اوپک محتویات اعضا تاریخچه اقتصاد نفت میزان تولید جستارهای وابسته منابع پانویس پیوند به بیرون منوی ناوبریwww.OPEC.orgامنیت جهانیکنفرانس چشمانداز نفت و گاز خاورمیانه در لندنThe Statute of the Organization of the Petroleum Exporting Countries«OPEC in the world economy ۲۰۰۵»«OPEC in the world economy ۲۰۰۷»«OPEC in the world economy ۲۰۰۹»وبگاه رسمیوووو
اوپکاقتصاد انرژیاقتصاد نفتبازرگانی بینالمللیبغداد در سده ۲۰ (میلادی)بنیانگذاریهای ۱۹۶۰ (میلادی)تاریخ صنعت نفتسازمانهای بنیانگذاریشده در ۱۹۶۰ (میلادی)سازمانهای بینالمللیسازمانهای بینالمللی انرژیسازمانهای در وینسازمانهای نفتیسیاست خارجی امارات عربی متحدهسیاست خارجی ایرانسیاست خارجی عراقسیاست خارجی عربستان سعودیسیاست خارجی قطرسیاست خارجی کویتسیاست خارجی لیبیسیاست خارجی ونزوئلاسیاست نفتکارتل
کارتلالجزایرایرانعراقکویتلیبینیجریهقطرعربستان سعودیامارات متحده عربیاکوادورآنگولاونزوئلاکنگو۱۳۴۴ویناتریشنفتبازار نفتزبان رسمیانگلیسیعربینیجریهاکوادورونزوئلااسپانیاییآنگولاپرتغالیایرانفارسیدلارونزوئلاایرانعراقکویتعربستان سعودیعراقایرانکویتعربستان سعودیونزوئلابغدادفوأد روحانیایرانقطراندونزیلیبیامارات متحده عربیالجزایرنیجریهاکوادورگابنسازمان همکاری اقتصادی و توسعهاتحاد شوروی سابقدلار آمریکایوروبحران نفتی سال ۱۹۷۳جنگ یوم کیپورمصرسوریه۱۷ اکتبر۱۹۷۳۱۸ مارس۱۹۷۴۷ ژانویه۱۹۷۵نفت خامنظم نوین اقتصاد جهانالجزیرهکشاورزیصدام حسینجنگ خلیج فارسجنگ ایران و عراقحمله عراق به کویتهوگو چاوزشورای امنیتگروه ۵+۱بحران مالی ۲۰۰۷-۲۰۰۹اقتصاد جهانینفت خامقرن بیست و یکمبشکهروزویکیپدیای انگلیسیاپکاتحادیه اروپا
اوپک
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپپ یا اوپک) Organization des pays exportateurs de pétrole | |
نشان اوپک | |
بنیانگذاری | ۱۳۳۹ |
گونه | کارتل بینالمللی |
جایگاه | ژنو (۱۳۴۴-۱۳۳۹) وین (تاکنون-۱۳۴۴) |
رئیس | بینالملل |
بودجه | بسته به دارایی جهانی |
وبگاه | www.OPEC.org |
سازمان کشورهای صادرکننده نفت با نام اختصاری اوپک یا اوپپ (OPEP) (Organisation des pays exportateurs de pétrole)، یک کارتل بینالمللی نفتی است که متشکل از کشورهای الجزایر، ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، اکوادور، آنگولا، ونزوئلا و کنگو است. مقر بینالمللی اوپک از بدو تأسیس در سال ۱۳۳۹ در ژنو بود و در سال ۱۳۴۴ به شهر وین در کشور اتریش انتقال یافت.
۱۲ سپتامبر ۱۹۶۰ کشورهای صادرکنندهٔ نفت با هدف محافظت از منافع خود اقدام به تأسیس سازمان واحدی موافقت کردند که به اختصار «اوپک» نامیده شد. این توافق در پایان مذاکرات نمایندگان این کشورها در بغداد حاصل شد.
هدف اصلی این سازمان، آنچنان که در اساسنامه بیان شده، به این شرح است: «هماهنگی و یکپارچهسازی سیاستهای نفت کشورهای عضو و تعیین بهترین راه برای تأمین منافع جمعی یا فردی آنها، طراحی شیوههایی برای تضمین ثبات قیمت نفت در بازار نفت بینالمللی به منظور از بین بردن نوسانات مضر و غیر ضروری؛ عنایت و توجه ویژه به کشورهای تولیدکننده نفت و توجه خاص به ضرورت فراهم کردن درآمد ثابت برای کشورهای تولیدکننده نفت؛ تأمین نفت کشورهای مصرفکننده به صورت کارآمد، مقرون به صرفه و همیشگی؛ و بازده مناسب و منصفانه برای آنهایی که در صنعت نفت سرمایهگذاری میکنند..»[۱]
در دهههای اخیر افزایش کشورهای صادرکننده نفت که خارج از این سازمان قرار گرفتهاند رو به افزایش بوده و اوپک مجبور است که برای حفظ بهای نفت خام با آنها که در صدرشان روسیه قرار گرفتهاست کنار آید. با این وجود، دولتهای عضو اوپک که سران برخی از آنها وابستگیهای خارجی دارند با سایر اعضای این سازمان هماهنگی کامل ندارند.
این سازمان در راستای دفاع در مقابل سیاست استثماری شرکتهای بزرگ نفتی مشهور به «هفت خواهران» که به دلیل در اختیار داشتن تکنولوژی تولید نفت و تسلط بر شبکه حمل و نقل نفت خام، از افزایش قیمت نفت جلوگیری میکردند و ارزش آن را به صورت مصنوعی در بازار پایین نگه میداشتند، به پیشنهاد ونزوئلا در سال ۱۳۳۹ طی جلسهای در بغداد با حضور نمایندگان کشورهای ایران، عربستان، ونزوئلا، کویت و عراق تأسیس شد.
اوپک در دهه نخست عمر خویش سعی در تداوم بقا و در دهه دوم سعی در تأثیرگذاری بر بازار نفت و اعاده حقوق کشورهای تولیدکننده داشت.
اکنون اوپک با افزایش وحدت نظر اعضایش، توانستهاست تأثیرات مثبتی در جهت جلوگیری از سقوط ناگهانی و نیز افزایش انفجاری قیمت نفت داشته باشد.
محتویات
۱ اعضا
۲ تاریخچه
۳ اقتصاد نفت
۴ میزان تولید
۵ جستارهای وابسته
۶ منابع
۷ پانویس
۸ پیوند به بیرون
اعضا
دوازده کشور در حال حاضر عضو این سازمان هستند. نام و تاریخ عضویت این کشورها عبارت است از:
ایران (سپتامبر ۱۹۶۰)
عراق (سپتامبر ۱۹۶۰)
عربستان سعودی (سپتامبر ۱۹۶۰)
کویت (سپتامبر ۱۹۶۰)
ونزوئلا (سپتامبر ۱۹۶۰)
قطر (دسامبر ۱۹۶۱)
لیبی (دسامبر ۱۹۶۲)
امارات متحده عربی (نوامبر ۱۹۶۷)
الجزایر (ژوئیه ۱۹۶۹)
نیجریه (ژوئیه ۱۹۷۱)
آنگولا (سپتامبر ۲۰۰۶)
اکوادور (۲۰۰۶)
اعضای سابق
گابن (عضویت کامل از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۵)
اندونزی (عضویت کامل از دسامبر ۱۹۶۲ تا ۲۰۰۹)
در حال حاضر عضویت اندونزی در اوپک مورد بازنگری و تجدید نظر واقع شدهاست؛ چرا که این سازمان دیگر اندونزی را به عنوان یکی از صادرکنندگان اصلی نفت در نظر نمیگیرد.
زبان رسمی اوپک انگلیسی است، هرچند که زبان رسمی اکثر کشورهای عضو این سازمان عربی است و انگلیسی تنها در نیجریه زبان رسمی شمرده میشود. هفت عضو فعلی اوپک از میان کشورهای عرب هستند، زبان رسمی اکوادور و ونزوئلا اسپانیایی است، زبان رسمی آنگولا پرتغالی و زبان رسمی ایران فارسی است.
حق عضویت در اوپک سالانه ۵ میلیون دلار است و تنها کشورهای صادرکننده نفت میتوانند عضو این سازمان باشند.
تاریخچه
ونزوئلا اولین کشوری بود که با نزدیک شدن به ایران، عراق، کویت، و عربستان سعودی در سال ۱۹۴۹ و ارائه این پیشنهاد که آنها به تبادل نظر بپردازند و برای برقراری روابط نزدیک تر و همیشگی بین خود راههای جدیدی کشف کنند، در راستای تأسیس سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) گام برداشت. در سپتامبر ۱۹۶۰، دولت عراق کشورهای ایران، کویت، عربستان سعودی، و ونزوئلا را به اجلاسی در بغداد دعوت کرد تا درمورد کاهش قیمت مواد خام تولید شده توسط کشورهای متبوع خود به مذاکره بپردازند. در نتیجه این مذاکرات، اوپک با هدف یکپارچهسازی و هماهنگکردن سیاستهای ناظر بر نفت کشورهای عضو تأسیس شد. ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی و ونزوئلا اعضای اولیه اوپک بودند.
دکتر فوأد روحانی از ایران اولین دبیرکل اوپک بود که بالاترین مرجع اجرایی اوپک میباشد. روحانی به مدت چهار سال این سمت را برعهده داشت.
این سازمان بین سالهای ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۵گسترش یافت و قطر، (۱۹۶۱)، اندونزی (۱۹۶۲)، لیبی (۱۹۶۲)، امارات متحده عربی (۱۹۶۷)، الجزایر (۱۹۶۹) و نیجریه (۱۹۷۱) به جمع کشورهای اولیه اوپک پیوستند. اکوادور و گابن نیز بعدها به عضویت اوپک درآمدند، که اولی یعنی اکوادور در دسامبر ۱۹۹۲ از عضویت اوپک خارج شد و گابون نیز در ژانویه ۱۹۹۵ با تکرار حرکت اکوادور، از جمع کشورهای عضو اوپک خارج شد. اگر چه عراق همچنان یکی از اعضای اوپک محسوب میشود، لیکن تولیدات نفتی این کشور از مارس ۱۹۹۸جزء سهام مورد توافق اوپک قرار نداشتهاست. تخمین و برآورد EIA بیانگر آن است که یازده عضو فعلی اوپک تولیدکننده قریب به ۴۰٪ از نفت جهان هستند و حدود دو سوم (۶۵٪) ذخایر نفتی شناخته شده جهان در اختیار آنهاست.
اقتصاد نفت
کشورهای عضو اوپک قریب به دوسوم ذخایر نفتی جهان را در اختیار دارند. در سال ۲۰۰۵ اوپک ۴۱٫۷٪ نفت جهان را تولید کرده در حالی است که کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه تنها ۲۳٫۸٪ و اتحاد شوروی سابق ۱۴٫۸٪ از تولیدات نفت جهان را به خود اختصاص دادهاند.[۲]
از آنجا که فروش نفت در جهان بر مبنای دلار آمریکا سنجیده میشود، تغییر ارزش دلار در برابر دیگر ارزهای رایج جهان بر تصمیمات اوپک در خصوص میزان تولید نفت تأثیر میگذارد. برای مثال، وقتی دلار در مقایسه با دیگر ارزهای رایج افت نسبی دارد، عایدات حاصل از نفت کشورهای عضو اوپک در برابر ارزهای دیگر کاهش مییابد و در نتیجه توان خرید آنها تا حد معتنابهی کاهش مییابد؛ چرا که آنها کماکان نفت خود را به دلار میفروشند. پس از عرضه شدن یورو، عراق اعلام کرد که میخواهد در ازای نفتی که میفروشد به جایی دلار آمریکا، یورو دریافت کند که باعث شد اوپک به فکر تجدید نظر در ارز فروش نفت و جایگزینی یورو به جای دلار افتد. برخی بر این باورند که این تصمیم عراق علت اصلی بروز جنگ عراق و جنگ احتمالی ایران در آینده بودهاست. اگر اوپک ارز دریافتی در ازای فروش نفت را به یورو تغییر میداد، خسارات شدیدی به اقتصاد آمریکا وارد میشد.
تصمیماتی که اوپک اتخاذ میکند تأثیر بسیار زیادی بر قیمت نفت در جهان دارد. به عنوان مثال، در زمان بحران نفتی سال ۱۹۷۳ اوپک از ارسال نفت به آن دسته از کشورهای غربی که در جنگ یوم کیپور یا «جنگ اکتبر»، ازاسرائیل حمایت میکردند، خودداری کرد. در آن جنگ، کشورهای غربی به حمایت از اسرائیل با مصر و سوریه وارد جنگ شدند. خودداری اوپک از ارسال نفت به کشورهای غربی باعث شد قیمت نفت در بازارهای جهانی ۴ برابر افزایش بیابد. این رشد قیمت که به مدت ۵ ماه ادامه داشت، در ۱۷ اکتبر ۱۹۷۳ شروع شد و در ۱۸ مارس ۱۹۷۴ به پایان رسید. پس از آن کشورهای عضو اوپک در ۷ ژانویه ۱۹۷۵ با هم موافقت کردند و قیمت نفت خام را ۱۰٪ افزایش دادند. در آن زمان، کشورهای عضو اوپک، از جمله آن کشورهایی که از قبل صنعت نفت خود را ملی کرده بودند، به اتفاق خواستار برقراری نظم نوین اقتصاد جهان با ائتلاف کشورهای اصلی تولیدکننده نفت شدند. آن کشورها که موفق شدند اولین اجلاس اوپک را در الجزیره ترتیب دهند، خواهان قیمت ثابت و عادلانه برای کالا، یک برنامه بینالمللی غذا و کشاورزی، انتقال فناوری از شمال به جنوب و دموکراتیک کردن نظام اقتصادی بودند.
سیاست اتخاذی مفید و کارگر واقع شد و قیمت نفت خام را تا حدی بالا برد که قبل از آن تنها یک بار قیمت محصولات پالایش شده به آن حد بالا رسیده بود. با وجود این، توانایی اوپک برای بالا بردن قیمت نفت محدودیتهایی نیز دارد. افزایش قیمت نفت باعث کاهش مصرف میشود و در نتیجه درآمد خالص سازمان کاهش مییابد. علاوه بر آن، افزایش بیحد و حصر قیمت نفت میتواند زمینهساز تلاش برای تغییر نظام مند در رفتار کشورها، از قبیل استفاده از انرژی جایگزین یا بقای انرژی بیش از پیش، گردد.
صدام حسین رئیسجمهور عراق از افزایش قیمت نفت اوپک حمایت کرد. افزایش قیمت نفت به عراق و دیگر کشورهای عضو اوپک کمک کرد سود بدهیهای خود را بپردازند. بالا رفتن قیمت نفت منجر به بروز جنگ خلیج فارس در سالهای ۱۹۹۰ و ۱۹۹۱ شد. اما جدایی و دودستگی بین کشورهای عضو اوپک با جنگ ایران و عراق رقم خورد و حمله عراق به کویت باعث شد همبستگی بین آن کشورها به کمترین حد خود برسد. هراس و اضطراب قطع عرضه و تأمین نفت که از این درگیریها ناشی شده بود، برطرف شد و قیمت نفت به شدت رو به کاهش نهاد.
پس از آنکه قیمت نفت تا حد ۱۰ دلار برای هر بشکه کاهش یافت، در سال ۱۹۸۸ یک سیاست مشترک و دسته جمعی با هدف رساندن تولیدات نفتی به وضعیت سابق آغاز شد که عدهای شروع این سیاست را به هوگو چاوز، ریس جمهور ونزوئلا نسبت میدهند. ونزوئلا در سال ۲۰۰۰ میزبان اولین اجلاس سران کشورهای عضو اوپک در ۲۵ سال اخیر بود. در اوت ۲۰۰۴ اوپک اعلام کرد که اعضای این سازمان ظرفیت عرضه مازاد را ندارند. این اعلام به معنای آن بود که کارتل دیگر نفوذ و تأثیری بر قیمت نفت خام در بازارهای جهانی ندارد. اندونزی که تبدیل به یکی از واردکنندگان اصلی نفت شدهاست و دیگر قادر به تأمین سهمیه رسمی و تعیین شده خود نیست، به تجدید نظر در مورد تدوام عضویت خود در این سازمان مشغول است.
در حالی که تاکنون طرفداران حفظ سطح تولید اوپک در درون این سازمان نزدیک به اکثریت بودند اما برخی از اعضای این سازمان از افزایش سطح تولید حمایت کردند. اکثریت اعضای اوپک با رد فشارهای فزاینده کشورهای غربی هر گونه افزایش تولید اوپک در حال حاضر را به صلاح ندانسته و خواهان حفظ تولید اوپک در سطح کنونی شدهاند. ونزوئلا، الجزایر و لیبی با هر گونه افزایش تولید مخالفت کردند، اما عربستان سعودی خواهان افزایش تولید اوپک به میزان ۵۰۰ هزار بشکه در روز شد.
در سال ۲۰۰۷ اوپک اعلام کرد که از روز ۱٫۱۱٫۲۰۰۷ تولید خود را به میزان ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد داد. افزایش تولید نفت به دلیل مقابله با اثرات منفی قیمت ۷۷ دلاری نفت بر اقتصاد جهانی و کاهش ذخایر جهانی نفت اتخاذ شد و این ۵۰۰ هزار بشکه بر تولید واقعی کشورهای عضو اضافه شد. به این ترتیب تولید واقعی ده کشور غیر از عراق و آنگولا از روز ۱٫۱۱٫۲۰۰۷ به ۲/۲۷ میلیون بشکه در روز رسید.[۳] ولی علیرغم اعلام افزایش تولید اوپک بهای یک بشکه نفت خام برای اولین بار از مرز ۸۱ دلار عبور کرد.[۴] همزمان با نشست شورای امنیت (گروه ۵+۱) برای بررسی وضعیت ایران، قیمت نفت در بازارهای آمریکا با افزایش دو و نیم درصدی به حدود ۸۴ دلار در هر بشکه رسید.[۵] در آستانه فصل سرما، بهای نفت در بازارهای جهانی به رکورد کم سابقه ۹۳ دلار برای هر بشکه رسید ور این در حالی است که قیمت این ماده خام در بازارهای خاور دور به بالای ۹۳ دلار رسید. بازارهای جهانی خود را برای افزایش بهای نفت به میزان صد دلار در هر بشکه آماده کردند.[۶] در آخرین روز سال ۲۰۰۷ میلادی قیمت هر بشکه نفت به بالای ۹۶ دلار آمریکا رسید، در حالیکه در آغاز سال ۲۰۰۷ میلادی قیمت هر بشکه نفت در حدود ۶۰ دلار آمریکا بود.
به این ترتیب قیمت نفت در سال ۲۰۰۷ با افزایشی ۵۸ درصدی، بیشترین افزایش قیمت را در یک دهه گذشته داشتهاست. تنشهای موجود در خاورمیانه، کاهش قدرت دلار آمریکا و کمبود گنجایش ظرفیت کاری پالایشگاهها از عوامل مؤثر در این افزایش قیمت بودهاست. افزایش قیمت نفت بر قدرت خرید مصرفکنندگان در بسیاری از کشورها تأثیر محسوسی داشته. قیمت محصولات نفتی با افزایش نسبتاً چشمگیری در سال ۲۰۰۸ میلادی مواجه شد. قیمت نفت در اوایل تابستان ۲۰۰۸ به رقم بیسابقه ۱۴۸ دلار رسید اما در اوج گرمای تابستان ۲۰۰۸ با آشکار شدن بحران مالی ۲۰۰۷-۲۰۰۹ در اقتصاد جهانی، قیمت نفت روند نزولی گرفت و به زیر ۴۰ دلار در هر بشکه سقوط کرد!
قیمت محصولات نفتی با افزایش نسبتاً چشمگیری در سال ۲۰۱۰ میلادی مواجه شد. قیمت نفت در اوایل سال ۲۰۱۱
مجدداً به رقم ۱۲۰ دلار رسید.
میزان تولید
در این بخش میزان تولید نفت خام هریک از کشورهای تولیدکننده نفت عضو اوپک از ابتدای قرن بیست و یکم ارائه میگردد.[۷][۸][۹]
(واحد ارقام ۱۰۰۰ بشکه در روز است)
نام کشور/سال (میلادی) | ۲۰۰۰ | ۲۰۰۱ | ۲۰۰۲ | ۲۰۰۳ | ۲۰۰۴ | ۲۰۰۵ | ۲۰۰۶ | ۲۰۰۷ | ۲۰۰۸ | ۲۰۰۹ | ۲۰۱۰ | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
عربستان سعودی | ۸٫۲۶۶ | ۷٫۹۳۳ | ۷٫۵۳۵ | ۸٫۷۰۹ | ۸٫۹۵۷ | ۹٫۳۹۰ | ۹٫۱۱۲ | ۸٫۶۵۴ | ۹٫۱۱۳ | ۸٫۰۵۵ | ||
ایران | ۳٫۶۶۷ | ۳٫۶۷۲ | ۳٫۴۱۶ | ۳٫۷۵۱ | ۳٫۹۲۰ | ۳٫۹۲۴ | ۳٫۸۴۵ | ۳٫۸۵۵ | ۳٫۸۹۲ | ۳٫۷۲۶ | ||
ونزوئلا | ۲٫۹۴۹ | ۲٫۸۹۱ | ۲٫۶۱۷ | ۲٫۳۱۲ | ۲٫۵۸۲ | ۲٫۶۲۹ | ۲٫۵۳۹ | ۲٫۴۳۸ | ۲٫۴۸۷ | ۲٫۳۱۱ | ||
عراق | ۲٫۵۵۰ | ۲٫۳۷۶ | ۲٫۰۰۰ | ۱٫۳۲۱ | ۲٫۰۱۵ | ۱٫۸۳۰ | ۱٫۹۳۲ | ۲٫۰۸۹ | ۲٫۳۴۱ | ۲٫۴۲۵ | ||
امارات متحده عربی | ۲٫۲۴۸ | ۲٫۱۵۱ | ۱٫۹۸۸ | ۲٫۲۴۳ | ۲٫۳۶۰ | ۲٫۴۴۷ | ۲٫۵۴۰ | ۲٫۵۰۴ | ۲٫۵۵۷ | ۲٫۲۵۶ | ||
کویت | ۲٫۰۸۷ | ۲٫۰۲۱ | ۱٫۸۸۵ | ۲٫۱۷۲ | ۲٫۳۴۴ | ۲٫۵۰۴ | ۲٫۵۲۰ | ۲٫۴۶۴ | ۲٫۵۵۴ | ۲٫۲۶۳ | ||
نیجریه | ۲٫۰۳۳ | ۲٫۰۹۸ | ۱٫۹۶۹ | ۲٫۱۳۱ | ۲٫۳۵۲ | ۲٫۴۱۳ | ۲٫۲۳۵ | ۲٫۱۲۵ | ۱٫۹۴۷ | ۱٫۸۱۱ | ||
لیبی | ۱٫۴۰۵ | ۱٫۳۶۱ | ۱٫۳۱۴ | ۱٫۴۲۲ | ۱٫۵۳۷ | ۱٫۶۴۲ | ۱٫۷۰۲ | ۱٫۷۱۰ | ۱٫۷۱۸ | ۱٫۵۵۷ | ||
الجزایر | ۸۰۷ | ۸۲۷ | ۸۶۴ | ۱٫۱۳۴ | ۱٫۲۲۸ | ۱٫۳۴۹ | ۱٫۳۶۴ | ۱٫۳۵۸ | ۱٫۳۸۱ | ۱٫۲۷۲ | ||
آنگولا | ۱٫۰۱۹ | ۱٫۲۴۱ | ۱٫۳۸۵ | ۱٫۶۶۰ | ۱٫۸۷۱ | ۱٫۷۸۶ | ||||||
قطر | ۶۹۷ | ۶۸۵ | ۶۴۹ | ۷۴۸ | ۷۷۷ | ۷۹۵ | ۸۲۱ | ۸۰۷ | ۸۴۰ | ۷۷۶ | ||
اکوادور | ۵۲۷ | ۵۳۲ | ۵۳۶ | ۵۰۷ | ۵۰۳ | ۴۷۶ | ||||||
مجموع | ۲۷٫۹۸۸ | ۲۷٫۲۳۴ | ۲۵٫۳۵۵ | ۲۶٫۹۷۱ | ۲۹٫۰۴۰ | ۲۹٫۸۶۴ | ۳۰٫۵۳۲ | ۳۰٫۱۷۱ | ۳۱٫۲۰۵ | ۲۸٫۷۱۴ |
جستارهای وابسته
- حمله اوپک
- منا
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
- امنیت جهانی
- جایزه: جستجوی حماسی برای نفت، پول و قدرت»، دانیل یرگین (۱۹۹۳)
- کنفرانس چشمانداز نفت و گاز خاورمیانه در لندن
- سیاستهای تعاونی تولیدکننده نفت - (۲۰۰۱)
- تمام شدن گاز: پایان دوران نفت (۲۰۰۴)
- بحران نفت پیش رو - (۲۰۰۴)
پانویس
↑ Chapter I, Article 2 of The Statute of the Organization of the Petroleum Exporting Countries (as amended)
↑ http://web.archive.org/web/20060616073201/http://www.bp.com/liveassets/bp_internet/globalbp/globalbp_uk_english/publications/energy_reviews_2006/STAGING/local_assets/downloads/pdf/table_of_world_oil_production_2006.pdf
↑ http://www.iran-emrooz.net/index.php?/news2/1412
↑ /http://www.bbc.co.uk/persian/business/story/2007/09/070917_si-newoilrecord.shtml
↑ http://www.bbc.net.uk/persian/business/story/2007/09/070928_ka-oil-prices.shtml
↑ http://www.radiofarda.com/Article/2007/10/29/f4_Oil-prices-rise-world-markets.html
↑ Ulunma Angela Agoawike. «OPEC in the world economy ۲۰۰۵» (انگلیسی). opec Annual report. Organization of the Petroleum Exporting Countries Public Relations and Information Department. ۱۹. بازبینیشده در ۸ سپتامبر ۲۰۱۰.
↑ Ulunma Angela Agoawike. «OPEC in the world economy ۲۰۰۷» (انگلیسی). opec Annual report. Organization of the Petroleum Exporting Countries Public Relations and Information Department. ۱۰. بازبینیشده در ۸ سپتامبر ۲۰۱۰.
↑ Ulunma Angela Agoawike. «OPEC in the world economy ۲۰۰۹» (انگلیسی). opec Annual report. Organization of the Petroleum Exporting Countries Public Relations and Information Department. صفحهٔ ۷. بازبینیشده در ۸ سپتامبر ۲۰۱۰.
پیوند به بیرون
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ اوپک موجود است. |
- وبگاه رسمی
ردهها:
- اوپک
- اقتصاد انرژی
- اقتصاد نفت
- بازرگانی بینالمللی
- بغداد در سده ۲۰ (میلادی)
- بنیانگذاریهای ۱۹۶۰ (میلادی)
- تاریخ صنعت نفت
- سازمانهای بنیانگذاریشده در ۱۹۶۰ (میلادی)
- سازمانهای بینالمللی
- سازمانهای بینالمللی انرژی
- سازمانهای در وین
- سازمانهای نفتی
- سیاست خارجی امارات عربی متحده
- سیاست خارجی ایران
- سیاست خارجی عراق
- سیاست خارجی عربستان سعودی
- سیاست خارجی قطر
- سیاست خارجی کویت
- سیاست خارجی لیبی
- سیاست خارجی ونزوئلا
- سیاست نفت
- کارتل
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.548","walltime":"0.730","ppvisitednodes":"value":7318,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":184936,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":20282,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":13,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":7590,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 465.982 1 -total"," 28.86% 134.460 1 الگو:پانویس"," 28.50% 132.797 8 الگو:Navbox"," 25.64% 119.492 3 الگو:یادکرد_وب"," 23.88% 111.259 3 الگو:یادکرد/هسته"," 13.26% 61.804 27 الگو:Flag"," 11.82% 55.064 1 الگو:صنعت_نفت"," 11.64% 54.261 1 الگو:ویکیانبار-رده"," 9.22% 42.941 1 الگو:انبار"," 8.87% 41.325 4 الگو:Navbox_subgroup"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.070","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":2105982,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1254","timestamp":"20190408024415","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u0627u0648u067eu06a9","url":"https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%BE%DA%A9","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q7795","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q7795","author":"@type":"Organization","name":"u0645u0634u0627u0631u06a9u062au200cu06a9u0646u0646u062fu06afu0627u0646 u067eu0631u0648u0698u0647u0654 u0648u06ccu06a9u06ccu200cu0645u062fu06ccu0627","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2006-10-17T13:37:10Z","dateModified":"2018-12-14T18:54:34Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d1/Flag_of_OPEC.svg","headline":"u06a9u0627u0631u062au0644 u0628u06ccu0646 u0627u0644u0645u0644u0644u06cc u0646u0641u062au06cc"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":142,"wgHostname":"mw1319"););