهانه در آستارا ۱۳۴۵ میلی‌متر در ماه،[۷] تعداد روزهای همراه با بارش در این شهر، ۱۴۸٫۱ روز در سال[۶۵] و تعداد روزهای همراه با بارش برف در آن، ۸٫۵ روز در سال[۶۶] است. همچنین بیشینه بارندگی روزانه در این شهر، ۱۹۰ میلی‌متر در روز بوده و مربوط به سپتامبر ۲۰۰۰ میلادی است.[۶۷] به این ترتیب، آستارا از نقاط پربارش کشور محسوب می‌شود.[۶۸]
میانگین تعداد روزهای یخبندان در آستارا ۰٫۳ روز در سال بوده و مجموع تعداد روزهای یخبندان در این شهر در یک دورهٔ ۲۵ ساله، ۸ روز بوده‌است.[۹]
میانگین دما و بارش برای بندرآستارا
منبع: http://www.weather.ir/farsi/amar/admin2.asp?CODE=10 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مردم
جمعیت
جمعیت شهرستان آستارا بر اساس سرشماری سال ۱۳۵۵ خورشیدی، ۳۵٬۹۴۵ نفر بوده و طبق برآورد سال ۱۳۶۳ خورشیدی، به ۴۳٬۸۶۴ نفر رسیده و بر اساس سرشماری ۱۳۸۵ جمعیت شهرستان ۸۱٬۲۳۴ نفر بوده‌است. طبق آخرین آمار براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ شهرستان آستارا دارای جمعیت ۹۱٬۲۵۷ نفر و ۲۸٬۷۴۲ خانوار است.[۶۹]
سال | ۱۳۶۵ | ۱۳۷۰ | ۱۳۷۵ | ۱۳۸۵ | ۱۳۹۰ |
جمعیت شهری | ۲۴٬۲۸۹ | ۲۷٬۱۹۴ | ۳۰٬۶۶۶ | ۴۰٬۶۶۴[۷۰] | ۴۸٬۴۷۰[۵] |
زبان
زبان بیشتر مردم آستارا ترکی آذری است.[۵۴][۷۱] عده‌ای از مردم نیز به زبان تالشی صحبت می‌کنند.[۵۴][۷۲]
ترکی با لهجهٔ آستارایی | ترکی | فارسی |
|---|---|---|
| ایئگیرمی | ایئرمی | بیست |
| دوگی | دوئی | برنج |
ترکی با لهجهٔ آستارایی | ترکی | فارسی |
|---|---|---|
| چؤل | اِشیک | بیرون |
| دَهَنز | دَنیز | دریا |
تالشی با لهجهٔ آستارایی | تالشی با لهجهٔ رضوان‌شهری | فارسی |
|---|---|---|
| az | az | من |
| huni | xony | چشمه |
| bua | berā | برادر |
| ov | āv | آب |
محلات
محله‌های آستارا | ||
|---|---|---|
| محله‌ها |
|  |
| کوی‌ها |
| |
| بلوار‌ها |
| |
| شهرک‌ها |
| |
سرشناسان
از شخصیت‌های علمی شهر آستارا می‌توان از پژوهشگر زبان ترکی آذربایجانی بهزاد بهزادی نام برد. پایان رأفت از ورزشکاران به نام آستارا است که سابقه پوشیدن تیم فوتبال پرسپولیس تهران را در کارنامه ورزشی خود دارد. سروش خلیلی، طوفان عطایی و منصور بنی مجیدی از هنرمندان اهل آستارا هستند. فریدون ابراهیمی دادستان کل حکومت خودمختار آذربایجان و ابراهیم نبوی نویسنده، فعال سیاسی دوره جمهوری اسلامی نیز اهل آستارا هستند. اکبر اکسیر شاعر و طنزپرداز معاصر و مبتکر سبک شعر فرانو از دبیران بازنشسته آستارایی می‌باشد. دریاسالار میرکمال‌الدین میرحبیب‌اللهی فرمانده نیروی دریایی ارتش ایران در سال‌های ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۷ نیز از خانواده‌های اصیل آستارایی می‌باشد.
پروفسور مصطفی عسکریان متولد شهر آستارا در سال ۲۷/۴/۱۳۱۸ می‌باشد. ایشان تا سال پنجم دبیرستان در مدرسه حکیم نظامی درس خواندند. هم‌اکنون استاد تمام رشته مدیریت آموزشی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی هستند.
دین
به جهت اینکه جمعیت غالب در آستارا را مردمان آذری تشکیل می‌دهند، اسلام و شیعه اثنی عشری و اقلیت سنیشافعی دین و مذهب مردمان آستارا به‌شمار می‌رود. مردم این شهر به ائمه معصومین ارادت خاصی داشته و هم‌زمان با شیعیان سراسر جهان طبق یک رسم دیرینه در روز بزرگداشت مقام و منزلت معصومین، دسته‌های عزادار زنجیر زن و سینه زن مساجد، هئیت‌های مذهبی، تکایا و حسینیه‌ها این شهر با خواندن نوحه‌های سوگ انگیز به ترکی به عزاداری پرداخته و طبق یک سنت دیرینه شب عاشورا را در امامزاده ابراهیم و قاسم به شب زنده داری می‌پردازند.[۷۴] آیین طشت گذاری نیز از مهم‌ترین و ریشه دارترین سنت‌های این منطقه آذریزبان استان گیلان است.[۷۵]
مساجد
مساجد آستارا به صورت زیر در گذر زمان تعبیه شده‌اند، با توجه به منابع قدیمی‌ترین مسجد؛ مسجد میرزا یا همان سیدلر تکیه‌سی بوده که هم‌اکنون بنای قدیمی مسجد نوسازی شده‌است. با این حال دومین مسجد قدیمی شهر، مسجد جامع آستارا می‌باشد که در کنار مصلای شهر واقع شده‌است.[۱]
- مسجد میرزا "سیدلر تکیه‌سی" (۱۲۵۰ هـ. قمری)
- مسجد جامع (۱۲۸۲ هـ. قمری)
- مسجد علی بن ابی‌طالب "گیلکلر" (۱۳۱۹ هـ. قمری)
- مسجد غربا "ترکلر" (۲۹–۱۳۲۸ هـ. قمری)
- مسجد عباسیه (۱۳۳۰ هـ. قمری)
- مسجد آبروان (۱۲۹۱ هـ. شمسی)
- مسجد آبکنار "جعفرصادق" (۲۹–۱۳۲۸ هـ. شمسی)
- مسجد حسینیه (۳۷–۱۳۳۶ هـ. قمری)
- مسجد صاحب الزمان (۴۷–۱۳۴۶ هـ. شمسی)
- مسجد امام سجاد (ع) پس از انقلاب اسلامی
- مسجد محمدرسول‌الله پس از انقلاب اسلامی
- مسجد فاطمه زهرا (س) پس از انقلاب اسلامی
- خیمه‌گاه حضرت ابوالفضل پس از انقلاب اسلامی
گردشگری
آستارا با داشتن جاذبه‌های گردشگری متعدد در تمامی فصول سال میزبان تعداد زیادی از مسافرین ایرانی و گردشگران خارجی به خصوص از حوزه قفقاز می‌باشد. منطقه نمونه گردشگری حیران، ساحل صدف، طرح شناگاه سفیر امید و نیز بازارچه ساحلی، چشمه آبگرم 'کوته کومه' و علی داشی در گیلده، تالاب استیل، پناهگاه حیات وحش لوندویل و… که باعث شده‌است سالانه در حدود شش میلیون نفر از ایرانیان و بالغ بر ششصدهزار نفر از کشورهای خارجی از این شهر دیدن کنند.[۷۶]
اماکن گردشگری
- آبشار لاتون
- تله کابین حیران
- گردنه حیران
- پناهگاه حیات وحش لوندویل
- باغ پرندگان آستارا
- کوته کومه
- تالاب استیل
- آستاراچای
- پارک جنگلی بی‌بی یانلو
- ساحل صدف
- باغ ملی
- باغ چای عباس‌آباد
- بهشت کاکتوس‌ها
- کوه اسپیناس
- ساحل شریعتی
- آسیو شوان (آسیاب آبی)
چشمه آب گرم علی داشی- پیست کارتینگ حیران
- سورتمه (حیران)
چشم‌اندازی از طبیعت حومهٔ آستارا.
خانه‌هایی با بام‌های سفالین در کنار مرداب آستارا
تالاب استیل
خانه‌ای روستایی در آستارا
آبشارلاتون
مسیر کوهستانی بهارستان
اماکن تاریخی
- قلعه شیندان
- قلعه تک آغاج
- بقعه پیرقطب الدین
- بقعه شیخ تاج‌الدین محمود خیوی
- بقعه سیدمحمد دوست
- امامزاده ابراهیم و قاسم
- دبیرستان حکیم نظامی
- کتابخانه عمومی شماره یک آستارا
- مدرسه شهیدمدنی (به نام پیشین: مدرسه داریوش)
- مدرسه سنایی سیبلی
- طرق مظفری
آثار تاریخی
اکنون قدیمی‌ترین بنای منطقه متعلق به دوره ایلخانی بوده و تعداد دیگر از آثار دوران صفویه و قاجاریه این بنای کهن را همراهی می‌کنند. شایان ذکر است که بناها و آثار دوران اسلامی منطقه شهرستان آستارا اکثراً شامل قبور قدیمی و بقاع و آرامگاه‌هایی هستند که در دامنه کوه‌ها و جنگل‌ها به صورت متروک و برخی بدون تاریخ و بنا واقع شده‌اند و از لحاظ فیزیکی وضعیت مناسبی ندارند.[۱]
هتل
آستارا با دارا بودن ۱۳ هتل، ۹ هتل آپارتمان، هفت مهمانپذیر، ۲۶ واحد پذیرایی بین راهی، ۷۰۰ مسافر کاشانه، چهار کمپینگ با حدود ۴۶۶ سکو، ۱۶۹ کلاس درس که برخی از هتل‌های مشغول به فعالیت عبارتند از:[۷۷]
| ردیف | نام هتل | وب سایت |
|---|---|---|
| ۱ | هتل بین‌المللی اسپیناس(*****) | http://espinashotels.com/fa/hotels-a-resorts/ |
| ۲ | هتل ایساتیس (***) | http://www.esatishotel.com |
| ۳ | هتل ابوالفضل(***) | |
| ۴ | هتل تتیس(***) | |
| ۵ | مهمانسرای جهانگردی آستارا | www.ittic.com/Reservation/default.aspx?tabid=۱۳۷۴ |
| ۶ | هتل وصلی | |
| ۷ | هتل خلیج فارس | |
| ۸ | هتل بلال | |
| ۹ | هتل نژلا | |
| ۱۰ | هتل باران | |
| ۱۱ | هتل دریا | |
| ۱۲ | هتل سیدان | |
| ۱۳ | هتل جهانگردی | |
| ۱۴ | هتل کاج | به جز هتل‌های شماره(۱٬۲٬۳٬۴) مابقی دارای درجه‌بندی کمتر از سه ستاره هستند |
اقتصاد
از نظر اقتصادی می‌توان گفت آستارا به هیچ‌کدام از شهرستان‌های هم تراز خود شباهتی ندارد. وجود نقطه صفر مرزی با شوروی در گذشته و جمهوری آذربایجان در حال حاضر و همچنین دارابودن مرز آبی و خاکی با این کشور از جمله دلایل این ناهمگونی است. آستارا به سبب واقع شدن در گلوگاه حیاتی دریای خزر و همچنین نزدیکی به مرکز کشور (نسبت به دیگر نقاط مرزی کشور) با فاصله ۵۳۰ کیلومتر از تهران و ۱۹۰ کیلومتر از مرکز استان گیلان از ویژگی‌های طبیعی منحصربه‌فردی سود می‌برد؛ که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قرار داشتن در نقطه مرزی ایران با جمهوری آذربایجان
- همسایگی با ۴ کشور تازه استقلال یافته شوروی سابق * تنها راه ترانزیتی زمینی خلیج فارس با کشورهای آسیای میانه * اتصال آستارا (ایران) به آستارا (آذربایجان) از طریق راه‌آهن در آینده نزدیک
- دسترسی آسان به امکانات خطوط انتقال گاز و برق
- طبیعت ملایم و مساعد و گردشگری مناسب
- دریایی ملایم با ۱۲۰ روز آفتابی و با شیب کم
- بزرگراه جاده ۴۹ (ایران) که مرز آذربایجان را از طریق آستارا به قزوین و تهران و از طریق ساوه به جاده ۶۵ متصل می‌کند.
- بزرگراه جاده ۱۶ (ایران) جاده‌ای در شمال و شمال غربی ایران است که از گیلان شهر آستارا آغاز می‌شود و از شهرهای تبریز، اردبیل و سراب می‌گذرد و به ترکیه متصل می‌شود. قسمتی از این جاده به خاطر گذر از میان دریاچهٔ ارومیه توسط پل، بسیار مهم است.
بزرگراه ۸ آسیا که به صورت علامت اختصاری AH-8 نشان داده می‌شود، بزرگراهی است به طول ۴۹۰۷ کیلومتر که از تورپینوفکا در روسیه آغاز شده و در بندر امام خمینی ایران پایان می‌یابد.
وبه همه اینها باید اضافه کرد که مرز آستارا، تقریباً تنها مرز امن و دست نخورده و بدون تنش ایران در حداقل ۸۰ سال گذشته‌است که خود تأثیر بسزایی در امنیت اقتصادی و سیاسی این شهر دارد.
توانمندی‌ها
تابلوی ورودی منطقه ویژه اقتصادی بندر آستارا
آستارا به سبب واقع شدن در گلوگاه حیاتی دریای خزر و همچنین نزدیکی به مرکز کشور (نسبت به دیگر نقاط مرزی کشور) با فاصله ۵۳۰ کیلومتر از تهران و ۱۹۰ کیلومتر از مرکز گیلان و همچنین به عنوان تنها مرز امن و دست‌نخورده و بدون تنش ایران در حداقل ۸۰ سال گذشته و قرار داشتن در نقطه مرزی ایران با جمهوری آذربایجان، قدمت تاریخی، داشتن موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد منجمله دارا بودن دو مرز آبی و خاکی به صورت توامان با کشورهای حوزه دریای خرز(CIS)، طبیعت ملایم و مساعد و دارا بودن پتانسیل بالای گردشگری، دارا بودن یکی ار فعالترین و پر رونق‌ترین بازارهای مرزی، دسترسی آسان به امکانات خطوط انتقال گاز و برق، تنها راه ترانزیتی زمینی خلیج فارس با کشورهای آسیای میانه و… از ویژگی‌های طبیعی و منحصر به فردی سود می‌برد و دارای اهمیت اقتصادی و استراتژیک زیادی می‌باشد. بطور کلی از جمله مزایای بندر آستارا می‌توان به نزدیکترین بندر تجاری ایران به بنادر حاشیه دریای خزر، قرار گرفتن در تقاطع مسیر کریدور شمال-جنوب، کاهش مسافت زمینی و مایل دریایی و به تناسب آن کاهش بهای تمام شده حمل کالا برای صنایع غرب کشور، کاهش میانگین ۲۰۰ کیلومتری مسافت زمینی بین مراکز صنعتی شمالغرب و غرب کشور، کاهش میانگین ۱۵۰ مایل دریایی مسافت بین بنادر اشاره کرد.
با راه‌اندازی اسکله‌ها و مخازن نفتی بندر آستارا با ظرفیت ۲ میلیون تن با توجه به نزدیکی مرز عراق و ارمنستان به این بندر، بندر آستارا می‌تواند به یکی از پایگاه‌های مهم نفتی و سوختی و سوآپ تبدیل شود. همچنین با توسعه اسکله تسهیل تجارت ترانزیت ترکیه و ارمنستان با کشورهای حوزه دریای خرز(CIS)، تجارت این کشورها از طریق بندر آستارا، علاوه بر کاهش هزینه و نزدیک بودن، کشوره‌های واسطه را از چند کشور به یک کشور تقلیل می‌دهد. لازم به توضیح است رونق صادرات محصولات کشاورزی و تولیدی به جای مرز زمینی مسیر (آستارا-آذربایجان- روسیه) با ایجاد زیر ساختهای لازم حمل و نقل دریایی و حذف کشور واسطه ضمن رونق بخشیدن به صادرات، کالا را با بهای کمتری به مصرف‌کننده تحویل نمایند.[۷۸]
کشاورزی
کشاورزان آستارا از ایام قدیم در این منطقه به کشت برنج اشتغال داشته‌اند که نتیجه آن ظهور چند رقم بومی برنج می‌باشد که در نتیجه انتخاب سنتی توسط کشاورزان حاصل شده‌اند[۷۹] و این در حالی است که امروزه ۳۲۰۰ هکتار از زمین‌های این شهرستان زیر کشت برنج قرار دارد که عمده‌ترین محصول کشاورزی آن محسوب می‌شود.[۸۰]
گمرک
اداره کل گمرک بندرآستارا از تجارت چمدانی در میان مرزهای زمینی و نیز از لحاظ صادرات رتبه نخست را در شمال کشور برعهده دارد.[۸۱] از نظر تردد در کل کشور رتبه سوم را به خود اختصاص داده‌است.[۸۲] بر اثر وجود این گمرک و بنا بر گزارش اداره کل گمرک آستارا بیش از یک میلیون نفر از اتباع کشورهای مختلف همه ساله از این گمرک تردد می‌کنند.[۸۳] این گمرک نبض تپنده صادرات کالاهای غیرنفتی در شمال کشور محسوب می‌شود.[۸۴]
اهم فعالیت گمرک بندرآستارا از بدو تأسیس تاکنون
- قدمت اداره کل گمرک بندرآستارا در حدود دو قرن[۳۴]
- ورود نخستین خودرو به کشور از طریق مرز زمینی آستارا در دوره مظفرالدین شاه
- رتبه اول تجارت چمدانی کشور[۸۵]
- رتبه اول صادرات در میان گمرکات شمال کشور به روسیه و جمهوری آذربایجان و گرجستان و ترکیه[۳۵]
- سومین مرز فعال کشور در زمینهٔ صادرات و واردات[۳۳]
- امن‌ترین مرز زمینی ایران طی چندین سال اخیر[۳۶]
منطقه ویژه اقتصادی
لایحه ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بندر آستارا در تاریخ ۱۳۸۸/۳/۲۷ در مجلس شورای اسلامی، اعلام وصول شده و پس از تصویب نهایی در تاریخ ۱۳۸۹/۱۰/۲۵ به دولت ابلاغ گردید.[۸۶] متعاقباً
در جلسهٔ ۱۷ اسفند ۱۳۹۳ هیئت وزیران ایران دستور ایجاد منطقهٔ ویژه اقتصادی بندر آستارا با ۶۱ هکتار وسعت و با گرایش‌های بندری، دریایی، صنایع و لجستیکی، تصویب و توسط معاون اول ریاست جمهوری ابلاغ گردید.[۸۷]اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور، این مصوبات را در تاریخ ۲۰/۱۲/۱۳۹۳ برای اجرا به دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری – صنعتی و ویژه اقتصادی ابلاغ کرد.[۸۸]
تأسیسات گاز
بهره‌برداری از پروژه انتقال گاز توسط محمدرضا پهلوی شاه ایران (در حال فشردن دکمه آغاز انتقال) و نیکلای پادگورنی صدر هیئت رئیسه اتحاد جماهیر شوروی (en) (فرد نشسته)
لوله‌های خطوط انتقال گاز از آذربایجان به ایران
از تاریخ ۱۳۸۴/۸/۱۰ واردات گاز از جمهوری آذربایجان بر اساس قراداد معاوضه گاز (SWAP) مابین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان صورت می‌پذیرد، واردات روزانه حداکثر یک میلیون متر مکعب گاز از جمهوری آذربایجان از طریق آستارا انجام و معادل آن از طریق ایستگاه جلفا در آذربایجان شرقی به جمهوری خودمختار نخجوان صادر می‌شود که طبق قرارداد تا سال ۲۰۲۵ ادامه خواهد داشت.[۸۹]محمد رضا پهلوی در روز سه‌شنبه ۵ آبان ۱۳۴۹[۹۰] با حضور در آستارا، خطوط انتقال گاز ایران به شوروی را افتتاح کرده بود،[۹۱] در آن زمان، آستارا گاز نواحی جنوب شرقی جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی را تأمین می‌کرد.
پاساژ و بازارها
بازار بزرگ ساحلی آستارا (بساط):
این بازار به عنوان یکی از مراکز مهم تجاری گیلان به‌شمار می‌رود، که از سال ۱۳۶۸ پس از بازگشایی مجدد مرز ایران با کشور تازه استقلال یافته جمهوری آذربایجان با نام «بساط یا تخته بازار» رونق گرفت و مشهور شد.
پس از استقبال هموطنان با خرید متوالی از این بازار، طرحی سنتی توسط شهردار وقت با بام‌های سفالین که بومی منطقه‌است، طراحی و احداث شد. حال پس از گذشت ۲۳ سال از احداث این مرکز تجاری کمتر کسی از هموطنان است که از آن بازدید یا از غرفه‌های آن خرید نکرده باشد.
در این بازار می‌توان انواع البسه متناسب با فصول سال، لباس ورزشی، لوازم آرایشی و بهداشتی، وسایل بازی کودکان، لوازم خانگی و وسایل تزئینی منازل تولید داخل و خارج کشور را به وفور و با نازل‌ترین قیمت یافت کرد.
در بازار بزرگ ساحلی آستارا بالغ بر ۱۵۰۰ مغازه موجود می‌باشد که سهم بسزایی در اقتصاد این شهر ایفا می‌کند. روبروی بازار بزرگ ساحلی از پل فارابی تا پارکینگ بازار بزرگ ساحلی، پاساژها، بازارها و مجتمع‌های تجاری متعددی قد علم کرده‌است؛ که با این وجود می‌توان تعداد مغازه‌های بازار بزرگ ساحلی آستارا را به انضمام
۲۸ پاساژ، بازار و مجتمع تجاری مذکور به چیزی در حدود ۲۵۰۰ مغازه تخمین زد.
جهانگیری | فانوس دریا | جهانی | برادران مردانه |
|---|---|---|---|
| پوریا | سعید | سیفی | درویش |
| امیرحسین پورزارع | مدرن | آذربایجان | بخشپوری |
| سعادتی | نظرنیا | فانوس شمال | امیر |
| حسین‌نژادی | ساحلی | رضا | کاسپین |
| میلاد | زحمتکش | تیراژه (مکانی) | طاهری |
| سالار | شیروان | فغانی | سفیدگر |
- مجموعه بازارهای نور
در شهرستان آستارا بازارهای متعددی وجود دارد که پس از بازار بزرگ ساحلی، مجموعه بازارهای نور از آن جمله‌اند. این بازار که در مرکز شهر آستارا واقع شده‌است بیش از پنجاه سال قدمت دارد و پاساژها و بازارهای مدرن متعددی در آن احداث شده‌است. اکثر کالاهای ارائه شده در این مرکز از تولیدات کشورهای مختلف از قبیل، ترکیه، چین، اکراین، آلمان، آذربایجان، تایلند، مالزی، هند و دیگر کشورها می‌باشند.
از سایر پاساژها و مجتمع‌های مجموعه بازارهای نور می‌توان به پاساژ نور، پاساژ بزرگ رضا، بازار بزرگ عمیدی، پاساژ وصلی، پاساژ حیدرزاده، مرکز خرید ایدئال و بازار روس را نام برد.
- پاساژ ولیعصر
پاساژ ولیعصر اواخر دهه ۷۰ شمسی در خیابان شهید نادر حاجی عباسی (مرکز شهر) احداث شد. بنای اولیه در دو طبقه ساخته شد ولی بعدها طبقه سوم نیز به پاساژ ولیعصر اضافه گردید. وضعیت مغازه‌ها و نمای داخلی پاساژ در حد مطلوبی ساخته شده‌است.
هم‌اکنون در پاساژ ولیعصر بالغ بر ۶۰ مغازه در زمینه البسه ورزشی، مجلسی، زنانه، شال و روسری، لوازم آرایشی و بهداشتی، بچه گانه، کیف و کفش، مانتو، بدلیجات و… مشغول به فعالیت می‌باشند که اجناس این پاساژ به‌طور گسترده از کشورهای ترکیه، اندونزی، ویتنام، درجه یک چین وارد می‌گردد.
از عمده مشکلات این پاساژ می‌توان به نمای بیرونی آن اشاره کرد که پس از طی بیش از یک دهه از تأسیس آن به حالت آجر و بدون نمای خاصی رها شده‌است.
- پاساژ سیدان
پاساژ سیدان روبروی بانک توسعه صادرات ایران شعبه آستارا پس از راه‌اندازی پاساژ ولیعصر افتتاح شد، پاساژ سیدان تقریباً در دو و نیم طبقه طراحی و ساخته شده‌است که از لحاظ قوانین در نوع خود منحصربه‌فرد می‌باشد،
زیرا مغازه‌ها در طول روز نباید به هیچ وجه بسته شوند و ساعت ورود و خروج مغازه داران در یک بازه مشخص از سوی مدیریت پاساژ می‌باشد.
پاساژ سیدان نیز در زمینه‌های گوناگونی از قبیل لباس مردانه، زنانه، مجلسی، مانتو، بچه گانه، کیف و کفش و… مشغول به فعالیت می‌باشد؛ که اکثر اجناس مغازه داران به مانند پاساژ ولیعصر درجه یک بوده از کشورهای معتبر در زمینه البسه نظیر ترکیه و جین خریداری می‌گردد.
- پاساژ ایدئال
پاساژ ایدئال در خیابان شهیدنادر حاجی عباسی مجاورت پاساژ ولیعصر، پس از راه‌اندازی پاساژ ولیعصر و سیدان احداث شد. فاز اول پاساژ ایدئال در ۴ طبقه با امکاناتی نظیر آسانسور و پله برقی به همراه یک پاساژ در زیرزمین به مغازه داران تحویل داده شد، یکی از مجموعه پاساژهای ایدئال بعدی که ساخته شد در مجموعه بازارهای نور در طبقات دو، سه، چهار قرار داشت که هیچگاه رونق پاساز ایدئال را به خود ندید.
مجموعه‌های دیگری که توسط سرمایه‌گذار پاساژهای ایدئال طراحی و ساخته شد پاساژ بزرگی جنب فلکه بانک ملی بود که پس از اتمام نصف ملک به صاحب پاساژ ولیعصر فروخته شد.
- پروژه شرکت لاله بزرگ با مشارکت شهرداری بندرآستارا: در حال احداث
- پروژه سیتی سنتر(city center): در حال احداث
- پروژه کاکتوس بزرگ: در حال احداث
ترابری
پایانه مسافربری
| ردیف | شهر | فاصله (کیلومتر) |
|---|---|---|
| ۱ | تهران | ۵۱۴ |
| ۲ | تبریز | ۲۹۶ |
| ۳ | باکو | ۴۰۰ |
| ۴ | اردبیل | ۷۷ |
| ۵ | بندرعباس | ۱۸۴۸ |
| ۶ | استانبول | ۲۰۷۶ |
| ۷ | باتومی | ۱۰۲۸ |
| ۸ | بوشهر | ۱۵۳۳ |
| ۹ | رشت | ۱۸۹ |
| ۱۰ | بندرانزلی | ۱۴۹ |
| ۱۱ | اولین فرودگاه بین‌المللی (اردبیل) | ۶۸ |
| ۱۲ | اولین راه‌آهن بین‌المللی (آستارا) | ۵ |
| ۱۳ | مشهد | ۱۲۵۶ |
| ۱۴ | چابهار | ۲۴۷۵ |
| ۱۵ | شیراز | ۱۴۳۸ |
| ۱۶ | اصفهان | ۹۵۳ |
| ۱۷ | ارومیه | ۴۳۵ |
| ۱۸ | بازرگان | ۵۷۶ |
| ۱۹ | بندرامام خمینی | ۱۴۰۳ |
| ۲۰ | میرجاوه | ۲۱۶۵ |
پایانه ترانزیت
ترمینال ترانزیت آستارا دریچه‌ای مرزی برای وصل کردن اروپا، روسیه و کشورهای آسیای میانه به پایانه راه‌آهن آستارای آذربایجان در مرزهای ایران - آذربایجان به وسیله خط آهن است. همچنین ترمینال آستارا به عنوان محل ورود برای کالاهای حمل شده با کشتی از طرف اروپا و کشورهای آسیای میانه به کار می‌رود. این کالاها از طریق ایران به وسیله تریلرهای جاده‌ای به عراق ترانزیت می‌شوند. صادرات محموله‌های ایرانی به وسیله جاده به آستارا و از آستارا به روسیه و کشورهای آسیای میانه و اروپا با خط آهن از دیگر مزیت‌های ترمینال آستارا است. کالاها با راه‌آهن از اروپای غربی در مدت ۱۵ روز ‚ یا ظرف مدت ۱۰–۵ روز از روسیه و کشورهای آسیای میانه، به آستارا می‌رسند. از آستارا، به وسیله جاده، به مقصدهای نهایی در ایران فرستاده می‌شوند.[۹۲]
بندر
 |  | |
دیوار دریایی محدودهٔ اسکلهٔ آستارا (چپ). کشتی لایروب پهلو گرفته در محدودهٔ اسکلهٔ آستارا (راست).. | ||
تصویری از اسکله چوبی بندر آستارا در سال ۱۲۹۰. تأسیسات بندر آستارا پس از انقلاب روسیه، به علت سیاست مقابله با کمونیسم، دچار رکود شده و به مرور زمان متروکه و نابود شد.
ملگونف در سفرنامهٔ خود حدود ۱۴۰ سال پیش می‌نویسد «آستارا بندری است که هرساله از حاجی ترخان(آستراخان کنونی) و باکو ۵۰ کشتی به آنجا می‌آید و اغلب بارشان آهن است» این اسکله در دوران پهلوی از رونق می‌افتد تا زمانی که پس از انقلاب اسلامی اسکله‌ای مدرن شروع به احداث گردید و بخش صیادی آن به بهره‌برداری رسید.[۹۳] و امروزه بندرآستارا، نخستین بندر خصوصی و چندمنظوره کشور و پنجمین بندر فعال ترانزیتی شمال کشور می‌باشد.[۹۴]
اسکله تجاری آستارا با عنوان نخستین بندر خصوصی کشور[۹۵] به صورت رسمی در نیمه دوم فروردین ۱۳۹۲ شمی با حضور معاون اول رئیس‌جمهور وقت افتتاح شد[۹۶]، در تاریخ ۱۳۹۱٫۱۲٫۱۹ نخستین کشتی پهلوگرفته در بندرآستارا یک کشتی با ۳۶۰۰ تن گندم و بار کانتینری از آکتائو قزاقستان بود.[۹۷] همچنین در تاریخ ۱۳۹۲٫۰۱٫۲۰ نخستین محموله صادراتی بندر آستارا به مقصد جمهوری آذربایجان و بندرباکو بارگیری شد.[۹۸] در هفت‌ماهه سال ۱۳۹۲ نیز ۱۲۰۰ تن کالا به ارزش ۱ میلیون و ۴۲۷هزار دلار از طریق اسکله بندر آستارا با ۱۵ فروند کشتی به کشورهای روسیه و جمهوری آذربایجان صادر شده‌است. عمده کالاهای صادره شامل کربنات کلسیم، پودر پی وی سی، سرامیک، کاشی، پودر صابون، سیمان سفید و تیتانیوم دی‌اکسید بوده‌است. در همین مدت زمان یک هزار تن کالای وارداتی (تخته) به ارزش ۲۰ میلیارد ریال در اسکله بندر آستارا ترخیص شده که از کشور روسیه وارد شده‌است.[۹۹] از زمان بازگشایی بندر تا اردیبهشت ۱۳۹۳، ۲۷ فروند کشتی در این لنگرگاه پهلو گرفته که فعالیت‌های بندری در این اسکله کماکان ادامه دارد.[۱۰۰]
- مشخصات اسکله[۱۰۱]
| ردیف | تعداد پست اسکله | طول | آبخور | نوع سازه | نوع کاربری |
|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | ۱ | ۱۵۰ متر | ۵٫۵ متر | بتنی | شرکت کاوه (تجاری) |
| ۲ | ۱ | ۲۰ متر | ۳ متر | فلزی | نیروی دریایی (نظامی) |
| ۳ | ۱ | ۲۰ متر | ۵٫۱ متر | فلزی | دریابانی مرزی (نظامی) |
راه‌آهن
ماکت پل ریلی آستارا-آستارا که تا پایان سال ۲۰۱۶ میلادی، بر روی رودخانه مرزی آستاراچای توسط دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان احداث خواهد شد.
تکمیل طرح راه‌اندازی راه‌آهن قزوین، رشت، بندرانزلی و بندرآستارا می‌تواند کمک شایانی در رشد اقتصادی ایران و به طبع استان گیلان و بندرآستارا باشد. تکمیل این طرح می‌تواند تأثیر به سزایی در رشد صنعت حمل و نقل در ایران داشته باشد. موقعیت استراتژیک بندر آستارا در در دریای خزر و هزینه کمتر حمل و نقل بار به جمهوری آذربایجان از طریق راه‌آهن و کشتی موجب افزایش اهمیت اتمام هر چه سریعتر این طرح می‌گردد. خط‌آهن قزوین - رشت - انزلی - آستارا به عنوان یکی از قطعات کریدور شمال به جنوب برای منطقه اهمیت دارد. در صورت تکمیل این کریدور بسیاری از کشورها ترجیح می‌دهند به دلیل کوتاه بودن طول مسیر و ارزان شدن هزینه‌های حمل و نقل، جابه‌جایی کالای ترانزیتی خود را از طریق این کریدور و کشور ایران انجام دهند که این امر موجب افزایش درآمد کشور از محل ترانزیت خواهد شد.[۱۰۲]
با توجه به طولانی شدن احداث راه‌آهن قزوین-رشت-آستارا، با رایزنی‌های انجام شده وزیر اقتصاد جمهوری آذربایجان، شاهین مصطفی‌یف و وزیر راه و شهرسازی ایران، عباس آخوندی قرار بر ساخت ۱۰ کیلومتر راه‌آهن بین‌المللی میان دو کشور ایران-آذربایجان تا پایان سال میلادی ۲۰۱۶ شد که ۸ کیلومتر طرف خارجی و ۲ کیلومتر از سوی طرف ایرانی ساخته شده و از طریق پل ریلی به طول ۸۰ متر از روی رودخانه مرزی آستاراچای به هم متصل خواهند شد.[۱۰۳][۱۰۴]
نیروهای نظامی
هنگ مرزی
محدوده مرزی آستارا(روستای قلعه)
آستارا پس از جدایی آذربایجان کنونی از ایران و ملحق شدن به شوروی سابق توسط عهدنامه‌های ننگین دولت قاجاریه دوتکه شد. قسمت شمالی آستارا در ترکیب شوروی سابق و آستارای جنوبی در ترکیب ایران قرار گرفت. بالطبع حساسیت‌های مرزی باعث می‌شد افرادی در هر دو سوی مرزها از خاک کشور خود محافظت نمایند. در اواخر دولت قاجاریه و اوایل پهلوی مردمان آستارا و خوانین حیران از خاک کشور دفاع می‌کردند که پس از تشکیل یکپارچه فرماندهی مرزبانی و سامان بخشیدن به شرایط موجود، پاسگاه‌های مرزی توسط سربازان و مأموران نظامی آموزش دیده شروع به کار کرد.
آستارا به هیچ وجه چهره یک شهر مرزی را که با افکار مردم تداعی می‌شود را ندارد، و یکی از بی تنش‌ترین و آرامترین مرزهای زمینی کشور در طول دهه‌های گذشته به‌شمار رفته‌است. این امر زمانی نمود می‌یابد که خانه‌های مردم آستارا در ۱۰ متری مرزها ساخته می‌شود و کشاورزان در روستاهای مرزی نظیر کشفی در یک‌وجبی سیم خاردارها به کاشت برنج مشغول می‌شوند.[۱۰۵][۱۰۶]
آستارا نزدیک به ۳۷٫۵ کیلومتر مرز زمینی و با حدود ۱۵ کیلومتر مرز استراتژیکی دریایی در حساس‌ترین نقطه ممکن با دولت آذربایجان قرار دارد.[۱۰۷] پاسگاه‌ها و برجک‌های متعددی در داخل شهر، روستاها و جاده‌های منتهی به آستارا وجود دارد که وظیفه خطیر دفاع از کیان مملکت را برعهده دارند.[۱۰۸][۱۰۹]
فرماندهی هنگ مرزی شهرستان آستارا زیر نظر فرماندهی هنگ مرزی استان گیلان به مرکزیت بندرانزلی به فعالیت می‌پردازد.[۱۱۰] نکته قابل تأمل در مرکزیت انزلی اینکه این شهر چهرهٔ یک شهر مرزی در حوزه مرز زمینی را ندارد ولی مقر فرماندهی استان در این شهر قرار گرفته‌است.[۱۱۱]
آستارا تنها مرز زمینی استان و اتصال دهندهٔ گیلان به سرزمین‌های قفقاز می‌باشد علاوه بر مرز زمینی، مرز دریایی آستارا نیز به فعالیت خود در پاسداری از حوزهٔ آبی می‌پردازد.
فرماندهی مرزبانی آستارا در خیابان ملت و معاونت عملیات و امور مرزی روبروی پارک معلم جنب اداره گل گمرک بندرآستارا با ساختمان بسیار قدیمی ساخته شده‌است. پاسگاه‌ها و برجک‌های داخل شهر در محدوده پل مرزی ایران و کشور آذربایجان و در کنار گمرک زمینی آغاز می‌گردد و تا انتهای بلوار جانبازان که انتهای حوزه شهری محسوب می‌شود پایان می‌باید.
پاسگاه‌های حوزه جغرافیایی مرزبانی آستارا از روستاهای آستارا تا تونل آستارا-اردبیل به صورت زیر قرار گرفته‌است:[۱۱۲]
- پاسگاه مرزی خشکه دهنه
- پاسگاه مرزی باغ سیروس
- پاسگاه مرزی قلعه
- پاسگاه مرزی کشفی
- پاسگاه مرزی خانبلاغی
- پاسگاه مرزی بهارستان
- پاسگاه مرزی آقچای
- پاسگاه مرزی حیران
- پاسگاه مرزی ونه بین
در بین پاسگاه‌ها برجک‌های مرزبانی متعددی وجود دارد که روی آن‌ها از طریق اعداد اسم‌گذاری شده‌است. (به عنوان مثال برجک مرزی شماره ۱۰ آستارا)
با توجه به مرز دریایی در حدود ۱۵ کیلومتری با کشور آذربایجان، فرماندهی مرزبانی در حوزه دریایی نیز دارای دو پایگاه ثابت دریایی به نام‌های پاسگاه مرزی ساحلی چلوند و ناوگروه شناوری در محدوده اسکله تجاری آستارا می‌باشد.[۱۱۳][۱۱۴]
نیروی دریایی
نیروی دریایی در شمال کشور از سابقه دیرینه‌ای برخوردار است، ناوگان شمال به عنوان ارشد نظامی ارتش در استان گیلان، منطقه چهارم دریایی انزلی، پایگاه دریایی آستارا، فرماندهی تخصص‌های دریایی در رشت و تفنگداری دریایی در منجیل را زیرمجموعه خود دارد. حفاظت از محدوده تحت حاکمیت جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر از طریق گشت‌های سطحی، هوایی و نیز حفظ امنیت سکوی نفتی امیر کبیر از جمله وظایف مهم ناوگان شمالی نیروی دریایی ارتش است.[۱۱۵]
آستارا به عنوان پیشانی ورودی دریای خزر از سمت کشور آذربایجان دارای پایگاه دریایی ارتش در محدوده روستای سیبلی و پایگاه مستقر در محدوده اسکله تجاری آستارا به فرماندهی ناخدا سوم مرتضی یوسفی به فعالیت خود می‌پردازد.[۱۱۶]
خدمات شهری
شهرداری (بلدیه)
پیشینه نخستین نهادهای رسمی برای اداره امور شهر بر می‌گردد به چند دهه قبل از انقلاب مشروطیت و به دوران حکومت سلسله قاجار در سال ۱۲۸۶ شمسی که قبلاً شهرداری را به عنوان بلدیه می‌شناختند و به تصویب مجلس شورای ملی رسید و اولین بلدیه بر اساس قانون بلدیه در شهر تهران تأسیس گردید و تا سال ۱۳۰۰ شمسی فقط در ۹ شهر به نام‌های کرمان - تبریز - همدان - دزفول - مراغه - مشهد - ماکو و آستارا بلدیه تشکیل شد و از آغاز سلطنت رضا شاه تا سال ۱۳۰۹ شمسی حدود ۵۲ شهرداری در سراسر کشور تأسیس گردید.[۱۱۷]
تاریخچه فعالیت‌های شهرداری و شهرداری آستارا به سه قسمت کلی می‌توان تقسیم نمود:
- شهرداری آستارا برای اولین بار در سال ۱۲۸۷ شمسی از سوی عده‌ای از فرهیختگان و بزرگان شهر با هدف حمایت از اهالی آستارا و ایجاد امکانات رفاهی و خدمات نوین به سبک شهرهای مدرن دنیا تحت نظر حکومت وقت به شکل انجمنی به نام انجمن ولایتی – فرهنگی و بلدی ایجاد شد.
- دومین دوره فعالیت شهرداری در آستارا از سال ۱۳۰۱ شمسی با تصویب قانون بلدیه در مجلس ملی شروع شد. از مهم‌ترین اتفاقات این دوره می‌توان احداث اولین خیابان‌های آستارا به سبک امروزی و ایجاد پارک و خرید دستگاه موتور برق و ایجاد تأسیسات مربوط به تأمین و اداره شهر اشاره نمود.
- سال ۱۳۱۱ شمسی آغاز سومین دوره شهرداری آستارا به حساب می‌آید که توسط دولت و انجمن بلدیه اداره می‌شد که مهم‌ترین وقایع این دوره شهرداری پایه‌گذاری اولین سری از قوانین و مقررات شهری و رونق چشمگیر فعالیت‌های شهرداری را می‌توان نام برد. همچنین در این دوره و به سال ۱۳۲۹ اولین انجمن شهر آستارا به صورت مستقل تشکیل و شهرداری از بخش داری مجزا شد و و اولین شهردار رسمی آستارا به نام جلیل حسینی انتخاب گردید.
از وقایع ناگوار این دوره از شهرداری، می‌توان به از بین رفتن تجهیزات و امکانات شهری در کودتای شهریور ۱۳۲۰ اشاره نمود.[۳]
مراکز بهداشتی و درمانی
- بیمارستان دکترشریعتی(۱۳۰۸)
بیمارستان شهیدبهشتی آستارا(۱۳۵۳)- اورژانس و پلی کلینیک تخصصی بیمارستان شهید بهشتی
- درمانگاه تأمین اجتماعی آستارا
- بیمارستان ۱۳۲ تختخوابه آستارا (درحال احداث)[۱۱۸]
طی سال‌های اخیر بیمارستان شریعتی تغییر نام داده و از زیر مجموعه‌های بیمارستان شهید بهشتی شده‌است.
به‌طور کلی شهر از نظر خدمات درمانی، دارویی و واکسیناسیون در سطح مطلوبی به سر می‌برد، اما رویهٔ معمول آن است که اهالی شهر برای اکثر بیماری‌های مهم به شهرهای اردبیل یا رشت مراجعه می‌کنند.[۴۵]
ورزش
آستارا دارای ۴۴۰۰ ورزشکار سازماندهی شده می‌باشد[۱۱۹] و مهم‌ترین اماکن ورزشی این شهر عبارتند از:[۱۲۰]
| نام مجموعه | مالک | زیربنا (مترمربع) |
|---|---|---|
| سالن ورزشی تختی(۵۰۰ نفری) | اداره ورزش و امور جوانان | ۷۸۵ (سرپوشیده) |
| سالن کشتی و ژیمناستیک | اداره ورزش و امور جوانان | ۲۰۲ (سرپوشیده) |
| سالن شطرنج | اداره ورزش و امور جوانان | ۲۳۸ (سرپوشیده) |
| سالن آزادگان | اداره ورزش و امور جوانان | ۳۹۰ (سرپوشیده) |
| استادیوم فوتبال وحدت(۲۰۰۰ نفری) | اداره ورزش و امور جوانان | ۷۴۰۰ (روباز) |
| سالن ورزشی انقلاب(۱۰۰۰ نفری) | اداره ورزش و امور جوانان | ۲۴۰۷ (سرپوشیده) |
| استادیوم فوتبال سیبلی | اداره ورزش و امور جوانان | ۶۵۰۰ (روباز) |
| سالن ورزشهای رزمی | اداره ورزش و امور جوانان | ۲۰۲ (سرپوشیده) |
| سالن ولایت | اداره ورزش و امور جوانان | ۱۱۹۱ (سرپوشیده) |
| سالن ورزشی کانرود | اداره ورزش و امور جوانان | ۱۴۷۲ (سرپوشیده) |
| زمین تنیس خاکی | اداره ورزش و امور جوانان | ۷۷۷ (روباز) |
| زمین چمن شهرک هجرت | اداره ورزش و امور جوانان | ۱۰۰۰۰ (روباز) |
| سالن ورزشی سیبلی | اداره ورزش و امور جوانان | ۱۳۳۶ (سرپوشیده) |
| سالن ورزشی لوندویل | اداره ورزش و امور جوانان | ۱۲۸۶ (سرپوشیده) |
| زمین چمن کادوس | بخش خصوصی | ۱۰۰۰۰ (روباز) |
| سالن امام علی (ع) | آموزش و پرورش | ۲۴۸ (سرپوشیده) |
| سالن ورزشی علی انصاری | آموزش و پرورش | ۶۳۰ (سرپوشیده) |
| سالن ورزشی آزادی(۵۰۰ نفری) | آموزش و پرورش | ۸۰۰ (سرپوشیده) |
| سالن بدنسازی | هلال احمر | ۶۰۰ (سرپوشیده) |
| سالن کشتی شهرداری | شهرداری | ۲۴۸ (سرپوشیده) |
| سالن ورزشی دانشگاه آزاد(۵۰۰ نفری) | دانشگاه آزاد | ۱۵۰۰ (سرپوشیده) |
فرهنگ
نیما یوشیج معلم دبیرستان حکیم نظامی در اوایل قرن جاری
آستارا برای سالیان مدید و از سال‌های پیش از وقوع انقلاب اسلامی رکورددارِ میزان جمعیت باسواد در کشور است. مطابق آخرین آمار آستارا با داشتن بیش از ۹۸٫۸٪ از باسوادترین شهرهای ایران است.[۱۲۱] از قدیمی‌ترین و نخستین کتابخانه کشور، کتابخانه عمومی شماره یک آستارا (در گذشته قرائت خانه آستارا) به تاریخ ۱۳۰۳ تأسیس شده‌است.[۱۲۲]
سینما
در سال ۱۳۷۶ شمسی و پس از آتش‌سوزی در یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین سینماهای گیلان در آستارا سینما قیام، سینما آستارای سابق، که ابتدا با نام سالن اپرا در سال ۱۳۲۰ شمسی در میدان اصلی و مرکزی شهر احداث شده بود.[۱۲۳]
حال در آستارا یک سینما به نام سینما دریا با ظرفیت ۲۸۰ نفری،[۱۲۴] چهار سالن تئاتر کانون امام خمینی، دانشگاه آزاد، کانون پرورش فکری کودکان و سالن باغ ملی «تئاتر شهر» و سه سالن اجتماعات مجهز در هتل بین‌المللی اسپیناس، اداره تبلیغات اسلامی به نام «شهدای گمنام» و سالن سپاه آستارا، یک گالری هنری مدرن «گالری هنری معراج» موجود می‌باشد، که با احداث سالن بزرگ ۷۵۰ نفری سینما و تئاتر اداره ارشاد شمار اماکن فرهنگی شهر افزایش می‌یابد.[۱۲۵]
لازم به توضیح است آستارا در زمینه سینما دارای یک سینما چهاربعدی درحاشیه سواحل دریا (بلوار سفیر امید) ویک سینما پنج بعدی در ورودی شهر می‌باشد. بزرگترین سالن آمفی تئاتر گیلان در آستارا با ظرفیت ۷۰۳ نفری در نخستین روز از سال ۹۴ به بهره‌برداری رسید.[۱۲۶]
کتابخانه عمومی
یکی از قدیمی‌ترین و نخستین کتابخانه‌های کشور، کتابخانه عمومی شماره یک آستارا (به نام پیشین: قرائت‌خانه آستارا) به تاریخ ۱۳۰۳ تأسیس شده‌است.[۱۲۲]
طبق آمار ۱۳۸۲ در استان گیلان ۵۵ کتابخانه عمومی دولتی وجود دارد که در مجموع حدود ۲۱۳٬۴۹۸ جلد کتاب، به غیر از نشریه‌های ادواری، دارند. تعداد اعضای آن‌ها طبق آمار ۷۲۸٬۵۴ نفر است. قدیمی‌ترین این کتابخانه‌ها کتابخانه عمومی شماره ۱ شهر آستاراست که در ۱۳۰۳ توسط گروهی از مردم این شهر تأسیس شد و در ۱۳۴۵ به مالکیت وزارت فرهنگ و هنر وقت درآمد. هم‌اکنون این کتابخانه بیش از ۱۵۰۰۰ جلد کتاب دارد.[۱۲۷]
در سطح شهر علاوه بر کتابخانه عمومی شماره (۱)، کتابخانه عمومی شماره (۲) نیز در ارائه خدمات به مردم فعال می‌باشد.
عمومی
طبق آخرین آمار ارائه شده از سوی اداره آموزش و پرورش آستارا، در سال تحصیلی ۹۲–۱۳۹۱ تعداد دانش آموزان مدارس دولتی و غیردولتی ۱۴۵۰۰ اعلام شده‌است که در ۷۴ مدرسه ابتدایی، ۳۰ مدرسه راهنمایی و ۲۰ مدرسه متوسطه در شهرستان آستارا مشغول به تحصیل می‌باشند.[۱۲۸]
در سال تحصیلی ۹۵–۱۳۹۴ بیش از ۱۶٬۰۰۰ دانش‌آموز در ۱۵۶ مدرسه دخترانه و پسرانه فعال، مشغول به تحصیل بوده‌اند.[۱۲۹]
عالی
- دانشگاه آزاد اسلامی آستارا
- آموزشکده فنی وحرفه‌ای سما واحد آستارا
- دانشگاه پیام نور مرکز آستارا
- دانشگاه جامع علمی و کاربردی آستارا
- مؤسسه آموزش عالی شهریار آستارا
حوزه علمیه برادران حضرت ولی عصر آستارا
شایان ذکر است نخستین مرکزآموزش عالی درآستارا، دانشگاه آزاد اسلامی است که تأسیس آن به سال تحصیلی ۱۳۶۶/۶۷ بر می‌گردد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا با دورشته کشاورزی و معارف اسلامی و جذب ۲۵۸ دانشجو کار خود را آغاز کرده‌است.[۱۳۰] در حال حاضر بیش از ۱۰٬۰۰۰ هزار دانشجو و طلبه در دانشگاه‌ها و حوزه علمیه در حال تدریس می‌باشند.[۱۳۱]
فولکلور
مقصود عبداللهی در کتاب دیده‌ها و شنیده‌ها در آستارا که شامل صدها اصطلاح، مثل و ضرب‌المثل (جلد اول - الف، همزه) در مورد اهالی آستارا می‌باشد چنین می‌گوید:چیزی برای گفتن ندارم! آستارایی‌ها مردمانی باهوش، با فرهنگ و فرهنگ پرورند و نیک آگاهند که فولکلور آذری پرورده ذهن ایرانیان آذری شجاع و وطن دوست است و این را در طول تاریخ به اثبات رسانده‌اند.[۱۳۲] برخی مثل‌های که با الف شروع شده مانند: اوره ک لنیب (دل و جرئت پیدا کرده‌است) و ایتین دیلین بیلی (در مورد کودکانی می‌گویند که بیش از سن خود حرف می‌زنند)
مراسم و آیین‌های سنتی
- مراسم سنتی قره بایرام (به فارسی: عید سیاه) در نخستین روز از عید نوروز یا عید فطر در آستارا انجام می‌پذیرد و مردم این شهر به دید و بازدید کسانی که در طول سال نزدیکان خود را از دست داده‌اند در سطح مساجد یا در خانه صاحبان عزا می‌روند.[۱۳۳]
- آیین سنتی شاخسی واخسی در برخی از نواحی روستایی در روز تاسوعا[۱۳۴] و مراسم سنتی شبیه‌خوانان توسط جوانان و ریش‌سفیدان در روز عاشورا که واقعه کربلا را ترسیم می‌کند در این منطقه از استان گیلان انجام و پس از آن خیمه‌های نمادین سوزانده می‌شود.[۱۳۵]
- شال ساللاماق یا دستمال آتی (به فارسی: دستمال انداختن) یکی از مراسم سنتی اهالی آستارا در چهارشنبه سوری به‌شمار می‌رود که عموماً جوانان شال و دستمالی را به خانه‌های همسایگان، دوستان و حتی افراد ناشناس انداخته و به صورت ناشناس طلب عیدی می‌کردند.[۱۳۶]
- تکم و تکم چی، بز نر و عروسک‌چوبی است که به قطر حدود چهار سانتیمتر، طول ۲۵ و عرض ۱۲ الی ۱۵ ساخته می‌شود و آن را آذین می‌کنند روی این عروسک چوبین را با مخمل یا پارچه هائی به رنگ قرمز می‌پوشانند و روی این پارچه را نیز با پولک، زنگوله، سکه و نیز پارچه‌های الوان و حتی آئینه تزیین می‌کنند. رنگ سرخ به معنی شادی و نشاط است. در مناطق ترک‌زبان نظیر آستارا خیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تکم چی‌ها در واقع پیش قراولان چهارشنبه سوری و عید بودند که با آمدن خود بهار و نوروز را نوید داده و با خواندن اشعار موزون به زبان ترکی در حیاط منازل طلب عیدی می‌کردند.[۱۳۶]
غذاهای معروف
لونگی از معروف‌ترین غذاهای شهر آستارا محسوب می‌شود که در هنگام پذیرایی از مهمانان خود سعی در پختن این غذا دارند. در چیله گئچسی[۱۳۷] (به فارسی: شب یلدا) و همچنین عید نوروز و چهارشنبه سوری این غذای محلی آستارایی در بیشتر خانه‌ها پخت می‌شود. چغرتما، باستیرما و بورانی پلو از دیگر غذاهای معروف و محلی خاص آستارا به حساب می‌آید.[۱۳۸]
شهرهای خواهر
| نام کشور | شهر خواهرخوانده | |
|---|---|---|
| ایران | بانه[۱۳۹] |
جستارهای وابسته
 | ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای آستارا دارد. |
 | در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آستارا موجود است. |
در پروژه‌های خواهر می‌توانید در مورد آستارا اطلاعات بیشتری بیابید.
در میان واژه‌ها از ویکی‌واژه
در میان کتاب‌ها از ویکی‌کتاب
در میان گفتاوردها از ویکی‌گفتاورد
در میان متون از ویکی‌نبشته
در میان خبرها از ویکی‌خبر
در میان گونه‌ها از ویکی‌گونه- فهرست روستاهای شهرستان آستارا
- قیام حمزه خان تالشی
- عهدنامه گلستان
- عهدنامه ترکمانچای
- تاریخ جامع آستارا و حکام نمین
- حوزه انتخابیه آستارا
- خانات تالش
منابع
↑ ۱٫۰۱٫۱۱٫۲۱٫۳ نعمت‌الهی، بهروز (۱۳۸۱). تاریخ جامع آستارا و حکام نمین. اردبیل: انتشارات شیخ صفی‌الدین. شابک ۹۶۴-۶۸۲۲-۱۲-۶..mw-parser-output cite.citationfont-style:inherit.mw-parser-output qquotes:"""""""'""'".mw-parser-output code.cs1-codecolor:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit.mw-parser-output .cs1-lock-free abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0.mw-parser-output .cs1-lock-subscription abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration abackground-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registrationcolor:#555.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration spanborder-bottom:1px dotted;cursor:help.mw-parser-output .cs1-hidden-errordisplay:none;font-size:100%.mw-parser-output .cs1-visible-errorfont-size:100%.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-formatfont-size:95%.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-leftpadding-left:0.2em.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-rightpadding-right:0.2em
↑ ۲٫۰۲٫۱ یادداشت‌های ابت، صفحات ۱۰ و ۱۲
↑ ۳٫۰۳٫۱ سایت شهرداری بندرآستارا
↑ «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری-جستجو شهر». وزارت کشور. بازبینی‌شده در ۲۲شهریور ۱۳۹۴.
↑ ۵٫۰۵٫۱ «نتایج سرشماری ۱۳۹۰» (اکسل). درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
↑ ۶٫۰۶٫۱۶٫۲ دائرةالمعارف بزرگ اسلامی: آستارا
↑ ۷٫۰۷٫۱۷٫۲ «آستارا: مجموع بارندگی ماهانه به میلی‌متر». ادارهٔ کل هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری. بازبینی‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ «آستارا: میانگین ماهیانهٔ متوسط دمای روزانهٔ هوا برحسب درجهٔ سانتی‌گراد». ادارهٔ کل هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری. بازبینی‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ ۹٫۰۹٫۱ «آستارا تعداد روزهای با حداکثر دمای مساوی صفر درجه یا کمتر از آن». ادارهٔ کل هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری. بازبینی‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ «پیش‌شماره شهرستان‌های کشور». وبگاه شرکت مخابرات استان تهران. بازبینی‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ «جواد معیتی شهردار آستارا شد». ایرنا، ۱۵ شهریور ۱۳۹۶. بازبینی‌شده در ۱۷ آذر ۱۳۹۶.
↑ «سوغات آستارا». وبگاه گیلان گشت. بازبینی‌شده در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ بانک اطلاعاتی آکو، لیست پلاک‌های خودروهای ایران
↑ «تالش (طالش)». دانشنامه جهان اسلام. بازبینی‌شده در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۱.
↑ «آستارا». پرتال جامع اطلاع‌رسانی آستارا. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۱/۲۰.
↑ «انسداد کامل ۳۷٫۵ کیلومتر مرز آستارا». خبرگزاری فارس، ۱۳۹۱/۰۳/۱۳. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۱/۲۵.
↑ «ارزش تجارت چمدانی از گمرک آستارا سال گذشته ۱۵ درصد افزایش یافت». خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۹۲/۰۱/۱۹. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۱/۲۵.
↑ «یک میلیون و یکصد هزار مسافر نوروزی از شهرستان آستارا دیدن کردند». خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۹۲/۰۱/۱۵. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۱/۲۰.
↑ «یک میلیون مسافر در تعطیلات عید نوروز در گیلان جابجا شدند». خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۹۲/۰۱/۱۵. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۱/۲۰.
↑ «جشنواره ملی اقوام ایرانی در آستارا برگزار می‌شود». خبرگزاری ایسنا، ۱۳۹۳/۱۲/۱۹. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۱/۲۱.
↑ «کسب رتبه سوم مرز جاده‌ای آستارا در واردات و صادرات کالا». خبرگزاری مهر، ۱۳۹۳/۰۲/۲۵. بازبینی‌شده در ۱۳۹۳/۰۲/۲۵.
↑ «آستارا شهر ساحل، بازار و بام‌های سفالی مملو از جاذبه‌های گردشگری». ایرنا، ۱۳۹۵/۰۱/۰۳. بازبینی‌شده در ۱۳۹۵/۰۱/۰۵.
↑ «افتتاح نخستین بندر خصوصی چند منظوره ایران». خبرآنلاین، ۱۳۹۲/۱/۲۰. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۱/۲۵.
↑ «حضور رحیمی؛ تخلیه نخستین محموله تجاری بندر آستارا انجام شد». انبارهای عمومی و خدمات گمرکی ایران، ۱۳۹۲/۱/۲۰. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۱/۲۵.
↑ «بزرگترین پرچم استان گیلان در پایانه مرزی آستارا برافراشته شد». خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۹۲/۰۱/۱۵. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۱/۱۶.
↑ نام این فلکه به صورت رسمی میدان شهدای گمنام بوده ولی عموماً به صورت فلکه لا شناخته می‌شود
↑ «رونمایی از بزرگترین پرچم ایران در آستارا». خبرگزاری فارس، ۱۳۹۳/۰۷/۰۱. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۴/۰۸.
↑ «موقعیت جغرافیایی آستارا در توسعه اقتصاد منطقه نقش اساسی دارد». بازبینی‌شده در ۱۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۵.
↑ ۲۹٫۰۲۹٫۱ «نقش گیلان در تقویت روابط با جمهوری آذربایجان». بازبینی‌شده در ۲۱ مارس ۲۰۱۵.
↑ «قابلیت‌های گردشگری آستارا چقدر می‌ارزد؟!». ایسنا، ۱۳۹۴/۰۳/۱۰. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۳/۲۳.
↑ «گمرک آستارا در صادرات چمدانی رتبه اول را در کشور دارد». خبرگزاری تسنیم، ۱۳۹۵/۰۱/۲۳. بازبینی‌شده در ۱۳۹۵/۰۱/۲۳.
↑ «تجارت چمدانی ایران به ۵۱ میلیون و ۲۴۵ هزار دلار رسید / رونق این تجارت در آستارا». خبرآنلاین، ۱۳۹۳/۰۹/۲۲. بازبینی‌شده در ۱۳۹۳/۰۹/۲۲.
↑ ۳۳٫۰۳۳٫۱ «کسب رتبهٔ سوم مرز جاده‌ای آستارا در واردات و صادرات کالا». خبرگزاری فارس، ۱۳۹۲/۰۱/۱۸. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۱/۱۸.
↑ ۳۴٫۰۳۴٫۱ «ترانزیت یک میلیارد و 700 میلیون دلاری کالا از گمرک آستارا». خبرگزاری ایسنا، ۱۳۹۴/۰۱/۲۰. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۱/۲۱.
↑ ۳۵٫۰۳۵٫۱ «گمرک آستارا بزرگترین گمرک زمینی شمال کشور». خبرگزاری مهر، ۱۳۹۱/۶/۲۸. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۱/۲۵.
↑ ۳۶٫۰۳۶٫۱ «آستارا امن‌ترین مرز کشور است». خبرگزاری فارس، ۱۳۹۰/۶/۲۱. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۱/۲۵.
↑ «ایران اسلامی امن‌ترین کشور دنیاست/آستارا پرترددترین مرز کشور». خبرگزاری فارس، ۱۳۹۲/۰۱/۰۷. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۱/۲۵.
↑ «گمرک آستارا دومین منبع درآمد استان گیلان». خبرگزاری دانشجویان ایران، ۱۳۹۱/۱۰/۰۶. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۱/۲۵.
↑ «وضعیت صادرات چمدانی ایران/ گمرک آستارا دارای بیشترین سهم ارزشی صادرات چمدانی». خبرآنلاین، ۱۳۹۱/۱۰/۱۴. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۱/۲۵.
↑ «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵» (اکسل). درگاه ملی آمار.
↑ ۴۱٫۰۴۱٫۱ M. Bazin. «ĀSTĀRĀ». دانشنامهٔ ایرانیکا، ۳۰ ژانویه ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ آستارا در گذر تاریخ، صفحات ۱۶۸ و ۱۶۹
↑ ۴۳٫۰۴۳٫۱۴۳٫۲ از آستارا تا استارباد، جلد اول، بخش اول، صفحهٔ ۸
↑ گیلان و دیلمستان، صفحات ۲۲۷ و ۲۸۳ و ۲۹۲ و ۲۹۶
↑ ۴۵٫۰۴۵٫۱۴۵٫۲۴۵٫۳۴۵٫۴ «شناسنامه شهر آستارا». وبگاه مطالعات شهری ایران. بازبینی‌شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ روضةالصفا، جلد ۸، صفحهٔ ۱۷۱
↑ گیلان و دیلمستان، صفحهٔ ۲۲۷
↑ تاریخ گیلان، صفحهٔ ۱۵۹
↑ از آستارا تا استارباد، صفحهٔ ۹
↑ حریری، اشرف‌آقا (۱۳۸۵). آستارا در گذرگاه تاریخ. رشت: دهسرا. ص. ص ۱۷۲. شابک ۹۶۴-۸۵۷-۵۳۸-X.
↑ ۵۱٫۰۵۱٫۱ «تالش (یا طالش)». دانشنامهٔ جهان اسلام. بازبینی‌شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ «تاریخچه شهر آستارا». وبگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا. بازبینی‌شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ افشار سیستانی، ایرج، نام دریای پارس و دریای مازندران و بندرها و جزیره‌های ایرانی، تهران: کشتیرانی والفجر ۸، ۱۳۷۶ خ. ص۲۸۰.
↑ ۵۴٫۰۵۴٫۱۵۴٫۲ «گشت وگذار در شهر پشتبامهای سفالی». باشگاه خبرنگاران جوان، ۱۳۹۲/۰۲/۰۹. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۴/۰۸.
↑ ۵۵٫۰۵۵٫۱ خبرگزاری ایرنا، آستارا با بام‌های سفالی خداحافظی می‌کند، ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۷
↑ ۵۶٫۰۵۶٫۱ داستان‌های آستارا، صفحهٔ ۳۴
↑ داستان‌های آستارا، صفحات ۳۲ و ۳۳ و ۳۶
↑ داستان‌های آستارا، صفحهٔ ۳۰
↑ داستان‌های آستارا، صفحات ۳۰ و ۳۱
↑ داستان‌های آستارا، صفحات ۳۱ و ۳۲
↑ داستان‌های آستارا، صفحات ۳۳ و ۳۶
↑ «آستارا». ادارهٔ کل هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری. بازبینی‌شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ «آستارا». ادارهٔ کل هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری. بازبینی‌شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ «آستارا». ادارهٔ کل هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری. بازبینی‌شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ «آستارا». ادارهٔ کل هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری. بازبینی‌شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ «آستارا». ادارهٔ کل هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری. بازبینی‌شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ «آستارا». ادارهٔ کل هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری. بازبینی‌شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ «پارسال ۱۲۰ روز شهرستان آستارا بارانی بود». خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۹۲/۰۱/۱۱. بازبینی‌شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵.
↑ «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵» (اکسل). درگاه ملی آمار. بازبینی‌شده در 2017-04-15.
↑ «نتایج سرشماری ۱۳۸۵» (اکسل). درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
↑ دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - آستارا
↑ «شهرستان‌های استان گیلان». شبکه روستایی ایران. بازبینی‌شده در ٠٤ تیر ١٣٩٥.
↑ بر اساس فرهنگ تاتی و تالشی ، علی عبدلی
↑ «شبیه خوان‌ها در آستارا شکوه واقعه کربلا را به تصویر کشیدند». خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۹۱/۰۹/۰۵. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲٫۰۱٫۱۸.
↑ «آئین‌های آستارا در ماه محرم/شاه حسین (ع)، طشت‌گذاری و حمل گهواره». خبرگزاری شبستان، ۱۳۹۱/۸/۳۰. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲٫۰۶٫۲۲.
↑ «استقبال گردشگران از مناطق گردشگری و تفریحی شهر ساحلی آستارا». ایرنا، ۱۳۹۴/۰۳/۱۵. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۴/۱۰.
↑ «بازدید بیش از 341 هزار نفر از جاذبه‌های گردشگری آستارا در تعطیلات عید فطر». خبرگزاری ایرنا، ۱۳۹۵/۴/۱۹. بازبینی‌شده در ۱۳۹۵/۴/۲۰.
↑ «فرصت‌های سرمایه‌گذاری». فرمانداری آستارا.
↑ Pazuki Arman, Sohani MM (2013). "Phenotypic evaluation of scutellum-derived calluses in 'Indica' rice cultivars". Acta Agriculturae Slovenica. 101 (2): 239–247. doi:10.2478/acas-2013-0020..mw-parser-output cite.citationfont-style:inherit.mw-parser-output qquotes:"""""""'""'".mw-parser-output code.cs1-codecolor:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit.mw-parser-output .cs1-lock-free abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center.mw-parser-output .cs1-lock-subscription abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration abackground-position:left .1em center.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registrationcolor:#555.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration spanborder-bottom:1px dotted;cursor:help.mw-parser-output .cs1-hidden-errordisplay:none;font-size:100%.mw-parser-output .cs1-visible-errorfont-size:100%.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-formatfont-size:95%.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-leftpadding-left:0.2em.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-rightpadding-right:0.2em
↑ «معرفی شهرستان‌های گیلان». bastan-gilan، ۱۳۹۲. بازبینی‌شده در ۱۹ بهمن ۱۳۹۲.
↑ «افزایش 58 درصدی تجارت چمدانی از گمرک آستارا». باشگاه خبرنگاران جوان. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۴/۱۰.
↑ «راه‌اندازی دومین بندر اقتصادی گیلان در آستارا». خبرگزاری فارس. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۴/۱۰.
↑ «پارسال صدور اظهارنامه صادراتی در گمرک آستارا، 32 درصد افزایش یافت». خبرگزاری ایرنا. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۴/۱۰.
↑ «گمرک آستارا، نبض تپنده صادرات در شمال کشور». خبرگزاری ایرنا، ۱۳۹۵/۴/۱۹. بازبینی‌شده در ۱۳۹۵/۴/۲۰.
↑ «رتبه اول تجارت چمدانی در مرزهای زمینی». تابناک. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۴/۱۰.
↑ «لایحه ایجاد مناطق ویژه اقتصادی سهند مراغه، آستارا و سهلان». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
↑ «دستور ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بندر آستارا صادر شد». فرمانداری آستارا.
↑ «محدوده و موضوع فعالیت مناطق ویژه اقتصادی قصر شیرین و بندر آستارا تعیین شد». پایگاه اطلاع‌رسانی دولت.
↑ «تاسیسات اندازه‌گیری و صادرات گاز جلفا». منطقه ۸ عملیات انتقال گاز ایران. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۴/۱۰.
↑ «Supreme Soviet Chairman Nikolai Podgorny in Iran, 1970». en:Getty Images. بازبینی‌شده در ۱ تیر ۱۳۹۵.
↑ «اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر با حضور صدر هیئت رئیسه اتحاد جماهیر شوروی لوله گاز ایران به شوروی را در آستارا افتتاح می‌فرمایند». سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۴/۱۴.
↑ پرتال جامع اطلاع‌رسانی آستارا
↑ «موقعیت شهربندری آستارا». اداره بنادر و دریانوردی استان گیلان «بندرانزلی». بازبینی‌شده در ۲۵ فروردین ۱۳۹۲.
↑ «افتتاح نخستین بندر خصوصی چند منظوره ایران». خبرآنلاین، ۱۳۹۲/۱/۲۰. بازبینی‌شده در ۲۵ فروردین ۱۳۹۲.
↑ «آغاز بکار نخستین بندر خصوصی ایران در آستارا». شبکه خبر، ۲۰ فروردین ۱۳۹۲. بازبینی‌شده در ۲۵ فروردین ۱۳۹۲.
↑ [http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920120000094 «با حضور معاون اول رئیس‌جمهور
فاز نخست بندر آستارا افتتاح شد»]. خبرگزاری فارس، ۲۰ فروردین ۱۳۹۲. بازبینی‌شده در ۲۵ فروردین ۱۳۹۲.
↑ [http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13911219000538 «به صورت آزمایشی
بندر چند منظوره آستارا وارد مدار بهره‌برداری شد»]. خبرگزاری فارس، ۱۹ اسفند ۱۳۹۱. بازبینی‌شده در ۲۵ فروردین ۱۳۹۲.
↑ «نخستین محموله صادراتی بندر آستارا به مقصد جمهوری آذربایجان بارگیری شد». خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ۲۰ فروردین ۱۳۹۲. بازبینی‌شده در ۲۵ فروردین ۱۳۹۲.
↑ «صادرات ۱۵هزار و ۲۰۰تن کالا از اسکله بندر استارا». باشگاه خبرنگاران جوان، ۱۲ آبان ۱۳۹۲. بازبینی‌شده در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۳.
↑ «پهلوگیری ۲۷ فروند کشتی در بندر آستارا». اخبار صنایع دریایی، ۱۳۹۳/۰۲/۰۲. بازبینی‌شده در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۳.
↑ «امکانات و توانمندیهای بندر آستارا». اداره کل بنادر و دریانوردی استان گیلان «بندرانزلی». بازبینی‌شده در ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۲.
↑ «پیشرفت ۷۵درصدی زیرسازی راه‌آهن قزوین- رشت- انزلی- آستارا». شبکه خبر، ۱۳۹۱/۸/۲. بازبینی‌شده در ۱۳۹۵/۳/۹.
↑ «وزیر اقتصاد آذربایجان: در ساخت راه‌آهن رشت - آستارا مشارکت می‌کنیم». ایرنا، ۱۳۹۵/۳/۶. بازبینی‌شده در ۱۳۹۵/۳/۹.
↑ «آغاز ریل‌گذاری راه‌آهن آستارا - آستارا». روزنامه کیهان، ۱۳۹۵/۳/۴. بازبینی‌شده در ۱۳۹۵/۳/۹.
↑ آستارا امن‌ترین مرز کشور است
↑ خبرگزاری فارس
↑ «تردد بیش از 747 هزار نفر مسافر داخلی و خارجی از مرز زمینی آستارا». ایسنا، ۱۳۹۵/۰۱/۰۸. بازبینی‌شده در ۱۳۹۵/۰۱/۱۰.
↑ پایگاه خبری شمال ما
↑ هوشمندسازی ۳۷٫۵ کیلومتر مرز آستارا
↑ حریم مرز استان گیلان
↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی
↑ پلیس. دات آی آر
↑ خبرگزاری فارس
↑ کنترل مرز دریایی ایران
↑ [۱]
↑ «اجرای تمرین مواضع پدافندی نیروی دریایی ارتش در آستارا». همشهری آنلاین، ۱۳۹۴/۱۰/۱. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۱۲/۲۲.
↑ شهرداری ابهر
↑ «بیمارستان ۱۳۲ تختخوابی آستارا به زودی افتتاح می‌شود». خبرگزاری تسنیم، ۱۳۹۴/۰۱/۲۷. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۴/۰۸.
↑ «درخشش بانوان کاراته کار آستارایی در مسابقات قهرمانی کشور». ایرنا، ۱۳۹۴/۰۸/۲۶. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۸/۲۷.
↑ شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی کشور
↑ حریری، اشرف‌آقا (۱۳۸۲). تاریخ جامع آموزش و پرورش آستارا (دروازه مدرنیسم). موسسه فرهنگی و انتشاراتی دهسرا. شابک ۹۶۴-۷۱۶۹-۵۲-۳.
↑ ۱۲۲٫۰۱۲۲٫۱ نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور
↑ سفرپدیا
↑ «سلام بهاری گردشگران نوروزی به سینما دریای آستارا». ایرنا، ۱۳۹۵/۰۱/۰۵. بازبینی‌شده در ۱۳۹۵/۰۱/۰۵.
↑ جوان امروز
↑ «بزرگترین سالن آمفی تئاتر گیلان پس از 17 سال در آستارا به بهره‌برداری رسید». ایرنا. بازبینی‌شده در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۵.
↑ دائرةالمعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی
↑ ۱۴ هزار و ۵۰۰ دانش آموز آستارایی سال تحصیلی را آغاز کردند
↑ «چهار مدرسه جدیدالاحداث، به مدارس شهرستان آستارا افزوده می‌شود». خبرگزاری ایسنا، ۱۰ خرداد ۱۳۹۵.
↑ دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا
↑ «تبدیل شدن دانشگاه پیام‌نور آستارا به دانشگاه بین‌المللی». پرتال دانشگاهی، ۱۳۹۲/۰۷/۰۶. بازبینی‌شده در ۱۳۹۲/۰۷/۰۷.
↑ عباداللهی، مقصود (۱۳۹۱). دیده‌ها و شنیده‌ها در آستارا. آستارا: مکتوب آستارا. شابک ۹-۸-۹۰۹۵۸-۶۰۰-۹۷۸؛۵-۶-۹۰۹۵۸-۶۰۰-۹۷۸ مقدار|شابک=را بررسی کنید: invalid character (کمک).
↑ «مراسم سنتی قره بایرام در آستارا برگزار شد». ایرنا، ۱۳۹۴/۰۱/۰۱. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۴/۰۸.
↑ «برگزاری آیین سنتی شاخسی واخسی هم‌زمان با تاسوعای حسینی در آستارا». ایرنا، ۱۳۹۴/۰۸/۰۱. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۸/۰۴.
↑ «شبیه خوانان در آستارا شکوه واقعه کربلا را به تصویر کشیدند». ایرنا، ۱۳۹۴/۰۸/۰۲. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۸/۰۴.
↑ ۱۳۶٫۰۱۳۶٫۱ «یادی از آیین‌های قدیم و جدید مردم آستارا در عید نوروز». ایرنا، ۱۳۹۵/۰۱/۰۲. بازبینی‌شده در ۱۳۹۵/۰۱/۰۵.
↑ «مردم آستارا از آداب و رسوم شب یلدا می‌گویند». پرتال جامع اطلاع‌رسانی آستارا، ۱۳۹۰/۰۹/۲۸. بازبینی‌شده در ۱۳۹۴/۰۴/۰۸.
↑ «لونگی، غذای مورد علاقه مسافران نوروزی آستارا». ایرنا، ۱۳۹۵/۰۱/۰۵. بازبینی‌شده در ۱۳۹۵/۰۱/۰۵.
↑ «ایران در ایران». وبگاه مگ‌ایران، به نقل از روزنامهٔ ایران، شمارهٔ ۴۵۸۴، صفحهٔ ۲۳. بازبینی‌شده در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۳.
آستارا | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پایانههای مرزی ایران
ردهها:
- شهرهای بندری در ایران
- آستارا
- اقتصاد در ایران
- اقتصاد گیلان
- بندرها و لنگرگاه‌های ایران
- پایانههای مرزی ایران و جمهوری آذربایجان
- پراکنش آذریها
- تاریخ آستارا
- شهرستان آستارا
- شهرها و شهرک‌های بندری دریای خزر
- شهرهای استان گیلان
- شهرهای بندری استان گیلان
- شهرهای رودگذر
- شهرهای شهرستان آستارا
- مناطق مسکونی حاشیه خزر
- مناطق مسکونی ساحلی در ایران
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"3.200","walltime":"3.606","ppvisitednodes":"value":99702,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":962147,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":309038,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":27,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":5,"limit":500,"unstrip-depth":"value":1,"limit":20,"unstrip-size":"value":175477,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":2,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 3016.904 1 -total"," 66.06% 1992.895 1 الگو:پانویس"," 54.49% 1643.841 93 الگو:یادکرد_وب"," 53.68% 1619.597 93 الگو:یادکرد/هسته"," 27.84% 839.995 930 الگو:عدد_به"," 9.45% 284.985 1 الگو:Klimatabelle"," 8.03% 242.230 16 الگو:Navbox"," 5.75% 173.477 1 الگو:Navboxes_colour"," 5.72% 172.698 1 الگو:جعبه_شهر_ایران"," 5.40% 162.995 84 الگو:Max"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.913","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":11683338,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1295","timestamp":"20190425225214","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u0622u0633u062au0627u0631u0627","url":"https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q645855","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q645855","author":"@type":"Organization","name":"u0645u0634u0627u0631u06a9u062au200cu06a9u0646u0646u062fu06afu0627u0646 u067eu0631u0648u0698u0647u0654 u0648u06ccu06a9u06ccu200cu0645u062fu06ccu0627","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2005-02-06T23:23:14Z","dateModified":"2019-04-15T11:56:35Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/c/c5/Astara_Buildings.jpg","headline":"u0634u0647u0631u06cc u0645u0631u0632u06cc u0648 u0633u0627u062du0644u06cc u062fu0631 u06a9u0631u0627u0646u0647 u062fu0631u06ccu0627u06cc u06a9u0627u0633u067eu06cc u062fu0631 u0627u0633u062au0627u0646 u06afu06ccu0644u0627u0646"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":149,"wgHostname":"mw1245"););
