Skip to main content

سدیم محتویات ویژگی‌های مهم کاربردها تاریخچه پیدایش ترکیبات ایزوتوپ‌ها هشدارها منابع منوی ناوبری7440-23-5ودانشنامه رشدوووو

Betts electrolytic processفرآیند کاستنرCastner-Kellner processChloralkali processسلول دانزبرقکافت آبالکترو وینینگفرآیند هال–هرولتولتامتر هفمنالکترولیز کلبهالکتروشیمیGas crackerپتانسیل الکترود استاندارد (صفحه داده)سروانتیتSbOاکسید کبالت (II، III)CoOاکسید آهن (II، III)FeOتتراکسید سربPbOمنگنز (II، III) اکسیدMnOاکسید نقره (I، III)AgOاکسید آلومینیوم (II)AlOاکسید باریمBaOاکسید برلیومBeOکادمیم اکسیدCdOآهکCaOکربن مونوکسیدCOاکسید کروم (II)CrOاکسید کبالت (II)CoOمس (II) اکسیدCuOاکسید آهن (II)FeOاکسید سرب (II)PbOاکسید منیزیمMgOجیوه (II) اکسیدجیوهOاکسید نیکل (II)NiOنیتریک اکسیدNOاکسید پالادیم (II)PdOاکسید استرانسیمSrOمونواکسید گوگردSODisulfur dioxideSOاکسید قلع (II)SnOاکسید تیتانیوم (II)TiOاکسید وانادیم (II)VOاکسید رویZnOکربن دی‌اکسیدCOکربن تری‌اکسیدCOاکسید سریم (IV)CeOدی‌اکسید کلرClOاکسید کروم (IV)CrOدی‌نیتروژن تترااکسیدNOژرمانیم دی‌اکسیدGeOاکسید هافنیم (IV)HfOدی‌اکسید سربPbOمنگنز دی‌اکسیدMnOنیتروژن دی‌اکسیدNOپلوتونیوم (IV) اکسیدPuOاکسید رودیم (IV)RhOاکسید روتنیوم (IV)RuOسلنیوم دی‌اکسیدSeOسیلیسیم دی‌اکسیدSiOگوگرد دی‌اکسیدSOدی‌اکسید تلوریمTeOدی‌اکسید توریمتوریمOدی‌اکسید قلعSnOتیتانیوم دی اکسیدTiOاکسید تنگستن (IV)WOاورانیوم دی‌اکسیدUOاکسید وانادیم (IV)VOدی‌اکسید زیرکونیومZrOتری‌اکسید کرومCrOتری‌اکسید مولیبدنMoOرنیوم تری‌اکسیدReOتری‌اکسید سلنیومSeOتری اکسید سولفورSOتری‌اکسید تلوریمTeOتنگستن تری‌اکسیدWOتری‌اکسید اورانیمUOزنون تری‌اکسیدXeOاسمیم تتراکسیدOsOتتراکسید روتنیمRuOزنون تتراکسیدXeOIridium tetroxideIrOHassium tetroxideHsO


سدیمزیست‌شناسی و داروشناسی عنصرهای شیمیاییسردکننده‌های رآکتور هسته‌ایعناصر شیمیاییعوامل کاهندهفلزهای قلیاییکانی‌های سدیمکانی‌های غذایینم‌گیرها


فلزات قلیاییهالیدهانفتروغنباربارباردگرشکلینمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl)صابونآلیاژزبان یونانیستارگانقلیاییپوندآمفیبولکریولیتهالیتزئولیتنساجیبرقکافتسود سوزآوربورهایزوتوپایزوتوپ پایدارپرتوزالیتیمسدیمپتاسیمروبیدیومسزیمفرانسیوم










سدیم


از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پرش به ناوبری
پرش به جستجو










































































نئون → سدیم ← منیزیم

Li

Na

K































































































































Element 1: هیدروژن (H), Other non-metal



Element 2: هلیوم (He), Noble gas


Element 3: لیتیم (Li), Alkali metal


Element 4: برلیم (Be), Alkaline earth metal



Element 5: بور (B), Metalloid


Element 6: کربن (C), Other non-metal


Element 7: نیتروژن (N), Halogen


Element 8: اکسیژن (O), Halogen


Element 9: فلوئور (F), Halogen


Element 10: نئون (Ne), Noble gas


Element 11: سدیم (Na), Alkali metal


Element 12: منیزیم (Mg), Alkaline earth metal



Element 13: آلومینیم (Al), Other metal


Element 14: سیلسیم (Si), Metalloid


Element 15: فسفر (P), Other non-metal


Element 16: گوگرد (S), Other non-metal


Element 17: کلر (Cl), Halogen


Element 18: آرگون (Ar), Noble gas


Element 19: پتاسیم (K), Alkali metal


Element 20: کلسیم (Ca), Alkaline earth metal


Element 21: اسکاندیم (Sc), Transition metal



Element 22: تیتانیم (Ti), Transition metal


Element 23: وانادیم (V), Transition metal


Element 24: کروم (Cr), Transition metal


Element 25: منگنز (Mn), Transition metal


Element 26: آهن (Fe), Transition metal


Element 27: کبالت (Co), Transition metal


Element 28: نیکل (Ni), Transition metal


Element 29: مس (Cu), Transition metal


Element 30: روی (Zn), Other metal


Element 31: گالیم (Ga), Other metal


Element 32: ژرمانیم (Ge), Metalloid


Element 33: آرسنیک (As), Metalloid


Element 34: سلنیم (Se), Other non-metal


Element 35: برم (Br), Halogen


Element 36: کریپتون (Kr), Noble gas


Element 37: روبیدیم (Rb), Alkali metal


Element 38: استرانسیم (Sr), Alkaline earth metal


Element 39: ایتریم (Y), Transition metal




Element 40: زیرکونیم (Zr), Transition metal


Element 41: نیوبیم (Nb), Transition metal


Element 42: مولیبدن (Mo), Transition metal


Element 43: تکنسیم (Tc), Transition metal


Element 44: روتنیم (Ru), Transition metal


Element 45: رودیم (Rh), Transition metal


Element 46: پالادیم (Pd), Transition metal


Element 47: نقره (Ag), Transition metal


Element 48: کادمیم (Cd), Other metal


Element 49: ایندیم (In), Other metal


Element 50: قلع (Sn), Other metal


Element 51: آنتیموان (Sb), Metalloid


Element 52: تلوریم (Te), Metalloid


Element 53: ید (I), Halogen


Element 54: زنون (Xe), Noble gas


Element 55: سزیم (Cs), Alkali metal


Element 56: باریم (Ba), Alkaline earth metal


Element 57: لانتان (La), Lanthanoid


Element 58: سریم (Ce), Lanthanoid


Element 59: پرازئودیمیم (Pr), Lanthanoid


Element 60: نئودیمیم (Nd), Lanthanoid


Element 61: پرومتیم (Pm), Lanthanoid


Element 62: ساماریم (Sm), Lanthanoid


Element 63: اروپیم (Eu), Lanthanoid


Element 64: گادولینیم (Gd), Lanthanoid


Element 65: تربیم (Tb), Lanthanoid


Element 66: دیسپروزیم (Dy), Lanthanoid


Element 67: هولمیم (Ho), Lanthanoid


Element 68: اربیم (Er), Lanthanoid


Element 69: تولیم (Tm), Lanthanoid


Element 70: ایتربیم (Yb), Lanthanoid


Element 71: لوتتیم (Lu), Lanthanoid


Element 72: هافنیم (Hf), Transition metal


Element 73: تانتال (Ta), Transition metal


Element 74: تنگستن (W), Transition metal


Element 75: رنیم (Re), Transition metal


Element 76: اوسمیم (Os), Transition metal


Element 77: ایریدیم (Ir), Transition metal


Element 78: پلاتین (Pt), Transition metal


Element 79: طلا (Au), Transition metal


Element 80: جیوه (Hg), Other metal


Element 81: تالیم (Tl), Other metal


Element 82: سرب (Pb), Other metal


Element 83: بیسموت (Bi), Other metal


Element 84: پولونیم (Po), Other metal


Element 85: آستاتین (At), Metalloid


Element 86: رادون (Rn), Noble gas


Element 87: فرانسیم (Fr), Alkali metal


Element 88: رادیم (Ra), Alkaline earth metal


Element 89: آکتینیم (Ac), Actinoid


Element 90: توریم (Th), Actinoid


Element 91: پروتاکتینیم (Pa), Actinoid


Element 92: اورانیم (U), Actinoid


Element 93: نپتونیم (Np), Actinoid


Element 94: پلوتونیم (Pu), Actinoid


Element 95: امریسیم (Am), Actinoid


Element 96: کوریم (Cm), Actinoid


Element 97: برکلیم (Bk), Actinoid


Element 98: کالیفرنیم (Cf), Actinoid


Element 99: اینشتینیم (Es), Actinoid


Element 100: فرمیم (Fm), Actinoid


Element 101: مندلیفیم (Md), Actinoid


Element 102: نوبلیم (No), Actinoid


Element 103: لارنسیم (Lr), Actinoid


Element 104: رادرفوردیم (Rf), Transition metal


Element 105: دوبنیم (Db), Transition metal


Element 106: سیبورگیم (Sg), Transition metal


Element 107: بوهریم (Bh), Transition metal


Element 108: هاسیم (Hs), Transition metal


Element 109: مایتنریم (Mt)


Element 110: دارمشتادیم (Ds)


Element 111: رونتگنیم (Rg)


Element 112: کوپرنیسیم (Cn), Other metal


Element 113: نیهونیم (Nh)


Element 114: فلروویم (Fl)


Element 115: مسکوویم (Mc)


Element 116: لیورموریم (Lv)


Element 117: تنسین (Ts)


Element 118: اوگانسون (Og)

سدیم has a body-centered cubic crystal structure



11Na

جدول تناوبی

ظاهر
نقرهy white metallic


Spectral lines of sodium
ویژگی‌های کلی

نام، نماد، عدد
سدیم، Na، 11
تلفظ به انگلیسی

‎/ˈsdiəm/‎ SOH-dee-əm
نام گروهی برای عناصر مشابه

فلزات قلیایی

گروه، دوره، بلوک

۱، ۳، s

جرم اتمی استاندارد
22.98976928 گرم بر مول

آرایش الکترونی
[Ne] 3s1

الکترون به لایه
2,8,1
ویژگی‌های فیزیکی

حالت

جامد

چگالی (نزدیک به دمای اتاق)
0.968 g·cm−۳

چگالی مایع در نقطه ذوب
0.927 g·cm−۳

نقطه ذوب
370.87 K،‎ 97.72 °C،‎ 207.9 °F

نقطه جوش
1156 K،‎ 883 °C،‎ 1621 °F

نقطه بحرانی
(extrapolated)
2573 K، 35 MPa

گرمای هم‌جوشی
2.60 کیلوژول بر مول

گرمای تبخیر
97.42 کیلوژول بر مول

ظرفیت گرمایی
28.230 کیلوژول بر مول

فشار بخار















فشار (پاسکال)
۱
۱۰
۱۰۰
۱k
۱۰k
۱۰۰k
دما (کلوین)
554
617
697
802
946
1153
ویژگی‌های اتمی

وضعیت اکسید شدن

+1, 0, -1
(strongly basic oxide)

الکترونگاتیوی
0.93 (مقیاس پاولینگ)

انرژی‌های یونش
(more)
نخستین: 495.8 کیلوژول بر مول
دومین: 4562 کیلوژول بر مول
سومین: 6910.3 کیلوژول بر مول

شعاع اتمی

186 pm

شعاع کووالانسی

166±9 pm

شعاع واندروالانسی

227 pm
متفرقه

ساختار کریستالی
body-centered cubic

مغناطیس

paramagnetic

مقاومت ویژه الکتریکی
(20 °C) 47.7 nΩ·m

رسانایی گرمایی
(300 K) 142 W·m−1·K−1

انبساط گرمایی
(25 °C) 71 µm·m−1·K−1

سرعت صوت (سیم نازک)
(20 °C) 3200 m/s

مدول یانگ
10 GPa

مدول برشی
3.3 GPa

مدول حجمی
6.3 GPa

سختی موس
0.5

سختی برینل
0.69 MPa

عدد کاس

7440-23-5
پایدارترین ایزوتوپ‌ها
مقاله اصلی ایزوتوپ‌های سدیم




















ایزوتوپ

NA

نیمه‌عمر

DM

DE (MeV)

DP

22Na

ایزوتوپ پرتوزای ناچیز

2.602 y

واپاشی بتا→γ

22Ne*

22Ne

ε→γ

22Ne*

22Ne

واپاشی بتا

22Ne

23Na
100%

23Na ایزوتوپ پایدار است که 12 نوترون دارد




آرایش اتمی سدیم


سُدیم یا ناتریم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نماد آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنش‌دهنده نرم و مومی‌شکل است که به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنش‌دهنده‌ است و با شعله زرد رنگی می‌سوزد در آزمایش‌های مربوط به هوا اکسید می‌شود و به شدت با آب واکنش می‌دهد از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود.




محتویات





  • ۱ ویژگی‌های مهم


  • ۲ کاربردها


  • ۳ تاریخچه


  • ۴ پیدایش


  • ۵ ترکیبات


  • ۶ ایزوتوپ‌ها


  • ۷ هشدارها


  • ۸ منابع




ویژگی‌های مهم


سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده می‌شود. رنگ سدیم سفید مایل به نقره‌ای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ می‌شود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهنده‌است و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمی‌شود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد می‌کند و هیدرواکسید می‌سازد. سدیم در آب فوراً آتش می‌گیرد ولی در آزمایش‌های مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمی‌گیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر می‌کند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل می‌شود و پیش‌بینی می‌شود برای تبدیل شدن به ماده‌ای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق می‌افتد.



کاربردها


سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارت‌اند از:


استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان
استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب
NaK آلیاژ سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقل‌کننده حرارت است.



تاریخچه


مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) بصورت ترکیبی شناخته شده‌است. این عنصر در سال ۱۸۰۷توسط Sir Humphry Davy از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده می‌شد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی که نوعی نمک طبیعی است می‌آید گرفته شده‌است.



پیدایش


سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص داده‌است که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هم‌اکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید می‌شود. این روش ارزان‌تر از روش برقکافت هیدرواکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی ارزان‌ترین فلز است.



ترکیبات


نمک طعام یا کلرید سدیم معمول‌ترین ترکیب سدیم است. اما سدیم در کانی‌های بسیار دیگری از قبیل آمفیبول کریولیت، هالیت، soda niter, زئولیت و … بوجود می‌آید. ترکیبات سدیم برای صنایع شمیایی شیشه سازی فلزی ساخت کاغذ صنعت نفت ساخت صابون و نساجی کاربرد دارد. صابون معمولاً یک نمک سدیم از اسیدهای چرب است.


سدیم کلراید (نمک طعام) محلول در آب است. هر ۳۵۹ گرم از آن در یک لیتر آب حل می‌شود. اگر محلول آب نمک را برقکافت (الکترولیز) کنیم از قطب مثبت Cl و از قطب منفی NaOH خارج می‌شود.


ترکیبات سدیم که برای صنایع گوناگون بسیار مهم هستند عبارت‌اند از: (NaCl)، خاکستر سود (Na2CO3)، سدیم خوراکی (NaH))CO3), سود سوزآور (NaOH), Chile saltpeter (Na((NO3), di- and tri-سدیم فسفات، sodium thiosulfate (hypo, Na2S))2O۳ * ۵H2O)، و بوره (Na2((B4O۷ * ۱۰H2O).



ایزوتوپ‌ها


برای این عنصر حدود ۱۳ ایزوتوپ شناسایی شده‌است که تنها ایزوتوپ پایدار آن Na-۲۳ است. سدیم همچنین دو ایزوتوپ پرتوزا (رادیواکتیو) نیز دارد که عبارت‌اند از: Na۲۲ با نیمه عمر ۲٫۶۰۵ سال و Na۲۴ با نیمه عمر ۱۵ ساعت.



هشدارها


سدیم در حالت پودر در آب خاصیت انفجاری خواهد داشت و با عناصر دیگر به راحتی تجزیه و ترکیب می‌شود. همیشه باید با ان عنصر با مراقبت کامل کار کرد و باید در نفت یا روغنهای مخصوص نگهداری نمود.



منابع




  • برگرفته از دانشنامه رشد. (که خود ترجمه مقاله ویکی انگلیسی است)







































































































































برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=سدیم&oldid=25591034»





منوی ناوبری


























(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.492","walltime":"0.747","ppvisitednodes":"value":7264,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":228315,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":15807,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":14,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":2,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":0,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 351.589 1 -total"," 63.90% 224.675 1 الگو:جعبه_اطلاعات_سدیم"," 55.95% 196.697 1 الگو:Elementbox"," 19.34% 68.008 1 الگو:فلزات_قلیایی"," 14.92% 52.473 1 الگو:IPAc-en"," 14.60% 51.332 3 الگو:Navbox"," 13.79% 48.472 1 الگو:Elementbox_isotopes_decay3_(2_2_1)"," 12.92% 45.439 1 الگو:Navbox_with_columns"," 12.04% 42.338 1 الگو:NavPeriodicTable"," 8.65% 30.400 118 الگو:NavPeriodicTable/Elementcell"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.036","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":1615791,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1324","timestamp":"20190320182331","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":138,"wgHostname":"mw1257"););

Popular posts from this blog

Sum ergo cogito? 1 nng

三茅街道4182Guuntc Dn precexpngmageondP