Skip to main content

سوریه محتویات تاریخ سوریه دوران معاصر جغرافیای سوریه اقتصاد سوریه تقسیمات کشوری جمعیت‌شناسی سوریه جمعیت‌شناسی جاذبه‌های گردشگری سیاست نیروهای نظامی و امنیتی جنگ داخلی سوریه تحریم‌ها سوریه کشور حامی تروریسم روابط ایران و سوریه کمک‌های ایران به سوریه جستارهای وابسته پانویس منابع منوی ناوبری۳۳°۳۰′ شمالی ۳۶°۱۸′ شرقی / ۳۳٫۵۰۰°شمالی ۳۶٫۳۰۰°شرقی / 33.500; 36.300۲°۲۰′ شمالی ۱°۴۰′ شرقی / ۲٫۳۳۳°شمالی ۱٫۶۶۷°شرقی / 2.333; 1.667مرزهای جغرافیایی جمهوری عربی سوریهCIA - The World Factbook - Syria«فتنه شام»؛ نگاه نهادهای ایرانی به بحران سوریهاطلاعات عمومی دربارهٔ سوریهمعلومات عامة عن سوریاSyriaزیتونحضارة ایبلا (تل مردیخ)Syria Gate - Ebla by: Carol MillerEbla, Syriaمملکة ماری - اکتشف سوریةMari -Where History Began Before HistoryMari, Syriaحضارة مملکة اوغاریتو الأبجدیة السوریةAccredited Adoption Agency Amarnaتاریخ سوری حضور ایرانامپراطوران رومتاریخ اشغال سوریه توسط رومیانفتح شامسوریه در سایه حکومت امویدوران عباسیتاریخ سوریه در دوران عباسیایوبیان در سوریهتاریخ ممالیک در سوریهSyria - Ottoman EmpireSyria Ottoman Empire - Flags, Maps, Economy, Geography, Climate, Natural Resources, Current Issues, International Agreements, Population, Social Statistics, Political SystemSyria-Ottoman EmpirePrésentation de quelques timbres et lettres: La Syrie - sous mandat français (۱۹۲۰ - ۱۹۴۶)Une tutelle coloniale: le mandat français en Syrie et au Liban, de Robert de Caix & Gérard D.Khoury - France CultureSyria - The French MandateA brief history of Syriaالعطری: درآمدهای نفتی در تعیین بودجه بی تأثیر گشته و بودجه کشور از سیستم مالیاتی تأمین خواهد شدبورس اوراق بهادار دمشقوضعیت پناه‌جویان سوریه بحرانی‌ستالجمهوریة العربیة السوریةNational Cotton Council of Americaروسیا الیوم - سوریا تبدأ إنتاج النفط من حقل الکشمة بمحافظة دیر الزورافزایش استخراج گاز طبیعی در سوریهاکتشاف نفت سبک در لاذقیهوزارت صنایع سوریهافتتاح کارخانه سیامکو ایران خودرو در سوریهالراموسة http://wikimapia.orgThe World Bankاقوام در سوریهوزیر مهاجرت سوریهCIA - The World FactbookA Wary Easter Weekend for Christians in Syriaراهنمای سفر به سوریهمالکی: به اوباما گفتم اسد بیشتر از دو سال می‌مانددرگیری هواداران و مخالفان بشار اسد در لبنان ۶ کشته بر جای گذاشتIsrael Says It Has Proof That Syria Has Used Chemical Weaponsکری خواهان هوشیاری در مورد سلاح‌های شیمیایی سوریهبحران سوریه؛ زندگی در دمشق جنگ‌زدهحمله نیروهای دولتی سوریه به درعا | خبرها | فارسیبانک جهانی در گزارشی به عنوان ' خسارت‌های جنگ؛ آثار اقتصادی و اجتماعی درگیری در سوریه' اعلام کرد: جنگ مداوم از سال ۲۰۱۱ تاکنون خسارتی بالغ بر ۲۲۶ میلیارد دلار به تولید ناخالص داخلی یعنی چهار برابر تولید ناخالص داخلی سال ۲۰۱۰ داشته‌است«بانک جهانی: جنگ سوریه 226 میلیارد دلار به اقتصاد این کشور خسارت زد»Syria: EU adds 7 ministers to sanctions listSeven Syrian ministers added to EU sanctions list7 Syria ministers added to EU sanctions listSeven Syrian ministers added to EU sanctions list«Country Reports on Terrorism 2016»«گزارش سالانه وزارت خارجه آمریکا: ایران همچنان در راس کشورهای حامی تروریسم است»ممنوعیت سفر بشار اسد به کشورهای اروپاییانتقاد سوریه از تحریم‌های اتحادیه اروپا«پهپادهای ایرانی به کمک بشار اسد آمدند»«کمک 42 میلیارد دلاری ایران به سوریه»Syriaسوریاوووووووووووووو

اداره اطلاعاتی افغانستانحفاظت اطلاعات سپاهخدمات اطلاعات دولتیوزارت اطلاعات و امنیتسرویس اطلاعاتی آرژانتینسرویس اطلاعات مخفی استرالیاوزارت امنیت ملی آذربایجاناطلاعات امنیت ملی (بحرین)اطلاعات امنیت ملیکمیته دولتی امنیت بلاروسسازمان اطلاعات و امنیتاداره اطلاعاتی برزیل BRDبریگارد مخلوط موبایلسازمان اطلاعات امنیت کاناداخدمات امنیت ملیخدمات امنیت ملیوزارت امنیت ملی جمهوری خلق چینخدمات اطلاعات وامنیتااداره طلاعاتسازمان اطلاعات و روابط خارجیدفاع اطلاعات دانمارکبریگارد ویژه تحقیقات پولیساطلاعات عمومی مصرانجمن ااطلاعاتاداره کل امنیت خارجیآژانس اطلاعات ملی (گامبیا)آژانس اطلاعات فدرالسرویس اطلاعات ملی (یونان)اداره اطلاعاتشاخه تحقیقات و تحلیلآژانس اطلاعات ملیواجاامنیت (عراق)دفاع اطلاعات نظامیموسادخدمات اطلاعات و امنیت خارجیشورای امنیت ملی (ساحل عاج)خدمات پلیس ملی ژاپنکابینه اطلاعات و دفتر تحقیقاتدایره مخابرات عمومیسرویس اطلاعاتی خارجی (قزاقستان)خدمات امنیت ملی قرقیزستانامنیتی دولتی کویتاداره حفاظت از قانون اساسیوزارت امنیت دولتاداره کل امنیت عمومیمخابرات الجمهوریهجهت امنیت و ضد جاسوسیخطر سپاه سلطنتیسرویس امنیت ملی (مالدیو)مرکز تحقیق وانیت ملیآژانس امنیت ملی (مونته نگرو)اداره کل مطالعات و مستنداتخدمات اطلاعات وامنیت امور خارجهخدمات اطلاعات و امنیت عمومیدفتر ارزیابی ملیآژانس اطلاعات ملی (نیجریه)سازمان اطلاعات نظامی پاکستانسازمان اطلاعات ملی (پاپوآ گینه نو)اطلاعات ملی هماهنگی آژانسAWدفاع اطلاعات استراتژیکامنیت دولتی قطراداره امنیت ملیسرویس اطلاعاتی خارجی (رومانی)سرویس اطلاعات خارجی (روسیه)ریاست استخبارات عمومیخدمات اطلاعات امنیتیواحدمرکزی اطلاعات و امنیتبخش امنیت و اطلاعاتSISآژانس اطلاعات و امنیت اسلوونیخدمات امنیت ملی (سومالی)سرویس مخفی آفریقای جنوبیسرویس اطلاعات ملی (کره جنوبی)مرکز ملی اطلاعاتخدمات اطلاعاتی دولتی (سریلانکا)دستگاه امنیت مخابرات ملیسازمان اطلاعات سوئیسGSDMOSNIATIAMITKNBISOSZRUUAEISIS (ام‌آی۶)سیاخدمات امنیت ملی (ازبکستان)کمیسیون مرکزی اطلاعات نظامی دومسازمان دفاع اطلاعاتسازمان حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامیاداره کل نیروهای امنیتیمدیریت اطلاعات استراتژیکشعبه اطلاعات (نیروهای کانادایی)سازمان اطلاعات نظامی (جمهوری چک)اداره کل کارکنان ارتش آزادی خلقو خدمات امنیت اطلاعاتی نظامیریاست سرویس های اطلاعاتی نظامی و اکتشافیدفاع اطلاعات دانمارکیسرویس اطلاعات نظامی فنلانداداره اطلاعات نظامیضد نظامیخدمات نظامی امنیت ملیاداره اطلاعات نظامی (هند)اداره اطلاعات نظامی (اسرائیل)مرکز اطلاعات بین عنصراطلاعات فرماندهی نظامیکمیته امنیت ملی جمهوری قزاقستانMSSIسرویس اطلاعات و امنیت نظامی هلندیاطلاعات نظامی پاکستاننیروهای مسلح فیلیپینخدمات ضد نظامیسرویس اطلاعات نظامیاداره اطلاعات نظامیاداره کل دفاع اطلاعات نظامیاداره اصلی اطلاعات (روسیه)خدمات اطلاعات نظامیخدمات امنیتسازمان اطلاعات نظامی (سنگاپور)اطلاعات نظامی سلواکیOVSDSCاداره اطلاعات نظامی (سریلانکا)خدماتاطلاعات و امنیت نظامی سوئدسرویس اطلاعات نظامیاطلاعات نظامی (سوریه)ریاست اداره اطلاعات وزارت دفاع اوکراینDI(دفاع اطلاعاتیآژانس اطلاعات دفاعیکمیسیون مرکزی اطلاعات نظامی دومسامیهیکسوساموریمردم عربQahtaniteبنی‌اسماعیلنبطی‌هابحرانیانمردم مصرJordanian peopleمردم عراقعرب‌های ایرانعرب‌های هورمردم سوریهLebanese peopleمارونی‌هاصابئینصابئینعرب‌های ترکیهLibyan peopleTunisian peopleAlgerian peopleMoroccan peopleمردم فلسطینیحضرمی‌هابادیه‌نشینان عربساراسینموروهاArma peopleMaltese peopleآرامی‌هامندائیانآشوری‌هاMhallamiHabesha peopleمردم امهاراArgobba peopleGurage peopleHarari peopleقوم تیگرای-تیگرینیاTigre peopleبنی‌اسرائیلسامری‌هااسرائیلی‌هااشکنازیمزراحیسفاردی‌هاتاریخ یهودیان در یمنجوامع عرب دور از وطنArabChaushGhanaian ArabsArabs in PakistanSri Lankan MoorsArab IndonesiansArab SingaporeanArab FilipinoArab residents in Côte d'Ivoireعرب‌های آرژانتینArab BrazilianArab MexicanArab CanadiansArab diaspora in ColombiaEcuadorian of Lebanese originArab ChileansArab Haitianعرب‌های آمریکاArab Venezuelanعرب‌های اروپاArabs in BulgariaBeurArab DutchBritish ArabsArabs in GreeceArab AustralianSons of Noahسام پسر نوحHaplogroup IJKHaplogroup IJتک‌گروه J (دی‌ان‌ای Y)Haplogroup J1Haplogroup J2تک‌گروه‌های دی‌ان‌ای Y در جمعیت‌های خاور نزدیکGenetic studies on JewsY-chromosomal Aaronجهان عربعراقیمنسوریهاردنمالتلبنانسرزمین‌های فلسطینی‌نشینبحرینالجزایرمجمع‌الجزایر قمرجیبوتیمصرلیبیموریتانیجمهوری دموکراتیک عربی صحراقطرعربستان سعودیسومالیسودانتونسامارات متحده عربیاریترهاتیوپیاسرائیلسامی‌شناسیSemitic MuseumآشورشناسیHebraistSyriacistعرب‌شناساتحادیه کشورهای عربArab European LeagueAfghanistanAlgeriaBahrainبنگلادشبرونئیبورکینافاسوCameroonChadCARComorosCongoDjiboutiEgyptEthiopiaGabonThe GambiaIndiaIndonesiaایرانعراقاردنKenyaKuwaitلبنانLibyaمالزیMaldivesMaliMauritaniaMoroccoMyanmarNigerعمانPakistanقطرعربستان سعودیسنگالسیرالئونسنگاپورSomaliaSri LankaSudanسوریهتانزانیاتوگوUgandaUAEYemenZambiaEritreaNigeriaPalestineنوار غزهکرانه باختری رود اردنBotswanaEquatorial GuineaLesothoLiberiaMalawiMozambiqueNamibiaNigeriaSierra LeoneSouth AfricaSwazilandZimbabweارتش اسرائیلپلیس اسرائیلموسادشاباکحکومت خودگردان فلسطینسازمان آزادی‌بخش فلسطینفتح (سازمان)حماسگردان‌های شهدای الاقصیجبهه دمکراتیک برای آزادی فلسطینPLFجهاد اسلامی فلسطینجبهه نبرد خلق فلسطینجبهه مردمی آزادی فلسطینجبهه خلق برای آزادی فلسطین – فرماندهی کلکمیته‌های مقاومت مردمیاتحادیه کشورهای عربحزب‌الله لبنانموشه آرنسAmi Ayalonایهود باراکمناخم بگینمئیر داگانموشه دایانAvi DichterYuval Diskinداوید بن گوریونافراییم هالویدان حالوتستسیپی لیونیگلدا مئیرشائول موفازاسحاق مردخایبنیامین نتانیاهوایهود اولمرتشیمون پرزYaakov Periاسحاق رابینAmnon Lipkin-Shahakاسحاق شامیرآریل شارونشبتای شاویتموشه یعلوندانی یاتومزوی زمیرابوعباسمحمود عباسموسی عرفاتیاسر عرفاتیحیی عیاشمروان برغوثیمحمد دحلانمحمد ضیفجورج حبشودیع حداداسماعیل هنیهنایف حواتمهامین الحسینیGhazi Jabaliاحمد جبرئیلخلیل الوزیرصلاح خلفلیلا خالدSheikh Khalilخالد مشعلزهیر محسنابوعلی مصطفیابونضالعزالدین قسامJibril Rajoubعبدالعزیز رنتیسیAli Hassan Salamehصلاح مصطفی محمد شحادهرمضان عبداللهفتحی شقاقیAhlam Tamimiاحمد یاسینزیاد نخالهقیمومت بریتانیا بر فلسطینintercommunal conflictقیام ۱۹۲۰ جشنواره حضرت موسیBattle of Tel HaiJaffa riotsPalestine riotsHebron massacreSafed massacreArab revoltJewish insurgencyCivil Warجنگ عرب‌ها و اسرائیلکشتارهای جنگFedayeen insurgencyحملاتagainst Israeli civiliansIDF reprisal operationsکشتار قبیهکفرقاسمKhan YunisRafah massacreجنگ شش‌روزهجنگ فرسایش‌زانبرد کرامهAvivim school bus massacreSabena Flight 571واقعه المپیک مونیخعملیات "خشم خدا"بحران لیلهامرKiryat Shmona massacreMa'alot massacreSavoy Hotel attackعملیات "اِنتِبه"Coastal Road massacreSouth Lebanon conflictMisgav Am hostage crisisجنگ یوم کیپورZion Square bombingجنگ لبنانSiege of BeirutBus 300 affairAchille Lauro hijackingعملیات پای چوبینNight of the Glidersخلیل الوزیرBus 405 attackTemple Mount riotsPalestinian suicide attacksقتل‌عام مسجد الخلیلPalestinian rocket attacksفهرستPalestinian suicide attacksIsraeli assassinationsوقایع اکتبرSantoriniعملیات کشتی نوحعملیات دیوار دفاعینبرد جنینBattle of NablusOperation "Determined Path"Abu HasanAin es Saheb airstrikeOperation "Rainbow"Beit Hanoun raidOperation "Days of Penitence"Operation "Bringing Home the Goods"Mercaz HaRavحمله انتحاری در اورشلیم (۲۰۰۸)Temple Mount riotsPalestinian militancy campaignIsraeli–Palestinian conflict (2015–2016)Temple Mount crisisGaza beach explosionGaza cross-border raidOperation "Summer Rains"Operation "Autumn Clouds"کشتار بیت حانونGaza–Egypt border breachعملیات زمستان داغجنگ غزهحمله اسرائیل به کاروان کمک‌رسانی غزهجنگ مارس ۲۰۱۲ اسراییل و غزهعملیات ستون دفاعینبرد ۲۰۱۴ اسرائیل و غزهFreedom Flotilla IIIنکبت فلسطینdepopulated Arab settlementsLausanne Conferenceشهرک یهودی‌نشینsettler violenceinternational lawMadrid Conferenceپیمان‌های اسلوProtocol on Economic RelationsGaza–Jericho AgreementUS security assistance to PNAHebron AgreementWye River MemorandumSharm el-Sheikh Memorandumپیمان کمپ دیوید ۲Clinton ParametersTaba Summitگروه چهار خاورمیانهنقشه راهIsraeli disengagement from GazaAgreement on Movement and AccessValley of Peace initiativeکنفرانس آناپولیسمناقشه اسرائیل آفتونبلادتIsraeli–Palestinian peace talksاسناد فلسطینIsraeli–Palestinian peace talksطرح سازمان ملل برای تقسیم فلسطینUN Resolution 194قطعنامه ۲۴۲ شورای امنیتشرایطگاهشمار جنگ داخلی سوریهکودتای ۱۹۶۳ (سوریه)کودتای ۱۹۶۶ (سوریه)1970 "Corrective Revolution"قیام اخوان المسلمین سوریهاعتراضات ۱۹۹۹ لاذقیهبهار دمشق2004 al-Qamishli riotsSyrian occupation of Lebanon2005 Damascus DeclarationHuman rights in Syriaحمزه علی الخطیبمحاصره درعامحاصره بانیاسمحاصره تلکلخمحاصره الرستن و تلبیسهعملیات جسرالشغورمحاصره حماتمحاصره حمصعملیات جبل الزاویهمحاصره لاذقیهدرگیری‌های دیرالزوردرگیری‌های ریف دمشقنبرد الزبدانینبرد دومادرگیری‌های استان درعانبرد الرستنکمین پایگاه هوایی تیاس و شعیراتدرگیری‌های استان ادلبکشتار جبل الزاویهal-Midan bombingSecond Battle of RastanFirst Idlib operationFirst Battle of IdlibFirst Battle of al-QusayrSecond Idlib operationBattle of TaftanazThird Battle of Rastanکشتار حولهBattle of al-HaffahAl-Qubeir massacreBattle of TremsehBattle of DamascusDamascus bombingجنگ حلبBattle of AnadanSiege of Base 46First Rif Dimashq offensiveDarayya massacreBattle of Khirbet al-JozBattle of Maarrat al-Nu'manFirst Siege of Wadi DeifBattle of HaremSecond Rif Dimashq offensiveBattle of DarayyaAqrab massacreنبرد اول حماتکشتار حلفایاBattle of DarayyaQuneitra Governorate clashesTalbiseh bakery massacreBattle of SafiraBattle of ShadadehDamascus offensiveBattle of RaqqaDaraa offensiveThird Rif Dimashq offensiveBattle of Jdaidet al-Fadlحملات غوطه ۲۰۱۳ میلادیAl-Qusayr offensiveSecond Battle of al-QusayrBayda and Baniyas massacresنبرد دوم حماتHatla massacreKhan al-Assal chemical attackKhan al-Assal massacreAdra massacreBattle of Ras al-AynFourth Rif Dimashq offensiveAleppo offensiveFirst Inter-Rebel ConflictBattle of MarkadaFirst Deir ez-Zor OffensiveBattle of Mork2nd Daraa OffensiveMaan massacreAl-Otaiba ambush4th Idlib OffensiveBattle of Hosn2nd Latakia OffensiveBattle of Al-MalihahKafr Zita chemical attackSecond Siege of Wadi Deif2nd Qalamoun OffensiveBattle of ArsalFirst Battle of the Shaer gas fieldEastern Syria OffensiveBattle for Tabqa Air baseنبرد ۲۰۱۴ حماتQuneitra Offensive6th Rif Dimashq offensiveمحاصره کوبانی3rd Daraa offensive2nd Al-Safira offensiveIdlib RaidSecond Inter-Rebel ConflictSecond Battle of the Shaer gas fieldBattle of Al-Shaykh Maskin2nd Deir ez-Zor offensiveAn-26 crash4th Daraa Offensiveنبرد جنوب سوریهEastern al-Hasakah offensive1st Battle of Sarrin2nd Battle of SarrinBattle of Bosra5th Idlib OffensiveSecond Battle of IdlibBattle of Nasib Border Crossing2nd Battle of Yarmouk CampWestern al-Hasakah offensivePalmyra offensive (مه ۲۰۱۵)Tell Abyad offensiveKobanî massacreQuneitra offensivePalmyra offensive (July–August 2015)7th Rif Dimashq offensiveNorthwestern Syria offensive2015 Aleppo offensive2015 Al-Hawl offensiveHoms offensive (November–December 2015)East Aleppo offensive (2015–16)Latakia offensive (2015–2016)Tishrin Dam offensiveسرنگونی سوخوی ۲۴ روسیه توسط ترکیه، ۲۰۱۵Second Battle of Al-Shaykh Maskin3rd Deir ez-Zor offensiveبمب‌گذاری شهر سیده زینب ۲۰۱۶Wusta clashesNorthern Aleppo offensive (2016)Ithriyah-Raqqah offensive (February–March 2016)Al-Shaddadi offensive (2016)February Sayyidah Zaynab bombings2016 Khanasir offensiveBattle of Tel AbyadQamishli clashes (آوریل ۲۰۱۶)Northern Aleppo offensive (March-April 2016)تهاجم به پالمیرا (مارس ۲۰۱۶)نبرد منبجEast Ghouta inter-rebel conflict (April–May 2016)8th Rif Dimashq offensiveAleppo offensive (مه ۲۰۱۶)Raqqa offensive (May 2016–present)23 May 2016 Syrian bombingsIthriyah-Raqqah offensive (ژوئن ۲۰۱۶)Wadi Barada offensive (2016–17)January 2017 Azaz bombingSyrian Desert campaign (December 2016–April 2017)Idlib Governorate clashes (2017)Deir ez-Zor offensive (January–February 2017)Daraa offensive (February–June 2017)Southwestern Daraa offensive (فوریه ۲۰۱۷)Qaboun offensive (2017)Palmyra offensive (2017)East Aleppo offensive (January–April 2017)March 2017 Damascus bombingsحمله هوایی مسجد الجینهHama offensive (March–April 2017)Battle of Tabqa (2017)حمله شیمیایی خان شیخونحمله موشکی به پایگاه هوایی الشعیراتبمب‌گذاری انتحاری حلب ۲۰۱۷April 2017 Turkish airstrikes in Syria and IraqEast Ghouta inter-rebel conflict (April–May 2017)کارزار بیابانی سوریه (مه ۲۰۱۷-اکنون)Maskanah Plains offensiveEast Hama offensiveنبرد ۲۰۱۷ رقه9th DaraaSouthern Raqqa offensive (ژوئن ۲۰۱۷)2017 Jobar offensiveQuneitra offensive (ژوئن ۲۰۱۷)Idlib Governorate clashes (ژوئیه ۲۰۱۷)Central Syria campaign (2017)4nd QalamounDeir ez-Zor offensive (September 2017–present)Hama offensive (سپتامبر ۲۰۱۷)Northwestern Syria campaign (October 2017–February 2018)Turkish military operation in Idlib GovernorateBattle of Harasta (2017–18)Eastern Syria campaign (September–December 2017)2017 Euphrates Crossing offensive2017 Mayadin offensiveنبرد دیرالزور (سپتامبر-نوامبر ۲۰۱۷)2017 Abu Kamal offensiveBeit Jinn offensiveعملیات نظامی ترکیه در عفرینBattle of Khashamجنگ دهم ریف دمشقSouthern Damascus offensive (January–February 2018)Syrian Liberation Front–Tahrir al-Sham conflictSouthern Damascus offensive (مارس ۲۰۱۸)بمباران دمشق و حمص ۲۰۱۸Spillover into LebanonLebanese–Syrian border clashesBattle of Sidonبمب‌گذاری سفارت ایران در بیروتNorthern Lebanon ClashesSyrian-Turkish border clashesDecember 2011 Syrian–Turkish border clashTurkish aircraft shootdownOctober 2012 Syrian-Turkish border clashesReyhanlı bombingsJanuary 2014 Turkish airstrike in SyriaIsraeli–Syrian ceasefire line incidentsJordanian-Syrian border clashesApril 2014 Jordanian–Syrian border airstrikeSpillover into IraqAkashat ambushOperation al-ShabahApril 2014 Iraqi–Syrian border airstrikeحزب بعثنیروهای مسلح سوریهنیروی زمینی سوریهنیروی هوایی سوریهنیروی دریایی ارتش سوریهنیروهای دفاع ملی سوریهنیروهای دفاع ملی سوریهLijan militiasBa'ath Brigadesal-Abbas Brigadeجبهه خلق برای آزادی فلسطین – فرماندهی کلSyrian ResistanceOther groupsمداخله حزب‌الله در جنگ داخلی سوریهمداخله ایران در جنگ داخلی سوریهبسیجسپاه پاسداران انقلاب اسلامیدخالت روسیه در جنگ داخلی سوریهمداخله روسیه در جنگ داخلی سوریهRussia–Syria–Iran–Iraq coalitionSootoroائتلاف ملی برای انقلاب و نیروهای مخالفین سوریهLocal Co-ordination Committeesشورای ملی سوریهSupreme Council of the Syrian Revolutionکمیته هماهنگی ملی سوریههیئت عمومی انقلاب سوریهSyrian Support GroupAdopt a Revolutionارتش آزاد سوریهارتش آزاد سوری-ترکیتیپ ترکمن سوریهجبهه اسلامیارتش مجاهدیناتحاد اسلامی اجناد الشامFastaqim Kama UmirtSmaller groupsAmerican-led interventionAmerican rescue missionJordanian interventionQatari involvementSaudi Arabiaمداخله نظامی ترکیه در سوریهحزب اتحاد دموکراتیکشورای ملی کردستانیگان‌های مدافع خلقشورای نظامی سریانیArmy of Revolutionariesجبهة الاکرادAsayishسوتوروجبهةالنصرهفیلق الشاماحرار الشامMuhajirin wa-Ansar AllianceJabhat Ansar al-Dinنظامیان داعشیتیپ شهدای یرموکJaysh al-JihadDokumacılarAmmar AbdulhamidAli al-AbdallahAdnan al-Aroorخانواده اسدبشار اسدماهر اسدرفعت اسدرامی مخلوفHafez Makhloufریاض الاسعدAnwar al-Bunniفهد جاسم الفریجهیثم المالحمعاذ خطیبKamal al-Labwaniحمزه علی الخطیبTal al-MallohiFida al-SayedRiad al-Turkخالد خوجهAmmar al-QurabiSuheir AtassiAli Sadreddine Al-BayanouniAref DalilaFarid Ghadryبرهان غلیونرزان غزاویغسان هیتوسلیم ادریسRanda Kassisعبدالحلیم خدام (سیاست‌مدار)Michel KiloBassma Kodmaniعلی حبیب محمودAli Mahmoud Othmanابراهیم قاشوشداود راجحهیاسین الحاج صالحبثینه شعبانادیب شیشکلیعبدالباسط سیداریاض سیففدوی سلیمانMohamad Anas Haitham Soueidیاسر تبارارزان زیتونهRami JarrahAbdurrahman Mustafaتلفات جنگ داخلی سوریهChemical weaponsCities and townsDamaged heritage sitesمداخله خارجی در جنگ داخلی سوریهنقض حقوق‌بشر در جنگ داخلی سوریهHumanitarian aidInternational reactionsInternational demonstrations and protestsMassacresپناهندگان جنگ داخلی سوریهبحران مهاجرتی اروپاSectarianism and minoritiesSpillover into LebanonSyrian reactionsArab League monitorsگروه دوستان سوریهطرح صلح کوفی عنان برای سوریهUN Supervision MissionLakhdar Brahimi peace planU.S.–Russia peace proposals on Syria39th G8 summitقطعنامه ۲۱۱۸ شورای امنیتژنو ۲ (سوریه)2015 Zabadani cease-fire agreement2015 Vienna talks2016 Geneva talks2014 Syrian detainee reportFourth Extraordinary Session of the Islamic Summit ConferenceInternational recognition of the Syrian National CouncilSyria FilesSyrian media coverageبازگشت به حمصSilvered Water, Syria Self-PortraitعراقDavid Gareja monastery complexگرجستانآذربایجانمنطقه‌های اشغال‌شدهٔ شمال عراقدولت عراقکردستان عراقجولان غربیاسرائیلسوریهختایترکیهسوریهقره‌باغارمنستانقره‌باغآذربایجانقبرسقبرس شمالیمنطقه بی‌طرف عراق-عربستانعراقعربستانکشتزارهای شبعااسرائیللبنانسوریهمنطقهٔیهودا و شومروناسرائیلفلسطین


سوریهآسیای غربیاتحادیه عربایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۴۶ (میلادی)بنیان‌گذاری‌های ۱۹۴۶ (میلادی) در آسیابنیان‌گذاری‌های ۱۹۴۶ (میلادی) در سوریهجمهوری‌هاجمهوری‌های عربیخاور نزدیک جنوبیشام (سرزمین)کشورها و سرزمین‌های عربی‌زبانکشورهای آسیای غربیکشورهای آسیاییکشورهای اسلامیکشورهای خاور نزدیککشورهای خاورمیانهکشورهای ساحلی مدیترانهکشورهای سوسیالیستیکشورهای عضو اتحادیه عربکشورهای عضو سازمان ملل متحدکشورهای عضو سازمان همکاری اسلامیمدیترانه شرقیمیان‌رودانهلال حاصل‌خیز


آسیادریای مدیترانهترکیهعراقلبناناسرائیلاردنفلسطیندمشقحلبجنگ داخلی سوریهشامعثمانیآشوریانعلویانشیعیان دوازده‌امامیاسماعیلیانمسیحیدروزیکردهاارامنهترک‌هاچرکس‌هااردنلبنانفلسطینسامیاموریآرامیمصریآشوریبابلییونانیرومیایرانیآمورینورالدین محمود زنگیصلاح‌الدین ایوبیملک ظاهر بیبرس البندقداریسیف الدوله حمدانیمصرناپلئون بناپارتفرانسهمصرعثمانیمسیحیانفرانسهبیروتملی‌گرایانعربیهودیاسرائیلجنگ جهانی اولامیر فیصل بن حسینعراقکنگره مردم سوریهپادشاهی عربی سوریفصیل اولمتفقیننبرد میسلونقیمومیت فرانسهلبنانانگلیسژنرال کاتروتاج‌الدین الحسنیرئیس‌جمهوراسرائیلارتفاعات جولانقنیطرهحافظ اسدبشار اسددمشققبل از میلادپایتختدمشقپایتختپایتختاسلامامویانپیرنهاروپاآسیای میانهچیناسلامدمشقپایتختدمشقپایتختجهان عربپیش از میلادشمالغربسومریاناکدی‌هاشمالآنتالیاجنوبصحرای سیناوشرقجلگهفراتغربمدیترانهباستان‌شناسایتالیاییمردوخادلبحلباکدقبل از میلاداموریهاهیتی‌هازیتونقبل از میلادقبل از میلادقبل از میلادفراتفراتمدیترانهمیانرودانفراتاوگاریتلاذقیهباستان‌شناسیقبل از میلادقبل از میلادحلبهیتی‌هاآناتولیترکیهمصرقبل از میلادآسیادریای مدیترانهترکیهعراقاردناسرائیللبنانمدیترانه‌ایجبل شیخلاذقیهطرطوسبانیاسدریای مدیترانهکشورهای عربیرودخانهزمین‌چهرههارود فراتالجزیرة السوریهالرقةدیرالزورسد فراتدریاچه اسدالعاصیالخابورجغجغالبلیخرودبزرگ شمالیالاعوجرودبزرگ جنوبیعفرینالسیرانیبانیاسدجلهقویقالعروسبحیرة الاسدالرقةقطنیةالعاصیالمزیریبالبعث۱۷ نیسانعفرین۶ تشرینرود بزرگ شمالیالطیبةدرعاالخاتونیةمسعدةبلورانهفت‌گانهلاذقیهزرزرالرستنجبل العلوینجبل القلمونجبل عبدالعزیزجبل سیسرشته کوه‌های تدمرجبل الحرمونجبل الشیخجبل الدروزجبل العربجبل سمعانجبل الحلوجبل سمارةجبل قاسیونبشار اسدسازمان غذا و کشاورزی ملل متحدحسکهقامشلیاقتصادنفتیوروحمصمدیترانهدیرالزورلاذقیهمدیترانهدلاردمشقدمشقبانک جهانیترک‌هایرموکآمریکاکتاب حقایق جهانشیعهعلویاسماعیلیدروزیهایزیدیاندمشقحلبلاذقیهحمصدرعاحسکهمنطقهٔ خاورمیانهکلیسای ارتدوکس شرقیعلویان سوریهلاذقیهطرطوسلاذقیهدروزیهااستان سویدادروزیهااستان سویداحمصحلبحماهحماهاستان لاذقیهحلبکردهاچرکسهاحسکهلاذقیهطرطوساستان سویدااستان حسکهکردهاستدژ کرداننیروهای مسلح سوریهسلاح‌های کشتار جمعیخردلساریناطلاعات نیروی هواییاعتراضات مردمی در جهان عرببهار عربیحماتجبلهدمشقلاذقیهدرعاحمصنیروهای رژیم سوریهحمصدرعاحماهبشار اسدحمصارتش آزاد سوریهاسرائیلاتحادیه عربخیزش سوریه ۲۰۱۲-۲۰۱۱وزات امور خارجه ایالات متحده آمریکاتروریسمحکومت ایرانحزب‌اللهبشار الاسدحافظ اسدبشار اسدرئیس‌جمهورجنگ ایران و عراقکره شمالیایرانایرانداعشایراننظامیاقتصادیبال‌های شامدمشقسوریهمروارید سوریه.ac.ad.ae.af.ag.ai.al.am.ao.aq.ar.as.at.au.aw.ax.az.ba.bb.bd.be.bf.bg.bh.bi.bj.bm.bn.bo.br.bs.bt.bw.by.bz.ca.cc.cd.cf.cg.ch.ci.ck.cl.cm.cn.co.cr.cu.cv.cx.cy.cz.de.dj.dk.dm.do.dz.ec.ee.eg.er.es.et.fi.fj.fk.fm.fo.fr.ga.gd.ge.gf.gg.gh.gi.gl.gm.gn.gp.gq.gr.gs.gt.gu.gw.gy.hk.hm.hn.hr.ht.hu.id.ie.il.im.in.io.iq.ir.is.it.je.jm.jo.jp.ke.kg.kh.ki.km.kn.kp.kr.kw.ky.kz.la.lb.lc.li.lk.lr.ls.lt.lu.lv.ly.ma.mc.md.me.mg.mh.mk.ml.mm.mn.mo.mp.mq.mr.ms.mt.mu.mv.mw.mx.my.mz.na.nc.ne.nf.ng.ni.nl.no.np.nr.nu.nz.om.pa.pe.pf.pg.ph.pk.pl.pn.pr.ps.pt.pw.py.qa.re.ro.rs.ru.rw.sa.sb.sc.sd.se.sg.sh.si.sk.sl.sm.sn.so.sr.st.sv.sy.sz.tc.td.tf.tg.th.tj.tk.tl.tm.tn.to.tr.tt.tv.tw.tz.ua.ug.uk.us.uy.uz.va.vc.ve.vg.vi.vn.vu.wf.ws.ye.za.zm.zw.бг.κπ.ελ.il.日本.bl.eh.mf.um.bv.gb.pm.sj.yt.tp.bu.cs.dd.yu.zr












سوریه




از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد






پرش به ناوبری
پرش به جستجو


مختصات: ۳۳°۳۰′ شمالی ۳۶°۱۸′ شرقی / ۳۳٫۵۰۰°شمالی ۳۶٫۳۰۰°شرقی / 33.500; 36.300























































جمهوری عربی سوریه
الجمهوریّة العربیّة السّوریّة
سوریه





پرچم نشان ملی

شعار ملی: وحدت، آزادی، سوسیالیسم

سرود ملی: حماة الدیار




پایتخت
دمشق
۲°۲۰′ شمالی ۱°۴۰′ شرقی / ۲٫۳۳۳°شمالی ۱٫۶۶۷°شرقی / 2.333; 1.667
بزرگترین شهر حلب
زبان رسمی عربی
نوع حکومت

نظام تک‌حزبی
جمهوری نیمه‌ریاستی

نام حاکمان 
• رئیس‌جمهور
• نخست‌وزیر


بشار اسد
عماد خمیس 

موارد منجر به تشکیل
از فرانسه

سپتامبر ۱۹۳۶
۱۹۴۴
مساحت
 -  مساحت ۱۸۵٬۱۸۰کیلومتر مربع (۸۸ام)
 -  ‌آب‌ها (٪) ۰٫۰۶
جمعیت
 -  سرشماری ۱۸٬۰۰۰٬۰۰۰ 
(۵۴ام)
 -  تراکم جمعیت ۱۰۳‎/km۲‏ (۱۰۱ام)
تولید ناخالص داخلی (تخمین ۲۰۱۱)
 -  مجموع ۱۰۵٬۲۳۸ (۶۵ام)
 -  سرانه ۵٬۰۴۳ (۱۱۴ام)

شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۵)
.۵۹۴ (۱۳۴ ام)
واحد پول پوند سوریه (SYP)
منطقه زمانی EEt (ساعت جهانی+۲)
 -  تابستانی (DST) DST (ساعت جهانی)
دامنه اینترنتی .sy
پیش‌شماره تلفنی +۹۶۳

سوریه با نام رسمی جمهوری عربی سوریه کشوری در جنوب غرب آسیا و در کنار سواحل شرقی دریای مدیترانه است. حزب حاکم این کشور، حزب سوسیالیست بعث است. این کشور از سمت شمال با ترکیه، از شرق با عراق، از غرب با لبنان و از جنوب غربی با اسرائیل و از غرب با دریای مدیترانه و از جنوب با اردن و فلسطین همسایه است.[۱][۲]دمشق پایتخت سوریه و حلب بزرگترین شهر آن است.[۳]


موقعیت سوریه در غرب آسیا و ساحل شرقی مدیترانه در طول تاریخ جایگاهی استراتژیک به این کشور بخشیده‌است.[۴][۵]جنگ داخلی سوریه از سال ۲۰۱۱ آغاز شده و موجب ویرانی‌ها و ناامنی‌های گسترده در این کشور شده‌است.


این کشور در گذشته شام نامیده می‌شد. نام کنونی سوریه را فرانسویان پس از فروپاشی عثمانی و مستعمره نمودن این کشور از روی تاریخ کهن این بخش از جهان و آشوریان باستانی بر این سرزمین نهادند.[۶]


از نظر مذهبی حدود ۷۴٪ جمعیت سوریه را مسلمانان سنی، ۱۳٪ علویان، شیعیان دوازده‌امامی و اسماعیلیان، ۱۰٪ مسیحی و ۳٪ دروزی تشکیل می‌دهند. از نظر قومیتی هم اعراب بیش از ۹۰٪ جمعیت سوریه را تشکیل می‌دهند در حالیکه کردها حدود ۹٪ جمعیت سوریه را تشکیل می‌دهند. ارامنه، ترک‌ها، چرکس‌ها و یهودیان مجموعاً کمتر از ۱٪ جمعیت سوریه را تشکیل می‌دهند.[۷]




محتویات





  • ۱ تاریخ سوریه


  • ۲ دوران معاصر

    • ۲.۱ پایتخت


    • ۲.۲ تمدن‌های کهن سوریه

      • ۲.۲.۱ إبلا


      • ۲.۲.۲ ماری


      • ۲.۲.۳ اوگاریت



    • ۲.۳ سوریه در گذر تاریخ



  • ۳ جغرافیای سوریه

    • ۳.۱ رودخانه‌ها


    • ۳.۲ دریاچه‌ها


    • ۳.۳ کوه‌ها


    • ۳.۴ فلات‌ها



  • ۴ اقتصاد سوریه

    • ۴.۱ بورس اوراق بهادار دمشق


    • ۴.۲ کشاورزی


    • ۴.۳ نفت و گاز و فلزات


    • ۴.۴ صنعت


    • ۴.۵ حمل و نقل دریایی



  • ۵ تقسیمات کشوری


  • ۶ جمعیت‌شناسی سوریه

    • ۶.۱ مردم



  • ۷ جمعیت‌شناسی

    • ۷.۱ مذهب



  • ۸ جاذبه‌های گردشگری


  • ۹ سیاست


  • ۱۰ نیروهای نظامی و امنیتی


  • ۱۱ جنگ داخلی سوریه


  • ۱۲ تحریم‌ها


  • ۱۳ سوریه کشور حامی تروریسم


  • ۱۴ روابط ایران و سوریه


  • ۱۵ کمک‌های ایران به سوریه


  • ۱۶ جستارهای وابسته


  • ۱۷ پانویس


  • ۱۸ منابع




تاریخ سوریه





تئاتر رومی در بصری


سوریه کنونی که در گذشته همراه با کشورهای اردن، لبنان، فلسطین، بخشی از سرزمین شام محسوب می‌شد، سابقه‌ای بس دراز در تاریخ دارد که مورخان، این قدمت را به حدود پنج هزار سال پیش ‍ می‌رسانند. از آنجا که این سرزمین در طول مدت یاد شده، از فرهنگ و تمدن درخشانی برخوردار بوده، آثار و نشانه‌هایی از این تمدن بر جای گذاشته‌است. قبل از تسلط مسلمانان بر این کشور، اقوام مختلفی از جمله: اقوام سامی، اموری، آرامی، مصری، آشوری، بابلی، یونانی، رومی و ایرانی که هر از چند گاهی این کشور را سکونت گاه خویش نموده یا آن را در معرض تاخت و تاز قرار داده‌اند، نشانه‌هایی از تمدن خاص خویش را برای روزگاران بعدی به یادگار گذاشته‌اند.


در هزاره سوم پیش از میلاد قوم سامی آموری در این سرزمین ساکن و حکومتی در آن تشکیل دادند که تا سال قبل از میلاد دوام آورد.
در اواخر قرن یازدهم قبل از میلاد، قوم دیگری به نام آرامی در این کشور مستقر شدند. در سال میلادی، پس از تجزیه دولت روم شرقی و غربی، این کشور جزو قلمرو و شاهنشاهی روم شرقی (بیزانس) گردید. به تدریج استیلای بیزانس بر سوریه ضعیف شد تا اینکه در قرن اول هجری (هفتم میلادی)، در زمان خلافت ابوبکر، خالد بن ولید، مأمور تصرف آن گردید. با تصرف شام در سال سیزده یا شانزده هجری به وسیله سپاه اسلام، فرهنگ این دین جدید بر تمدن‌های چندین سده اقوام مذکور غلبه یافت.


در سده‌های پنجم و ششم هجری که با جنگ‌های صلیبی همراه بود، حکام بسیار مقتدر و دینداری در این کشور بر تخت سلطنت نشسته و پرچم نبرد اسلامی علیه صلیبی‌ها و رومیان را برافراشتند. کسانی چون نورالدین محمود زنگی شهید، سلطان صلاح‌الدین ایوبی کرد سوریه، ملک عادل ایوبی، ملک ظاهر بیبرس البندقداری، سیف الدوله حمدانی و… که نه تنها امور جنگی و نظامی را در راس اقدامات خود قرار داده و به ایجاد پایگاه‌های نظامی، ساخت قلعه‌ها، حفر خندق‌ها و… پرداختند که امروزه وجود صدها اثر تاریخی از آن دوران بیانگر این مدعاست.
در سده‌های بعدی، ممالیک و سرانجام ترکان عثمانی پس از استیلا بر این سرزمین، سیاست پیشگامان خود را تداوم بخشیده و ضمن حفاظت و بازسازی آن آثار اسلامی، به احداث بناهای دیگری نیز پرداختند.



دوران معاصر


سوریه در سال ۱۷۹۹ میلادی با فتح مصر توسط ناپلئون بناپارت به اشغال فرانسه درآمد. با استقلال نسبی مصر، سوریه نیز دوباره به عثمانی واگذار گردید. آزار مسیحیان و سرکوبی شورش‌های آنان در این شهر، راه مداخله بیش از پیش دولتهای اروپایی را به این کشور باز کرد. سرانجام در سال ۱۸۶۰ میلادی، فرانسه به‌عنوان کمک به سلطان عثمانی در اداره سوریه، نیروهای نظامی خود را در بیروت (که آن زمان جزو سوریه بود) پیاده کرد. با ورود دولت عثمانی به جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۴ م، ملی‌گرایان عرب، زمینه را برای اجرای اهداف استقلال‌طلبانه خود مساعد دیده و شروع به فعالیت کردند. در همین زمان‌ها نیز زمینه برای ایجاد یک دولت یهودی در اسرائیل کنونی آغاز شده بود. در پایان جنگ جهانی اول و شکست عثمانی، امیر فیصل بن حسین (که بعدها پادشاه عراق شد) از سوی کنگره مردم سوریه که نخستین مجلس سوریه کنونی بود فیصل در ۱۹۲۰ پادشاهی عربی سوری با پادشاهی فصیل اول اعلام شد. اما متفقین این پادشاهی را به رسمیت نشناختند و در سال ۱۹۲۰، نیروهای فرانسه پس از نبرد میسلون، این کشور را به تصرف خود درآوردند و سوریه و لبنان با رأی جامعه ملل، تحت قیمومیت فرانسه قرار گرفتند. در سال ۱۹۲۶ لبنان از سوریه تجزیه و کشوری جداگانه شد. پس از مذاکرات طولانی در سال‌های ۱۹۳۰ و ۱۹۳۲ توافق‌هایی برای تأسیس سوریه خودمختار به‌عمل آمد. با سقوط فرانسه به دست آلمان در جنگ جهانی دوم سوریه تحت قیمومیت دولت فرانسه آزاد یا ویشی درآمد. در سال ۱۹۴۱م نیروهای انگلیس و فرانسه آزاد، سوریه را اشغال کردند. در همین سال سوریه استقلال خود را اعلام کرد و ژنرال کاترو، فرمانده نیروهای فرانسه آزاد استقلال و سپس تأسیس جمهوری سوریه را در شانزدهم سپتامبر ۱۹۴۱م اعلام کرد و تاج‌الدین الحسنی رئیس‌جمهور شد. با این وجود استقلال سوریه تا سال ۱۹۴۴ عملاً محقق نشد.[۶]


در سال ۱۹۶۷ پس از جنگ با اسرائیل، قسمتی از خاک سوریه - از جمله ارتفاعات جولان و بخشی از قنیطره - به تصرف اسرائیل درآمد. سرانجام در سال ۱۹۷۰ ارتشبد حافظ اسد با کودتایی قدرت را به دست گرفت و به ریاست جمهوری انتخاب شد.


در سال ۱۹۷۳م سوریه دوباره در جنگ اعراب و اسرائیل شرکت کرد و خسارات زیادی بر اسرائیل وارد آورد.
در سال ۱۹۸۲ سوریه به‌دنبال هجوم صهیونیستها به جنوب آن تا حدی درگیر نبرد لبنان بود. در حال حاضر (۲۰۱۴) ریاست جمهوری بر عهده بشار اسد فرزند حافظ اسد است. فرزند دیگر وی ملقب به (اباباسل) که همه مقدمات برای جانشینی او به قدرت آماده بود در یک سانحه کشته شد.[۶]



پایتخت


دمشق پایتخت سوریه است و این شهر را دروازه تاریخ می‌نامند و معروف است که این شهر که از کهن‌ترین شهرهای جهان می‌باشد، از ۸ تا ۱۰ هزار سال قبل از میلاد پیوسته محل سکونت انسان بوده‌است[۸] و به این دلیل آن را اولین پایتخت دنیا می‌نامند. دمشق شاهد پیدایش و گسترش کهن‌ترین تمدن‌های بشری‌است که در مشرق زمین به پا خاسته‌اند. این شهر در دوره‌های مختلفی پایتخت و مرکز حکومت سلسله‌ها و امپراطوری‌های مختلف بوده و پس از آنکه در سال ۶۳۶ میلادی پایتخت جهان اسلام شد، به مهم‌ترین شهر جهان اسلام مبدل شد و در مدت کوتاهی، پس از آن‌که مرکز خلافت امویان شد به اوج شکوفایی خود رسید. امویان که امپراطوریشان در حد فاصل سال‌های ۶۶۱ تا ۷۵۰ میلادی، از کوه‌های پیرنه در اروپا تا آسیای میانه و مرزهای چین گسترش یافت بزرگترین دولت تاریخ اسلام را ساختند. دمشق در تمام دوران‌ها جایگاهی ویژه داشته‌است زیرا در طول هزاران سال پایتخت و مرکز حکومت پادشاهان و امپراطوری‌های بزرگی بوده و در آن فرهنگ، هنر، ادبیات و دست‌آوردهای ملت‌های زیادی، شکل گرفت ومردان و زنان پرآوازه‌ای از تاریخ نگاران، دانشمندان، اندیشمندان، شاعران، ستاره‌شناسان، بزرگان دینی و پیامبران بسیاری از این خطه برخاستند و در مسیر گسترش و پیشرفت فرهنگ، دانش و دانایی و تبلیغ ادیان مختلف تلاش‌های فراوانی کردند و به این دلیل بود که دمشق به عنوان پایتخت فرهنگی جهان عرب در سال ۲۰۰۸ انتخاب گردید.



تمدن‌های کهن سوریه




ابلا



إبلا


ابلا (عُبیل) شهری تاریخی و کهن در سوریه‌است که گفته می‌شود مربوط به ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد می‌باشد. ظهور و پیشرفت این شهر در شمال غرب سوریه از طریق تجارت با سومریان و اکدی‌ها میسر شد و سپس گستره آن از شمال به آنتالیا و از جنوب به صحرای سیناو از شرق به جلگه فرات و از غرب به ساحل میانی (مدیترانه) رسید. این شهر توسط گروهی باستان‌شناس ایتالیایی به سرپرستی پائولو ماتتیه، هنگامی که در حال حفاری تپه مردوخ بودند، کشف شد. تپه مردوخ در نزدیکی شهر سراقب از استان ادلب سوریه و در مسافتی نزدیک به ۵۵ کیلومتری شهر حلب واقع شده‌است. تمدن ابلا توسط سارکون (یا سارگن) پادشاه اکد در سال ۲۲۶۰ قبل از میلاد از به پایان رسید اما اموریها بعد از قرن‌ها این شهر را بازسازی کردند و این شهر در هزاره دوم قبل از میلاد بار دیگر نام خود را بر سر زبان‌ها انداخت وتا زمان هیتی‌ها پابرجا باقی‌ماند. در کشور ابلا اولین شاخه زیتون در ۲۲۰۰ سال قبل از میلاد کشف شد و به این دلیل سوریه را اولین وطن زیتون می‌نامند.[۹][۱۰][۱۱][۱۲]



ماری




ماری


ماری[۱۳][۱۴][۱۵] از تمدن‌های کهن سوریه‌است که در هزارهٔ سوم قبل از میلاد شکوفا شد و تاریخ نگاران از آن به عنوان تمدنی که با قوانین پیشرفته و مترقی خود در سال‌های ۲۹۰۰ قبل از میلاد باعث شکوفایی سوریه آن زمان شد، نام می‌برند. سیستم حکومتی آن بر پایه مشارکت مردم بر اساس سیاست گذاری‌های پادشاه بنا نهاده شده بود و حکومت ماری حضوری پررنگ در مناطق ساحلی رود فرات در سوریه داشت. شهر ماری که پایتخت تمدن ماری بود در فعالیت‌های تجاری آن زمان در امتداد رود فرات، از اهمیت فراوانی برخوردار بود. گفته می‌شود نقشهٔ جغرافیایی متغیر آن زمان، تأثیر فراوانی در تشکیل شهرهای کوچک و بزرگ درامتداد ساحل مدیترانه به سمت داخل سوریه و سرزمین‌های مجاور میانرودان داشته‌است. شهر ماری بندری بر روی رودخانه فرات بود که به امکانات کشتیرانی در رودخانه‌ها و اسکله‌های مخصوص پهلوگیری کشتی‌های تجاری مجهز بود. ماری به دلیل واقع شدن در میانه این دو منطقه به‌خوبی نقش واسطه را ایفا نموده که این خود منجر به شکوفایی پایتخت تمدن ماری (شهر ماری) گردید و باعث توجه همسایگان به آن‌جا شد.



اوگاریت




الفبای اوگاریتی


اوگاریت.[۱۶] تمدنی کهن است که تپه‌های بازمانده از آن، در منطقه رأس شمرا در ۱۲ کیلومتری شمال شهر لاذقیه سوریه در ساحل دریای متوسط واقع شده‌اند. در این تپه‌ها آثار کهن‌ترین الفبای تاریخ به دست آمده‌است[۱۷] حفاری‌های باستان‌شناسی در منطقه رأس شمرا که تمدن اوگاریت در آن کشف شده نشان می‌دهد بقایای بیش از ۲۰ دوره تمدنی دیگر در آن منطقه قابل ردگیری‌است. قدمت منطقه رأس شمرا به بیش از ۷۵۰۰ سال قبل از میلاد می‌رسد که در هزاره دوم قبل از میلاد با گسترش شهرنشینی، تمدن اوگاریت در آن منطقه به وجود آمد. پیش از آن‌که اوگاریت به صورت اتفاقی در سال ۱۹۲۸ میلادی کشف شود نام این تمدن در نوشته‌های تمدن ماری ذکر شده بود و به سفر یکی از پادشاهان ماری به‌نام زمیری‌لیم در سال ۱۷۶۵ قبل از میلاد و دیدار او از اوگاریت اشاره شده‌است. از دیگر اسنادی که در آن از اوگاریت نام برده شده می‌توان به طوماری که در اسناد تمدن ماری یافت شده و در آن پادشاه اوگاریت نامه‌ای خطاب به پادشاه سلسله یمحاض که به پایتخت این سلسله، حلب ارسال شده، اشاره کرد که در آن خواستار اجازه دیدار پادشاه اوگاریت از کاخ شاه ماری، که آوازه آن در همه جا پیچیده بود، شده‌است. این موضوع نشان می‌دهد پادشاه اوگاریت خواستار ایجاد رابطه دوستانه و مستحکم با کشور ماری تحت نظارت پادشاه یمحاض بوده‌است. همچنین نام اوگاریت در برخی نوشته‌های مربوط به هیتی‌ها که در آناتولی ترکیه و سوریه و نامه‌های تپه‌های العمارنة[۱۸]مصر به دست آمده‌است ذکر شده‌است. حفاری‌ها نشان از آن دارد که پایتخت اوگاریت، شهری به همین نام و به مساحت ۵۴۲۵ کیلومترمربع، در دو قرن پانزدهم و شانزدهم قبل از میلاد بوده‌است.



سوریه در گذر تاریخ




مسجد اموی، یادگار امویان - دمشق




شهر رومی پالمیرا












































تمدن‌های قدیم سوریه و جزیره
۵۵۰۰ ق. م - ۳۰۰۰ ق. م

سومریان (سرتاسر سوریه)
۲۱۳۰—۱۲۵۰ ق. م

اکدی‌ها (شرق و شمال)
۲۲۵۰–۲۲۰۰ ق. م

اموریها
۲۲۰۰–۱۸۸۰ ق. م

بابلی‌ها (شرق سوریه)
۳۵۰۰ ق. م - ۲۶۵۰ ق. م

آرامیها
۱۸۰۰–۷۹۵ ق. م

آشوری‌ها (مناطقی از شرق سوریه)
۱۰۵۰–۶۰۰ ق. م

ایرانی‌ها
۵۵۰–۳۳۲ ق. م[۱۹]

یونانی‌ها
۳۳۲–۶۳ ق. م

شاهنشاهی ساسانی (عهد خسرو پرویز)
۶۰۲ –۶۲۹ م[۱۹]

رومیان
۶۳ ق. م- ۶۳۶ م[۲۰][۲۱]

خلفای راشدین
۶۳۲–۶۶۱ م[۲۲]

امویان
۶۶۱–۷۵۰ م[۲۳]

عباسیان
۷۵۰م-۱۲۵۸م[۲۴][۲۵]

ایوبیان
۷۵۰–۱۲۵۸ م[۲۶]

ممالیک
۱۲۶۰ ۱۵۱۷ م[۲۷]

امپراتوری عثمانی
۱۵۱۶–۱۹۱۸ م[۲۸][۲۹][۳۰][۳۱]

انگلیس و فرانسه
۱۹۱۸–۱۹۲۰ م
ملک فیصل
۱۹۲۰–۱۹۲۱ م

استعمار فرانسه
۱۹۲۰ ۱۹۴۶م[۳۲][۳۳][۳۴][۳۵][۳۶][۳۷][۳۸]
استقلال سوریة (جمهوری عربی سوریه)
۱۹۴۶




سراسرنمای شهری رومی پالمیرا




جغرافیای سوریه





رودخانه فرات - شهر الرقة




رودخانه الیرموک




سد فرات و دریاچه الاسد


سوریه با ۱۸۵٬۱۸۰ کیلومتر مربع وسعت در جنوب غربی قاره آسیا، کنار دریای مدیترانه و در همسایگی کشورهای ترکیه در شمال، عراق در شرق و جنوب شرقی، اردن در جنوب، اسرائیل در جنوب غربی و لبنان در غرب واقع شده‌است.
آب و هوای آن در کناره‌ها و نواحی جنوب غربی معتدل و مرطوب (مدیترانه‌ای)و در سایر نقاط گرم و خشک است. مرتفع‌ترین نقطه آن قله جبل شیخ با ۲۸۱۴ متر ارتفاع است. بندرهای مهم سوریه عبارت‌اند از لاذقیه، طرطوس و بانیاس که در کنار دریای مدیترانه واقع شده‌اند.



رودخانه‌ها


سوریه در مقایسه با سایر کشورهای عربی، تعداد قابل توجهی رودخانه دارد که می‌توان دلیل آن را در فراوانی و تنوع زمین‌چهرهها نسبت داد. رود فرات مهم‌ترین رود سوریه به‌شمار می‌رود که از ترکیه وارد منطقه شمالی این کشور شده و در مسیر شرق از منطقه الجزیرة السوریه (الجزیرة الفراتیة) می‌گذرد و قبل از ترک سوریه استان‌های الرقة و دیرالزور را سیراب می‌کند. از نظر دولت رود فرات نقش اساسی در تأمین نیروی برق مورد نیاز کشور و آبیاری زمین‌های کشاورزی منطقه فرات را برعهده دارد[نیازمند منبع] به همین دلیل سدهای فراوانی در مسیر این رود بنا شده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها سد فرات نام دارد. دریاچه تشکیل شده پشت این سد را دریاچه اسد می‌نامند.


مهمترین رودخانه‌های سوریه عبارتنداز: فرات به‌طول ۶۷۵ کیلومتر، العاصی (بردی، رودخانه الیرموک) به‌طول ۴۷ کیلومتر، الخابور به‌طول ۴۶۰ کیلومتر، جغجغ به‌طول ۱۰۰ کیلومتر، البلیخ به‌طول ۱۰۵ کیلومتر، رودبزرگ شمالی به‌طول ۵۶ کیلومتر، الاعوج به‌طول ۶۶ کیلومتر، رودبزرگ جنوبی به‌طول ۵۰ کیلومتر، عفرین به‌طول ۸۵ کیلومتر، ساجور به‌طول ۴۸ کیلومتر، السیرانی به‌طول ۱۵ کیلومتر، بانیاس به‌طول ۱ کیلومتر، دجله به‌طول نزدیک به ۵۰ کیلومتر و همچنین رودخانه‌های قویق و العروس و…
ذکر این نکته ضروری می‌نماید که طول‌های ذکر شده برای رودخانه‌ها، طول آن‌ها در خاک کشور سوریه‌است و قبل و بعد از آن محاسبه نشده‌است.



دریاچه‌ها


سوریه دارای تعداد فراوانی دریاچه‌است و بحیرة الاسد که بزرگترین و مهم‌ترین دریاچه سوریه‌است و بر روی رودخانه فرات و در پشت سد فرات در استان الرقة ایجاد شده‌است. سایر دریاچه‌های سوریه عبارتنداز دریاچه قطنیة بر روی رودخانه العاصی، دریاچه‌های المزیریب و البعث و ۱۷ نیسان بر رودی رودخانه عفرین، دریاچه ۶ تشرین بر روی رود بزرگ شمالی، دریاچه الطیبة در شهر درعا، دریاچه‌های الخاتونیة و مسعدة و بلوران و دریاچه‌های هفت‌گانه در لاذقیه و دریاچه‌های زرزر و الرستن و…



کوه‌ها


به دلیل طبیعت کوهستانی سوریه، کوه‌ها و رشته کوه‌های زیادی در این کشور وجود دارند. از این رشته کوه‌ها می‌توان به کوه‌های ساحلی سوریه (به عربی: جبال الساحل السوری) که به نام جبل العلوین هم مشهورند، اشاره نمود همچنین جبل القلمون، جبل عبدالعزیز، جبل سیس، رشته کوه‌های تدمر (به عربی:سلسلة الجبال التدمریة)، جبل الحرمون (جبل الشیخ) که ارتفاع آن به ۲۸۱۴ متر از سطح دریا می‌رسد، جبل الدروز، جبل العرب، که ارتفاع بلندترین قله آن به ۱۸۰۳ متر از سطح دریا می‌رسد، جبل سمعان، جبل الحلو، جبل سمارة و جبل قاسیون از آن جمله‌اند



فلات‌ها


تنوع و فراوانی زمین‌چهره‌ها در امتداد کوه‌ها و دره‌ها و جلگه‌ها تعدادی فلات مکمل رشته کوه‌ها، در شمال و شرق و جنوب سوریه به وجود آورده‌است به وجود آورده‌است که از آن‌ها می‌توان به فلات آتش‌فشانی حوران، فلات جولان (بلندی‌های جولان)، فلات ساحل و فلات حلب که پهنه وسیعی از شمال سوریه را دربر می‌گیرد، اشاره کرد.



اقتصاد سوریه




باغ زیتون در ولایت حمص




ساخت‌وساز در دمشق




یک قهوه‌خانه قدیمی در دمشق


طبیعت متنوع سوریه، با دارا بودن کوه‌ها، دره‌ها، بیابان‌ها، رودخانه و دسترسی به آب‌های آزاد تأثیر شگرفی بر صنایع و کشاورزی این کشور گذارده‌است. اقتصاد سوریه بر سه‌پایه صنایع، کشاورزی و تجارت بنا شده‌است و لازم است که صنعت نفت و گاز و همچنین صنعت گردشگری را نیز از یاد نبریم.
اقتصاد سوریه در دهه نود با بحران‌های فراوانی مواجه شد که می‌توانست آینده این کشور را تحت‌الشعاع قرار دهد و در یک نگاه اجمالی می‌توان آن‌ها را سه بند اصلی خلاصه کرد.


  • نفت ذخیره‌ای فنا شدنی‌است و با توجه به نوسانات فراوان قیمت آن و روند کاهش ذخائر زیرزمینی، نمی‌توان به آن به عنوان منبع درآمد اصلی کشور نگریست.[۳۹]

  • میانگین رشد جمعیت سوریه سالانه ۳٫۳٪ بوده که فراتر از میانگین جهانی‌است. این روند باعث افزایش نیروی جویای کار شده و کشور را به سرمایه‌گذاری‌های هنگفت برای آموزش، بهداشت و سیستم تأمین اجتماعی ناچار می‌سازد.

  • گشایش تجاری که ناشی قرار گرفتن سوریه در منطقه آزاد تجاری کشورهای عربی یا ناشی از همکاری با اتحادیه اروپا یا پیوستن به سازمان تجارت جهانی، تأثیرات فراوانی بر صنایع سوریه خواهد گذاشت، زیرا بسیاری از کارخانجات و مراکز صنعتی سوریه به دلیل فعالیت تحت حمایت دولت، یارای ایستادگی در مقابل این گشایش زا نخواهند داشت.

با هدف مقابله با بحران‌ها احتمالی دولت سوریه برنامه‌ای در ۵ بند کلی تهیه نمود.


  • پیوند صادرات و واردات و تشویق صادرکنندگان سوری و همچنین ذخیره ۷۵٪ از درآمدهای از ارزی صادرات جهت واردات مجدد.

  • کاهش تعرفه‌های گمرکی بر بسیاری از مواد غذایی و صنعتی در مقایسه با گذشته.

  • تصویب قانون مهاجرین در سال ۱۹۹۰ که به سوری‌های مهاجر اجازه واردات خودرو و وسایل منزل و ادوات صنعتی با هدف سرمایه گزاری در بخش صنعت و کشاورزی، می‌داد.

  • تصویب قانون سرمایه‌گذاری در سال ۱۹۹۱ که به بخش خصوصی داخلی و خارجی اجازه می‌داد که در بخش‌های صنعتی، کشاورزی و خدماتی سرمایه‌گذاری کند. همچنین مزایای و بخشش‌های مالیاتی فراوانی برای بخش خصوصی در نظر گرفته شده و نقش مهمی در تولید و عرضه به این بخش داده شد در حالی که پیش از این بیش از ۸۰٪ بازار و اقتصاد سوریه در اختیار دولت بود.

  • اعطای اجازه به شهروندان سوری جهت افتتاح حساب با ارزهای بیگانه و لغو ممنوعیت خرید و فروش به وسیله ارزهای خارجی


بورس اوراق بهادار دمشق


در سال ۲۰۰۶ بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه فرمانی تحت عنوان فرمان ۵۵ صادر کرد که در واقع دستور راه‌اندازی بورس اوراق بهادار را در سوریه بود. این بورس به نام بورس اوراق بهادار دمشق معروف شد. وضعیت این بورس پس از درگیری‌های داخلی بسیار نامساعد است.[۴۰]



کشاورزی


کشاورزی یکی از پایه‌های اصلی اقتصاد سوریه محسوب می‌شود. بر اساس گزارش سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد «۴۶ درصد از مردم سوریه برای زندگی وابسته به کشاورزی هستند».[۴۱]
طبیعت متنوع و گسترده سوریه از جمله زمین‌های ساحلی و حاصل‌خیز که منجر به ایجاد بخش‌های مختلف کشاورزی شده‌است، این بخش را یکی از مهم‌ترین ستون‌های توسعه اقتصادی سوریه به‌شمار مبدل کرده‌است.[۴۲]


میوه و دانه‌های خوراکی علی‌الخصوص گندم که در شمال شرقی سوریه و در شهرهای حسکه و قامشلی کشت می‌شوند، از مهم‌ترین محصولات کشاورزی این کشور می‌باشند. این دو شهر به همراه مناطقی از جنوب سوریه و منطقه فرات دارای جایگاه اول از نظر کیفیت و حجم تولید گندم را دارا می‌باشند. در تولید پنبه نیز سوریه جایگاهی در خور توجهی دارد. این کشور تنها کشور عربی صادرکننده پنبه به کشورهای عربی و سایر کشورهای جهان می‌باشد و پنبه این کشور از مرغوب‌ترین پنبه‌های جهان محسوب می‌شود. در رده‌بندی جهانی نیز سوریه دارای رتبه دهم دنیا در کشت وتولید و رتبه ششم دنیا در صادرات این محصول می‌باشد.[۴۳]



نفت و گاز و فلزات


از دیگر ستون‌های اقتصاد سوریه می‌توان به نفت اشاره نمود. این کشور سالانه ۳۳۳ هزار بشکه به ارزش تقریبی ۳ میلیارد یورو استخراج و از طریق خط لوله به حمص ارسال می‌کند از این مقدار ۱۸۹ هزار بشکه پالایش و مابقی از طریق بنادر سوریه در دریای مدیترانه صادر می‌شود.
این کشور به دارا بودن نوع خاصی از نفت سبک.[۴۴] و همچنین استخراج فسفات[۴۵] معروف است. از دیگر صنایعی که برای آن آینده‌ای روشن پیش‌بینی می‌شود، گاز طبیعی‌است که چندی پیش میدان‌های گازی عظیمی در مناطق مختلف و علی‌الخصوص در نزدیکی شهر دیرالزور کشف شد و این می‌تواند به شکوفایی هرچه بیشتر اقتصاد سوریه کمک کند[۴۶] همچنین عملیات اکتشافی جدید نشان از یافت شدن میدان جدیدی از نفت سبک در شهر لاذقیه دارد.[۴۷]



صنعت


صنعت بخش مهمی از اقتصاد سوریه را تشکیل می‌دهد. از این صنایع می‌توان نساجی و انواع صنایع غذایی علی‌الخصوص شیرینی پزی اشاره کرد.
سوریه پیشگام کشورهای عربی از نظر صنایع است، زیرا صنایع مدرن روز به روز در شهرهای مختلف سوریه رو به گسترش بوده و صنایع تبدیلی و مهندسی و ساخت لوازم الکتریکی خانگی مانند یخچال، اجاق گاز، ماشین لباس‌شویی، جارو برقی، مایکروفر و همچنین دستگاه‌های الکترونیکی مانند تلویزیون، سیستم‌های صوتی، تلفن، گیرنده‌های ماهواره‌ای (رسیور) و صنایع شیمیایی مانند تولید مواد شوینده و صنایع تولید کابل‌های فشار قوی و فشار متوسط و صنایع ماشین‌سازی و تراکتورسازی ساخت تجهیزات کشاورزی و راه‌سازی و صنایع پوشاک و کاغذسازی از آن جمله‌اند.[۴۸]


  • صنعت خودروسازی

سوریه از طریق همکاری با شرکت‌های خودروسازی ایران وارد صنعت خودروسازی گردید. ایران و سوریه طی توافقی دوجانبه اقدام به تأسیس شرکت ایرانی سوری سیامکو نمودند که سهم ایران ۴۰٪ سهم سوریه ۶۰٪ می‌باشد. اولین تولید این کارخانه ماشینی به نام Sham (سمند) بود. این کارخانه اولین خط تولید کامل خودرو در سوریه بود و با همکاری جمهوری اسلامی ایران راه‌اندازی شد که گام بلندی در راستای پیشرفت صنعت خودروسازی برای تأمین نیاز داخلی و حتی خارجی در سوریه به‌شمار می‌رود.[۴۹] همچنین در سوریه کارخانه‌ای برای تولید پراید ساخته شد و این ماشین اینک با نام سابادر آن کشور ساخته می‌شود. از دهه‌های پیش در سوریه شرکت‌های فراوانی که بنحوی با صنعت خودروسازی در ارتباط بوده‌اند، فعالیت می‌کنند، این شرکت‌ها اقدام به مونتاژ برخی از خودروها همچنین اتوبوس و مینی‌بوس W-K و ساخت قطعات بدنه و قطعات کامیون وسایر لوازم یدکی همچنین تولید لوازم لوکس ماشین می‌نمایند. منطقه الراموسة در شهر حلب از معروف‌ترین مناطق مونتاژ در سطح خاورمیانه‌است.[۵۰]



حمل و نقل دریایی




سواحل لاذقیه


سوریه از طریق بنادر خود بر دریای مدیترانه سالانه میلیون‌ها دلار از این طریق کسب می‌کند. مهم‌ترین بنادر سوریه عبارتند از:


  • بندر لاذقیه

  • بندر جبله

  • بندر طرطوس

  • بندر ارواد

  • بندر بانیاس


تقسیمات کشوری


کشور سوریه دارای چهارده استان است. پایتخت سوریه یعنی شهر دمشق نیز به عنوان یک استان در نظر گرفته شده‌است، به این معنی که شهر دمشق یکی از این چهارده استان است. نقشه زیر موقعیت هر یک از چهارده استان سوریه را نشان می‌دهد. در جدول قابل مشاهده در کنار این نقشه، جمعیت هر استان و جمعیت مرکز هر استان ذکر شده‌است.






Capital city marker.svgدمشق

ریف دمشق

قُنِیطْرَه

دَرعا

سُوَیداء

حُمْص

طَرطوس

لاذِقیه

حماه

اِدلِب

حَلَب

رَقّه

دِیرالزور

حَسَکه





























































































رديف
نام استان
جمعيت استان
نام مرکز استان
جمعيت مرکز استان
نمايه
۱

حلب
۴٬۳۹۳٬۰۰۰

حلب
۲٬۷۰۰٬۰۰۰

     
۲

دمشق
۱٬۷۱۱٬۰۰۰

دمشق
۱٬۷۱۱٬۰۰۰

     
۳

ریف دمشق
۲٬۸۳۶٬۰۰۰



     
۴

حمص
۱٬۸۰۳٬۰۰۰

حمص
۷۵۰٬۵۰۱

     
۵

لاذقیه
۱٬۰۰۰٬۰۰۰

لاذقیه
۴۲۴٬۰۰۰

     
۶

حماة
۲٬۰۵۲٬۰۰۰

حما
۷۲۵٬۰۰۰

     
۷

طرطوس
۸۰۰٬۰۰۰

طرطوس
۱۶۲٬۹۸۰

     
۸

رقه
۹۲۱٬۰۰۰

رقه
۱۸۸٬۰۰۰

     
۹

دیرالزور
۱٬۲۳۹٬۰۰۰

دیرالزور
۲۳۹٬۱۹۶

     
۱۰

سویداء
۷۷۰٬۰۰۰

سویدا
۲۱۲٬۴۶۳

     
۱۱

حسکه
۱٬۵۱۲٬۰۰۰

حسکه
۲۵۱٬۵۷۰

     
۱۲

درعا
۱٬۰۲۷٬۰۰۰

درعا
۱۴۶٬۴۸۱

     
۱۳

ادلب
۱٬۵۰۰٬۰۰۰

ادلب
۱۶۵٬۰۰۰

     
۱۴

قنیطره
۹۰٬۰۰۰

قنیطره
۴٬۳۱۸

     

  • استان ختای که اکنون جزو خاک ترکیه است در نقشه‌های منتشر شده توسط دولت سوریه هنوز جزو خاک سوریه به‌شمار می‌رود.

  • حدود ۸۰ درصد مساحت استان قنیطره از هنگام جنگ شش روزه تاکنون در تصرف اسرائیل است.


جمعیت‌شناسی سوریه




تراکم جمعیت سوریه - ۱۹۹۳



مردم



سوریه کشوری متشکل از گروه‌های نژادی و قومیت‌های گوناگون است که بر اساس اعلام بانک جهانی در سال ۲۰۰۸ جمعیت آن برابر با ۲۰٬۵۸۱٬۲۹۰ نفر می‌باشد.[۵۱] در این کشور عرب‌ها ۹۰٫۳٪ جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و سایر اقلیت‌های قومی از جمله کردها، ترک‌ها و ارمنی‌ها ۹٫۷٪ باقی‌مانده جمعیت را تشکیل می‌دهند.[۵۲] تراکم جمعیتی در سوریه از میانگین جهانی بیشتر است.





بیش از ۱۸ میلیون سوری در سایر کشورها خصوصاً کشورهای اروپایی، آمریکای جنوبی، آمریکای شمالی، آمریکای مرکزی و استرالیا زندگی می‌کنند.[۵۳]


جمعیت شهرنشین سوریه در سال ۲۰۰۶ میلادی برابر با ۵۳٪ از کل جمعیت سوریه تخمین زده شده‌است. سوریه همچنین پذیرای گروه‌های زیادی از پناه‌جویان، در طی یک قرن اخیر بوده‌است که از این میان می‌توان به پناه‌جویان فلسطینی بعد از جنگ ۱۹۴۸و پناه‌جویان لبنانی بعد از جنگ داخلی لبنان اشاره کرد. پناه‌جویان فلسطینی خود به تنهایی نزدیک به ۴۵۰٬۰۰۰ نفر جمعیت دارند که در چند اردوگاه زندگی می‌کنند. مهم‌ترین این اردوگاه‌ها، اردوگاه یرموک نام دارد.
به این رقم باید ۱٬۵۰۰٬۰۰۰ پناه‌جوی عراقی را نیز افزود که پس از اشغال عراق توسط آمریکا ناچار به جلای وطن شدند.



جمعیت‌شناسی


اطلاعات جمعیتی سوریه بر اساس نسخه سال ۲۰۰۹ کتاب حقایق جهان سازمان سیا به این شرح است:[۵۴]




نقشه ترکیب قومیتی سوریه




کلیسای حضرت مریم - صیدنایا






























جمعیت
۲۱٬۹۰۶٬۰۰۰ نفر
ساختار سنی

  • ۰ تا ۱۴ سال:۳۵٫۹٪ ۳٬۷۲۴٬۷۷۰ نفر مرد ۳٬۵۱۰٬۱۸۲ نفر زن

  • ۱۵ تا ۶۴ سال:۶۰٫۸٪ ۶٬۲۸۵٬۸۶۶ نفر مرد ۵٬۹۸۰٬۰۲۹ نفر زن

  • ۶۵ سال به بالا: ۳٫۴٪ ۳۱۸٬۶۴۶ نفر مرد ۳۵۸٬۹۹۲ نفر زن

شاخص رشد سالانه جمعیت
۲٫۱۲۹٪
شاخص زادو ولد
۲۵٫۹ تولد/۱٬۰۰۰
شاخص مرگ و میر
۴٫۶۱ مرگ/۱٬۰۰۰
نسبت جنسیتی

  • نوزادان: ۱٫۰۶ پسر به ازای هر دختر

  • زیر ۱۵ سال: ۱٫۰۶ پسر به ازای هر دختر

  • ۱۵ تا ۶۴ سال: ۱٫۰۵ پسر به ازای هر دختر

  • ۶۵ سال به بالا: ۰٫۸۹ پسر به ازای هر دختر

  • مجموع: ۱٫۰۵ پسر به ازای هر دختر

شاخص مرگ و میر نوزادان
۲۵٫۸۷ مرگ / هر ۱۰۰۰ تولد
میانگین طول عمر

  • مجموع: ۷۱٫۱۹ سال

  • مردان: ۶۹٫۸ سال

  • زنان: ۷۲٫۶ سال

شاخص زاد وولد مادران
۳٫۲ کودک/ مادر
ملیت
سوری
گروه‌های قومی


  • عرب ۹۰٫۳٪

  • سایر (کرد، ترک‌ها، ارمنی و…): ۹٫۷٪

ادیان

  • مسلمانان سنی ۷۴٪

  • علوی‌ها، شیعیان و اسماعیلیان ۱۳٪

  • مسیحیان ۱۰٪

  • دروزی‌ها و سایر مذاهب ۳٪

زبان

  • عربی (رسمی)

  • کردی

  • ترکی

  • چرکسی

  • فرانسوی

  • انگلیسی

  • آرامی جدید

  • ارمنی

سواد

  • تعریف با سواد:فرد بالای ۷ سال که توانایی خواندن و نوشتن دارد.

  • در صد باسوادی: ۷۹٫۶٪

  • باسوادی در مردان: ۸۶٪

  • با سوادی در زنان: ۷۳٫۶٪


مذهب


پیروان ادیان گوناگونی در سوریه زندگی می‌کنند. ۷۴٪ مردم سوریه سنی مذهب و ۱۳٪ شیعه، علوی و اسماعیلی هستند. مسیحیان نیز حدود ۱۰٪ جمعیت سوریه را تشکیل می‌دهند. ۳٪ باقی‌مانده از پیروان سایر ادیان مانند دروزیها و یزیدیان می‌باشد. البته تعداد بسیار اندکی یهودی نیز در سوریه زندگی می‌کنند.





















دین در سوریه
دین
درصد
اهل تسنن
  
۷۴٪
شیعیان، علویان، اسماعیلیان
  
۱۳٪
مسیحیان
  
۱۰٪
دروز، یزیدیان
  
۳٪


آنچه سوریه را از نظر جمعیت‌شناسی دینی متمایز می‌کند تمرکز گروه‌های دینی در مناطق مختلف جغرافیایی‌است؛ مسیحیان این کشور عمدتاً در دمشق، حلب و شهرک‌هایی در لاذقیه، حمص و درعا و همچنین در حسکه در شمال شرق آن کشور ساکن می‌باشند. جامعه مسیحیان سوریه از بزرگترین جوامع مسیحی منطقهٔ خاورمیانه و یکی از قدیمی‌ترین جوامع مُنسجم مسیحی از لحاظ تاریخی در سراسر دنیاست.[۵۵] اکثریت جامعه مسیحیان سوریه از باورمندان به کلیسای ارتدوکس شرقی محسوب می‌شوند.[۵۵]


بیش از ۹۰٪ علویان سوریه در استان‌های لاذقیه و طرطوس زندگی می‌کنند. بیش از ۸۰٪ از ساکنان مناطق روستایی استان لاذقیه را علویان تشکیل می‌دهند. سهم دروزیها از ساکنین منطقه جبل العرب در استان سویدا بیش از ۹۰٪ است. دروزیها اکثریت مطلق را در ۱۲۰ روستای استان سویدا در اختیار دارند. شیعیان جعفری در منطقه‌ای بین حمص و حلب متمرکز شده‌اند و ۱۵٪ ساکنان استان حماه را تشکیل می‌دهند. اسماعیلی‌ها نیز در منطقه السلمیه در استان حماه سکنی گزیده‌اند، البته بیش از ۱۰۰۰۰ اسماعیلی نیز در استان لاذقیه زندگی می‌کنند. سایر شیعیان سوریه نیز در شهر حلب ساکن هستند.


مردم سوریه از نظر قومیتی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند. حدود ۹۰٪ مردم سوریه از اعراب هستند. ۹ درصد را کردها و یک درصد باقی‌مانده از چرکسها و ارامنه و اقوام دیگر می‌باشند. کردها در استان حسکه اکثریت دارند و در سایر استان‌ها اکثر جمعیت عرب است.


اعراب سنی در چهار استان سوریه در اکثریت نیستند زیرا اکثریت جمعیتی در استان‌های لاذقیه و طرطوس در اختیار علویان قرار دارد. در استان سویدا نیز دروزی‌ها اکثریت مطلق را دارند و در استان حسکه اکثریت در اختیار کردهاست.






سراسرنمای حیاط مسجد اموی




جاذبه‌های گردشگری


بقایای شهر تاریخی پالمیرا:این شهر از زمان روم باستان باقی‌مانده و این شهر در بیابان واقع شده‌است و اصلی‌ترین جاذبه توریستی سوریه به‌شمار می‌آید.[۵۶]


شهر معلولا: این شهر تنها تجمع بشری موجود در جهان است که به زبان آرامی تکلم می‌کنند.


آپامئا: شهر قدیمی روم باستان که خانه حدود نیم میلیون نفر بوده‌است و در قرن دوازدهم بر اثر یک زمین لرزه این شهر خراب می‌شود اما هنوز بقایای این شهر با خیابان‌های طویل آن باعث فخر است.[۵۶]


دژ کردان: این قلعه جنگی از زمان روم باستان باقی‌مانده و هنوز تخریب نشده‌است.[۵۶]



سیاست




دیدار حموده یوسف صباغ رئیس مجلس سوریه با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران


کشور سوریه دارای بافتی از اقلیت‌های شیعه‌مذهب علوی و مسیحی و اکثریتی سنی‌مذهب است. در تاریخ سوریه کشمکش و کشتارهای فرقه‌ای دیرینه‌ای وجود داشته‌است.[۵۷] خاندان اسد از اقلیت علوی سوریه هستند. علوی‌ها، بالاترین سمت‌ها را در دولت و سرویس‌های امنیتی و نظامی سوریه در اختیار داشته‌اند.[۵۸]



نیروهای نظامی و امنیتی




سرباز سوری با ماسک شیمیایی و تفنگ کلاشنیکف در جنگ خلیج فارس


نیروهای مسلح سوریه از چهار واحد نیروی زمینی، نیروی هوایی، نیروی دریایی و نیروی دفاع هوایی تشکیل می‌شود.


باور عمومی بر این است[۵۹] که حکومت سوریه دارای «زرادخانه شیمیایی» و سلاح‌های کشتار جمعی از جمله مقادیر قابل توجهی از گاز خردل و سارین است.[۶۰]


اطلاعات نیروی هوایی، از سرویس‌های امنیتی در کشور سوریه است.[۶۱]



جنگ داخلی سوریه



در سال ۲۰۱۱ با بالا گرفتن اعتراضات مردمی در جهان عرب(بهار عربی)، تظاهرات‌هایی نیز در شهرهای مختلف سوریه نظیر حمات، جبله، دمشق، لاذقیه، درعا و حمص به وقوع پیوست که با سرکوب شدید نیروهای رژیم سوریه مواجه شد. تظاهرات‌های پراکنده‌ای در شهرهای دیگر سوریه نیز به وقوع پیوست که در سه شهر حمص، درعا و حماه شدیدتر بود. بشار اسد در ابتدا در مورد این اعتراضات در رسانه‌های سوریه نظری نمی‌داد. اما پس از آن که سرکوب‌ها مرگبار توسط ارتش بالا گرفت و هم چنین در برخی شهرها بخصوص در شهر حمص قیام مسلحانه توسط ارتش آزاد سوریه علیه حکومت وی رخ داد، به مصاحبه با رسانه‌های دولتی سوریه پرداخت و بدون اشاره به کشتار مردم توسط ارتش؛ اسرائیل را عامل این اعتراضات در سوریه دانست، او اعلام کرد که با اقتدار در برابر این توطئه‌ها می‌ایستد. اتحادیه عرب پس از خیزش سوریه ۲۰۱۲-۲۰۱۱ و کشته شدن هزاران معترض سوری توسط دولت بشار اسد، عضویت سوریه در اتحادیه عرب به حالت تعلیق درآورد.[۶۲]


براساس گزارش دیده‌بان حقوق بشر، از آغاز جنگ سوریه تاکنون زیرساخت‌های زیادی در این کشور ویران و بیش از ۴۶۰ هزارتن کشته و بیش از نیمی از ساکنان داخلی و خارجی آن آواره شده‌اند اما بانک جهانی می‌گوید خسارت‌ها بیش از این است.[۶۳] حافظ غانم معاون وقت رئیس بانک جهانی در امور خاورمیانه و شمال آفریقا در سال ۲۰۱۷ دربارهٔ جنگ داخلی سوریه گفته‌است: جنگ در سوریه بافت اجتماعی و اقتصادی کشور را از بین برده‌است. جنگ علاوه بر شمار زیاد قربانیان، سازمان‌ها و نهادهایی را که جامعه برای انجام وظایف به آن‌ها نیاز دارند از بین برده‌است و بازسازی آن‌ها با چالشی بزرگ‌تر از بازسازی زیر ساخت‌ها مواجه خواهد بود زیرا این چالش با تداوم جنگ بزرگ‌تر می‌شود.[۶۴]
سوریه از مارس (اسفند) ۲۰۱۱ تاکنون به دلیل ورود تروریست‌های خارجی به این کشور با بحران مواجه است



تحریم‌ها


  • در تاریخ ۲۳ مه ۲۰۱۱ میلادی، وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا، رئیس‌جمهور بشار اسد و ۹ شخصیت ارشد حکومت سوریه را به فهرست افراد تحریمی این کشور افزودند. اتحادیه اروپا حدود دو هفته پیش در مورد بلوکه کردن دارایی‌ها و ممنوعیت سفر ۱۳ مقام عالی‌رتبه سوری از جمله رئیس‌جمهور بشار اسد، که متهم به دست‌داشتن در کشتار و سرکوب معترضان سوری هستند.

  • کشورهای اتحادیه اروپا روز دوشنبه ۴ فوریه ۲۰۱۹ وزیر کشور و شش وزیر جدید دولت بشار اسد را به لیست تحریم‌های خود اضافه کردند، این اقدام بخاطر نقش آنها در «سرکوب وحشیانه» شهروندان غیرنظامی توسط بشار اسد می‌باشد. با افزوده شدن این اسامی در حال حاضر ۲۷۷ نفر در این لیست وجود دارند.[۶۵][۶۶][۶۷][۶۸]


سوریه کشور حامی تروریسم


وزات امور خارجه ایالات متحده آمریکا در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۷ گزارش سالانه خود دربارهٔ تروریسم در سال ۲۰۱۶ را در ۷ فصل منتشر کرد که در آن ضمن پرداختن به موضوع تروریسم توسط حکومت ایران گزارش کرده‌است که ایران همچنان در راس کشورهای حامی تروریسم است. در این گزارش سوریه نیز به عنوان کشور حامی تروریسم معرفی شده‌است.[۶۹][۷۰]


در فصل سوم گزارش سالانه آمریکا تحت عنوان «کشورهای حامی تروریسم» ضمن پرداختن به نقش ایران در کمک به رژیم اسد، در یک بخش مستقلاً دربارهٔ سوریه به عنوان کشور حامی تروریسم نوشته‌است: «سوریه در سال ۱۹۷۹ به عنوان یک کشور حامی تروریسم نام گذاری شده‌است. رژیم اسد به حمایت سیاسی و نظامی از گروه‌های مختلف تروریستی که ثبات منطقه را تحت تأثیر قرار می‌دهند، ادامه می‌دهد در حالیکه جنگ سوریه وارد ششمین سال خود شد. رژیم به فراهم کردن حمایت سیاسی و تسلیحاتی برای حزب‌الله ادامه می‌دهد و کماکان به ایران اجازه می‌دهد که سازمان‌های تروریستی را دوباره مسلح کند.


رابطه رژیم اسد با حزب‌الله و ایران در سال ۲۰۱۶ قوی تر شده در حالیکه رژیم بیشتر متکی به عوامل خارجی برای جنگ نظامی با اپوزیسیون سوریه شده‌است. این گروه‌ها یک نقش حیاتی در تسخیر شرق حلب توسط رژیم در دسامبر بازی کردند. رئیس‌جمهور بشار الاسد یک مدافع بی شائبه از سیاست‌های ایران باقی ماند در حالیکه ایران حمایت به همان اندازه پر انرژی برای رژیم سوریه نشان داد. بیانیه‌هایی در حمایت از حزب‌الله اغلب در سخنرانی‌ها و بیانیه‌های مطبوعاتی دولت سوریه بود».[۶۹]



روابط ایران و سوریه



ایران و سوریه از سال‌های دور خصوصاً از زمان ریاست جمهوری حافظ اسد پدر بشار اسدرئیس‌جمهور کنونی سوریه روابط بسیار خوبی داشته‌اند.
در جنگ ایران و عراق سوریه تنها کشور عربی و در عین حال تنها کشوری پس از کره شمالی بود که از ایران حمایت و پشتیبانی کرد.
ایران نیز هم‌اکنون در جنگ سوریه با مخالفان و نیز در جنگ سوریه با داعش کمک‌های بسیاری را به سوریه می‌کند.[۷۱][۷۲]



کمک‌های ایران به سوریه


ایران معمولاً به صورت نظامی، اقتصادی و حتی راهبردی به سوریه کمک کرده‌است؛[۷۳] برای مثال گزارشی در سال ۲۰۱۵ مبنی بر پرداخت ۴٫۲ میلیارد دلاری ایران به سوریه جهت کمک به این کشور منتشر شده‌است.[۷۴]



جستارهای وابسته


  • شهرهای سوریه

  • جنگ داخلی سوریه

  • پناهندگان جنگ داخلی سوریه

  • کردستان سوریه


پانویس




  1. مرزهای جغرافیایی جمهوری عربی سوریه


  2. CIA - The World Factbook - Syria


  3. «فتنه شام»؛ نگاه نهادهای ایرانی به بحران سوریه، بی‌بی‌سی فارسی


  4. اطلاعات عمومی دربارهٔ سوریه


  5. معلومات عامة عن سوریا


  6. ۶٫۰۶٫۱۶٫۲ روحانی، حسن: آشنایی با کشورهای اسلامی. جلد: ۱. نشر مشعر. تهران: ۱۳۸۸.


  7. Syria


  8. >[http://thawra.alwehda.gov.sy/_archive.asp?FileName=59799630720100502223638


  9. زیتون


  10. حضارة ایبلا (تل مردیخ)


  11. Syria Gate - Ebla by: Carol Miller


  12. Ebla, Syria


  13. مملکة ماری - اکتشف سوریة


  14. Mari -Where History Began Before History


  15. Mari, Syria


  16. حضارة مملکة اوغاریت


  17. و الأبجدیة السوریة


  18. Accredited Adoption Agency Amarna


  19. ۱۹٫۰۱۹٫۱ تاریخ سوری حضور ایران


  20. امپراطوران روم


  21. تاریخ اشغال سوریه توسط رومیان


  22. فتح شام


  23. سوریه در سایه حکومت اموی


  24. دوران عباسی


  25. تاریخ سوریه در دوران عباسی


  26. ایوبیان در سوریه


  27. تاریخ ممالیک در سوریه


  28. Syria - Ottoman Empire


  29. Syria Ottoman Empire - Flags, Maps, Economy, Geography, Climate, Natural Resources, Current Issues, International Agreements, Population, Social Statistics, Political System


  30. Syria-Ottoman Empire


  31. http://rs6.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+sy0016)


  32. Présentation de quelques timbres et lettres: La Syrie - sous mandat français (۱۹۲۰ - ۱۹۴۶)


  33. Une tutelle coloniale: le mandat français en Syrie et au Liban, de Robert de Caix & Gérard D.Khoury - France Culture


  34. Syria - The French Mandate


  35. http://www.jstor.org/pss/162437


  36. A brief history of Syria


  37. http://www.diplomatie.gouv.fr/fr/IMG/pdf/III_-_Protmand_modifie_mandat.pdf


  38. http://maaber.50megs.com/issue_august03/lookout2f.htm


  39. العطری: درآمدهای نفتی در تعیین بودجه بی تأثیر گشته و بودجه کشور از سیستم مالیاتی تأمین خواهد شد


  40. بورس اوراق بهادار دمشق


  41. وضعیت پناه‌جویان سوریه بحرانی‌ست، بی‌بی‌سی فارسی


  42. الجمهوریة العربیة السوریة


  43. National Cotton Council of America


  44. روسیا الیوم - سوریا تبدأ إنتاج النفط من حقل الکشمة بمحافظة دیر الزور


  45. http://www.aksalser.com/?page=view_news&id=f0a9c92823ff661168c10e0052c80d64&ar=79971750 ۴٫۶


  46. افزایش استخراج گاز طبیعی در سوریه


  47. اکتشاف نفت سبک در لاذقیه


  48. وزارت صنایع سوریه


  49. افتتاح کارخانه سیامکو ایران خودرو در سوریه


  50. الراموسة http://wikimapia.org


  51. The World Bank


  52. اقوام در سوریه


  53. وزیر مهاجرت سوریه


  54. CIA - The World Factbook


  55. ۵۵٫۰۵۵٫۱ A Wary Easter Weekend for Christians in Syria, The New York Times


  56. ۵۶٫۰۵۶٫۱۵۶٫۲ راهنمای سفر به سوریه


  57. مالکی: به اوباما گفتم اسد بیشتر از دو سال می‌ماند، بی‌بی‌سی فارسی


  58. درگیری هواداران و مخالفان بشار اسد در لبنان ۶ کشته بر جای گذاشت، بی‌بی‌سی فارسی


  59. Israel Says It Has Proof That Syria Has Used Chemical Weapons, The New York Times


  60. کری خواهان هوشیاری در مورد سلاح‌های شیمیایی سوریه، بی‌بی‌سی فارسی


  61. بحران سوریه؛ زندگی در دمشق جنگ‌زده، بی‌بی‌سی فارسی


  62. حمله نیروهای دولتی سوریه به درعا | خبرها | فارسی


  63. بانک جهانی در گزارشی به عنوان ' خسارت‌های جنگ؛ آثار اقتصادی و اجتماعی درگیری در سوریه' اعلام کرد: جنگ مداوم از سال ۲۰۱۱ تاکنون خسارتی بالغ بر ۲۲۶ میلیارد دلار به تولید ناخالص داخلی یعنی چهار برابر تولید ناخالص داخلی سال ۲۰۱۰ داشته‌است


  64. «بانک جهانی: جنگ سوریه 226 میلیارد دلار به اقتصاد این کشور خسارت زد». ایرنا. ۲۰۱۷. 


  65. Syria: EU adds 7 ministers to sanctions list


  66. Seven Syrian ministers added to EU sanctions list


  67. 7 Syria ministers added to EU sanctions list


  68. Seven Syrian ministers added to EU sanctions list


  69. ۶۹٫۰۶۹٫۱ «Country Reports on Terrorism 2016». 


  70. «گزارش سالانه وزارت خارجه آمریکا: ایران همچنان در راس کشورهای حامی تروریسم است». 


  71. ممنوعیت سفر بشار اسد به کشورهای اروپایی، دویچه‌وله فارسی


  72. انتقاد سوریه از تحریم‌های اتحادیه اروپا، بی‌بی‌سی فارسی


  73. دیپلماسی ایران. «پهپادهای ایرانی به کمک بشار اسد آمدند». 


  74. تابناک. «کمک 42 میلیارد دلاری ایران به سوریه». 



منابع








  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Syria». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۵.

  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «سوریا». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای عربی، بازبینی‌شده در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۵.

  • نوشتار: اماکن سیاحتی و زیارتی دمشق، نوشته: اصغر قائدان. همچنین ارائه شده در وبگاه غدیر

  • دکتر: شامی، یحیی، (موسوعة المدن العربیة والاسلامیة) ، دارالفکر العربی، بیروت، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی به (عربی).

  • د. الیاس، جبرائیل، الجبور، :(المحافظات السوریة)، اصدار الهیئة العامة للبدیات والمدن، عام ۲۰۰۷ للمیلاد.

  • لبیب، عبدالساتر، (قِصَة الحَضَاراة) ، دارالمشرق، بیروت، چاپ سال ۱۹۹۰ میلادی.






















برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=سوریه&oldid=25861472»










منوی ناوبری



























(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"2.028","walltime":"2.903","ppvisitednodes":"value":17560,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":984386,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":101201,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":15,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":6,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":35609,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 1919.953 1 -total"," 51.31% 985.111 46 الگو:Navbox"," 32.16% 617.460 2 الگو:Coord"," 15.01% 288.202 3 الگو:Navbox_with_collapsible_groups"," 9.51% 182.538 1 الگو:کشورهای_خاورمیانه"," 9.28% 178.143 1 الگو:پانویس"," 9.05% 173.755 28 الگو:پرچم"," 7.00% 134.305 5 الگو:یادکرد_وب"," 6.75% 129.667 1 الگو:دامنه_سطح‌بالای_کد_کشوری"," 6.53% 125.362 5 الگو:یادکرد/هسته"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.513","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":8253166,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1258","timestamp":"20190412191539","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u0633u0648u0631u06ccu0647","url":"https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q858","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q858","author":"@type":"Organization","name":"u0645u0634u0627u0631u06a9u062au200cu06a9u0646u0646u062fu06afu0627u0646 u067eu0631u0648u0698u0647u0654 u0648u06ccu06a9u06ccu200cu0645u062fu06ccu0627","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2004-11-08T22:04:25Z","dateModified":"2019-04-09T18:46:08Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/53/Flag_of_Syria.svg","headline":"u06a9u0634u0648u0631u06cc u062fu0631 u063au0631u0628 u0622u0633u06ccu0627"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":188,"wgHostname":"mw1269"););

Popular posts from this blog

Sum ergo cogito? 1 nng

三茅街道4182Guuntc Dn precexpngmageondP