آفریقا محتویات نام آفریقا جغرافیا پیشینه سیاست اقتصاد زبان‌ها فرهنگ مذهب منطقه‌ها و قلمروها پایتخت‌ها پانویس جستارهای وابسته پیوند به بیرون منوی ناوبریو"2013 World Population Data Sheet"prb.orgمؤسسه آفراندانشنامهٔ بریتانیکاThe Deadliest War In The World - TIMEAfrican Religion on the InternetUSCensusBureau:Countries and Areas Ranked by Population: 2009AfranallAfrica.comاخبار بی‌بی‌سی: در عمق آفریقا ۲۰۰۵: زمان برای تغییر؟[http://www.yaleeconomicreview.com/issues/spring2006/africa_history.php مرور اقتصادی دانشگاه ییل بر آفریقا: تاریخچه اقتصاد ناکارآمدجنگل»Afrika.no خبرموضوع آفریقا در دائرة المعارف آفریقا از دهه ۱۹۲۰پایگاه داده آفریقای معاصرکتابخانه کنگره، مکان مطالعه آفریقایی‌ها و اهالی خاور میانهپروژه دایرکتوری باز، آفریقاآفریقا در جنوب صحرا، دانشگاه استنفوردشاخص‌های آفریقAfrica Actionکمیسیون آفریقاجبهه اتحاد آفریقاتاریخچه طبقه کارگر در آفریقاکنفدراسیون فوتبال آفریقا؛ به زبان انگلیسی و فرانسویووووWorldCat Identities123310773sh850015314000695-5138939cb153236036(داده‌ها)00560082ge137148
آفریقاقاره‌ها
قارهآسیاآمریکاقاره آمریکای شمالیقاره آمریکای جنوبیزمینجهاندریای مدیترانهکانال سوئزدریای سرخاقیانوس هنداقیانوس اطلساستوانواحی اقلیمیاستواریشه‌شناسیفنیقیکارتاژیونانیالجزایرسیشلگامبیاتونسآفریقای جنوبیسومالیگرمسیریانسان‌شناسیجنوبی‌کپی عفاریانسان کاروَرزخطوط محاسباتیساناقامتاتحادیه آفریقامراکشمی‌درندآفریقای جنوبیکمیسیون اتحادیه آفریقاآدیس آبابافدراتیوتغییر اقلیمدموکراسیالگو:نیاز به بیان استحقوق بشرکنگوسیرالئونلیبریاسودانساحل عاجسازمان ملل متحدامید به زندگیسهامژوهانسبورگمنابع طبیعیجغرافیای سیاسیآپارتایدسنت یهودیارواح مفیدتونسفنیقیهاالهه‌هارماتروسکانالجزایرمراکشمسیحیمصرمگادیشوملیندهممباساکیلواسفالا پاپیفرقههاکلیساهای روش گرااسمرهالجزیرهانجامنااوآگادوگوآبوجاآدیس آباباآکراآنتاناناریووباماکوبانجولبانگوئیبرازاویلبلوم‌فونتینبوجومبورابیسائوپرایاپرتوریاپورت‌لوئیسپورتو نوووتونسجوباجیبوتیجیمز تاونخرطومداکاردودومارباطسائوتومهسنت دنیتریپولیفری‌تاونقاهرهکامپالاکوناکریکیپ‌تاونکیگالیکینشاساگابورونلوآندالوبامبالوساکالومهلیبرویللیلونگوهماپوتوماسرومالابومامودزومبابانهمورونیموگادیشومونروویانایروبینوآکشوتنیامیهرارههارگیساویکتوریایاموسوکرویائوندهویندهوکپایگاه داده آفریقای معاصر
آفریقا
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
 | |
| مساحت | ۳۰٬۲۲۱٬۵۳۲ مترکیلومربع (۱۱٬۶۶۸٬۵۹۹ مایل‌مربع)، قاره |
|---|---|
| جمعیت | ۱٫۱ میلیارد[۱] (۲۰۱۳، فهرست قاره‌ها براساس جمعیت) |
| ترکم جمعیت | ۳۶٫۴/km2 (۹۴/sq mi) |
| نام اهلیت | آفریقایی |
| کشورها | ۵۴ (و ۲ مورد مناقشه) (فهرست کشورها) |
| متعلقات | بیرونی (۳)
درونی (۴)
|
| زبان‌ها | زبانهای آفریقایی |
| منطقه زمانی | یوتی‌سی ۱:۰۰- تا یوتی‌سی ۴:۰۰+ |
| بزرگترین شهرها | List of metropolitan areas in Africa فهرست شهرهای آفریقا  لاگوس قاهره  کینشاسا-برازاویل Greater Johannesburg موگادیشو خرطوم-ام درمان دارالسلام (تانزانیا) اسکندریه آبیجان کازابلانکا |
آفریقا یا اِفریقا سومین قاره پهناور جهان (پس از آسیا و آمریکا، و دومین؛ در متد قاره آمریکای شمالی/ قاره آمریکای جنوبی، پس از آسیا)، است که با مساحتی حدود ۳۰٬۲۲۱٬۵۳۲ کیلومتر مربع ۲۰٫۳٪ از مجموع خشکی‌های زمین را در بر می‌گیرد. عرض این قاره حدود ۸۰۰۰ کیلومتر از شمال به جنوب و طول آن در حدود ۷۴۰۰ کیلومتر از شرق به غرب است. آفریقا با بیش از یک میلیارد نفر جمعیت (طبق آمار ۲۰۰۵) دارای ۶۱ کشور بوده که حدود یک هفتم از جمعیت کنونی جهان را در خود جای داده‌است.
این قاره از شمال به دریای مدیترانه، از شمال شرق به کانال سوئز و دریای سرخ، از شرق به خلیج عدن، از جنوب شرق به اقیانوس هند، و از غرب به اقیانوس اطلس محدود می‌شود.
آفریقا در دو سوی خط استوا قرار گرفته و نواحی اقلیمی مختلفی را در بر می‌گیرد؛ آفریقا تنها قاره‌ای است که از منطقه معتدله شمالی تا منطقه معتدله جنوبی امتداد یافته‌است (با فرض در نظر نگرفتن قاره پیوسته آمریکا). به دلیل فقدان بارش‌های منظم طبیعی و آبیاری، و نیز تاحدودی عدم وجود سیستمهای توده‌ای یخ یا سفره‌های زیرزمینی کوهستانی، هیچگونه اثر معتدل‌کننده طبیعی بر اقلیم به استثنای نزدیک سواحل در آن وجود ندارد. در مرکز آفریقا (نزدیک استوا) نیمی از سال بارانی می‌باشد که دارای هوای گرم و مرطوب است و جنگل‌های زیبایی را پدید می‌آورد که عمری بیشتر از یک نیم سال ندارد چرا که بعد از این فصل بارانی، گرمایی سخت و طاقت فرسا تمام منطقه را فرا می‌گیرد و هیچ جانوری طاقت آن را ندارد و پس مدتی آن جنگل‌ها به بیابانی خشک و بی آب و علف تبدیل می‌شود. (نیمه دیگر سال گرم و خشک است که در مجموع طبیعتی ۲ فصل را پدید می‌آورد)
اگرچه گمانه‌زنی‌های اروپاییان دربارهٔ ماهیت صحرای اتیوپی در جنوب آفریقا به زمانی بیش از دو هزار سال قبل بازمی‌گردد، آفریقا به عنوان قدیمی‌ترین قاره‌ای که بشر در آن سکونت داشته به‌شمار می‌آید.[۲]
محتویات
۱ نام آفریقا
۲ جغرافیا
۳ پیشینه
۳.۱ باستان
۳.۱.۱ عصر آهن
۳.۱.۲ عصر برنز
۳.۱.۳ عصر مس
۳.۲ اواخر دوران باستان
۳.۳ قرون وسطی
۳.۴ دوران مدرن
۳.۴.۱ استعمار آفریقا
۳.۴.۱.۱ منطقه آزاد
۴ سیاست
۵ اقتصاد
۶ زبان‌ها
۷ فرهنگ
۸ مذهب
۹ منطقه‌ها و قلمروها
۱۰ پایتخت‌ها
۱۱ پانویس
۱۲ جستارهای وابسته
۱۳ پیوند به بیرون
۱۳.۱ مراکز مطالعاتی و تحقیقاتی
۱۳.۲ اخبار
۱۳.۳ مگاره‌ها و داده‌ها
۱۳.۴ فهرست‌های راهنما
۱۳.۵ سیاست
۱۳.۶ ورزش‌ها
نام آفریقا
دربارهٔ ریشه‌شناسی واژه آفریقا نظرهای گوناگونی آمده‌است. برخی آن را از واژه فنیقی آفِر به معنی گرد و غبار دانسته‌اند[نیازمند منبع]، برخی از نام تیرهٔ آفریدی ساکن شمال آفریقا در پیرامون کارتاژ و برخی از واژه یونانی آفریکه (aphrike) به معنی بی سرما و همیشه گرم یاد می‌کنند.[۳]
جغرافیا
تصویر ماهواره‌ای مرکب آفریقا
بزرگترین کشور آفریقا الجزایر و کوچک‌ترین منطقه آن جزایر سیشل که در اقیانوس هند می‌باشد. کوچک‌ترین کشور ناحیه خشکی آن گامبیا است.[۴]
شمالی‌ترین نقطهٔ آفریقا دماغه الغیران (درکشور تونس)، جنوبی‌ترین نقطه دماغه آگولهاس (در کشور آفریقای جنوبی)، شرقی‌ترین نقطه دماغه گوآردافوئی (در کشور سومالی)و غربی‌ترین نقطه نوک المادی (در کشور دماغه سبز) می‌باشد.
آب و هوای آفریقا از اقلیم گرمسیری تا فراشمالگان در بالاترین قله‌های آن در نوسان است. در ناحیه شمالی آن عمدتاً بیابان یا مناطق بایر وجود دارد، در حالی که مناطق مرکزی یا جنوبی شامل دشتهای گرم (استوایی) و نواحی جنگلی بارانی بسیار متراکم می‌باشد. با این همه دو نوعی همگرایی در الگوهای گیاهی همچون ساحل و استپ غالب است.[۲]
پیشینه
دموکراتیک کنگو
آفریقا کهنترین قاره جهان است و تاریخ آن به دوران اولیه پیش از نوسنگی نیز بازمی‌گردد.
قدیمی‌ترین منطقه مسکونی زمین با گونه‌های بشری بر روی کره خاکی در آفریقا است. طی اواسط سده بیستم، انسان‌شناسی سنگواره‌ها و شواهدی از وجود بشر که احتمالاً به قبل از ۷ میلیون سال پیش برمی‌گردد، دست یافتند. فسیل از گونه‌های متعددی از بشرهای میمون‌وار که تصور می‌شود به انسان نوین امروزی تکامل یافته، باقی‌مانده‌است، همچون
«جنوبی‌کپی عفاری» که از لحاظ پرتوسنجی دیرینگی آن به ۳ تا ۳/۹ میلیون سال پیش بازمی‌گردد،[۵]پرامردم بویسی (۳/۲ تا ۴/۱میلیون سال پیش از میلاد مسیح)[۶]
کشف شده‌است(۶۰۰ هزار تا ۹/۳میلیون سال پیش از میلاد مسیح) و «انسان کاروَرز»[۷]
استخوان ایشانگو که حدود ۲۵هزار سال قدمت دارد، که خطوط محاسباتی را در ملاحظات ریاضی نشان می‌دهد. در سراسر دوران پیشاتاریخ بشر، آفریقا (همانند دیگر قاره‌ها) هیچگونه سرزمینهای (مدون) کشوری نداشت، و در عوض گروه‌های شکارچی همچون خویی و سان در آن اقامت داشتند.[۸][۹][۱۰]
باستان
عصر آهن
عصر برنز
عصر مس
اواخر دوران باستان
قرون وسطی
در دوران بعد إز اسلام افريقا شكوفا شد
دوران مدرن
استعمار آفریقا
منطقه آزاد
سیاست
اتحادیه آفریقا (AU)، یک فدراسیون متشکل از تمام کشورهای آفریقایی به جز مراکش می‌باشد.
این اتحادیه در آدیس آبابا به عنوان مقر خود در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۱ تشکیل شد. در ژوئیه ۲۰۰۴، مقر اتحادیه آفریقا به می‌درند در جمهوری مشروطه آفریقای جنوبی منتقل شد. اما، کمیسیون اتحادیه آفریقا دارای مراکزی در آدیس آبابا می‌باشد. در واقع سیاست اتحادیه در جهت تمرکز زدایی در موسسات فدراسیون آفریقا بوده تا تمام کشورها در آن سهیم باشند.
اتحادیه آفریقا، نباید با کمیسیون AU، اشتباه شود که بر اساس مصوبه اتحادیه تشکیل شده و هدف آن تغییر دادن جامعه اقتصادی آفریقا، به عنوان یک مشترک المنافع فدراتیو، به یک مرجع تحت شرایط کنوانسیون‌های مقرر بین‌المللی می‌باشد. اتحادیه آفریقا دارای یک دولت پارلمانی تحت عنوان دولت اتحادیه آفریقا است که شامل سازمانهای قانونگذاری، قضائی و اجرائی شده، و توسط رئیس‌جمهور اتحادیه آفریقا و رئیس مجمع، که همچنین رئیس‌جمهور پارلمان اتحادیه آفریقا نیز هست، رهبری می‌شود. شخصی که رئیس‌جمهور AU می‌شود از سوی PAP (پارلمان اتحادیه آفریقا) انتخاب می‌گردد، و در نتیجه حمایت اکثریت را در PAP به دست می‌آورد.
رئیس‌جمهور گرترود ایبنگوه منگلا رهبر مرجع و رئیس دولت اتحادیه آفریقا است با عنایت به این واقعیت که او رئیس‌جمهور پارلمان اتحادیه آفریقا نیز می‌باشد. او توسط پارلمان در جلسه افتتاحی در مارس ۲۰۰۴ برای یک دوره پنجساله انتخاب گردید. PAP شامل ۲۶۵ قانونگذاراست که ۵ تن از آنان جزو مجمع مشروطه اتحادیه آفریقا هستند. حدود ۲۱٪ از اعضای PAP زن هستند.
توانها و اختیار رئیس‌جمهور پارلمان آفریقا از مصوبه اتحادیه و پروتکل پارلمان اتحادیه آفریقا ناشی می‌شود، و نیز انتقال (میراث) اختیار ریاست جمهوری از طریق معاهده‌های آفریقایی و بین‌المللی مطرح می‌شود از جمله آن مواردی که تابع دبیرکل دبیرخانه OAU (کمیسیون AU) نسبت به PAP می‌باشد. دولت AU شامل تمام مقامات اتحادیه (فدرال)، منطقه‌ای، کشوری، و شهرداری و نیز صدها موسسه‌ای می‌باشد که با همدیگر امور روز به روز آن مؤسسه را مدیریت می‌کنند.
سیاستهای ناکام کشوری، اقدامات تجاری ناکارآمد جهانی، و اثرات تغییر اقلیم جهانی منجر به قحطیهای گسترده‌ای شده، و بخش‌های عمده آفریقا با سیستمهای توزیع خود برای پخش غذا و آب کافی برای زنده نگهداشتن جمعیت مردم نا توان مانده‌اند. آنچه پیش از استعمار منبع ۹۰٪ طلای جهان بوده، فقیرترین قاره موجود بر زمین بوده‌است، و مردم دیگر قاره‌ها از ثروتهای سابق آن برخوردار شده‌اند. گسترش بیماری نیز بی حد و حصر است، به ویژه شیوع بیماری ویروس ناتوانی ایمنی بدن انسان (HIV) و نیز سندروم ناتوانی اکتسابی ایمنی (AIDS) که به واگیر مرگباری در این قاره تبدیل شده‌است. با وجود مشقتهای بیشمار، نشانه‌هایی از امید برای آینده این قاره وجود داشته‌است. ظاهراً حکومتهای دموکراسی دولتهای دموکراتیک، شیوع پیدا می‌کنند، اما هنوز اکثریت (جامعه ملی جغرافیایی ادعا می‌کنند که تنها ۱۳ کشور آفریقایی را واقعاً می‌توان دموکراتیک به حساب آورد الگو:نیاز به بیان است). تعدادی ≈≠از کشورها حقوق بشر اساسی را برای همه شهروندان به رسمیت شناخته‌اند و (مجامع) قضائی دادگاه‌های قضائی مستقل تشکیل داده‌اند.
نشانه‌های روشنی از ایجاد فزاینده شبکه‌ها در میان سازمانها و کشورهای آفریقائی وجود دارد. در جنگ داخلی در جمهوری دموکراتیک کنگو (زئیر پیشین) علاوه برمداخله کشورهای غیر آفریقائی ثروتمند، کشورهای آفریقائی همسایه هم شرکت داشتند (همچنین نگاه کنید به جنگ دوم کنگو). چون این درگیری در سال ۱۹۹۸ آغاز شد، نسبت تخمینی مرگ به ۴ میلیون نفر رسید.[۱۱]
بسیاری از ناظران اظهار می‌نمایند که این درگیری نقشی مشابه با جنگ جهانی دوم ایفا نموده، پس از آن که کشورهای اروپائی جوامع آن‌ها را یکپارچه می‌نماید به نحوی که جنگ بین آن‌ها غیرقابل تصور می‌شود. انجمنهای سیاسی همچون اتحادیه آفریقا نسبت به همکاری بیشتر و صلح بین تعدادی از کشورهای این قاره اظهار امیدواری می‌نماید. نقضهای گسترده حقوق بشر هنوز در تعدادی از بخش‌های آفریقا واقع می‌شود که اغلب در اثر غفلت آن کشورها است. بیشتر یک چنین تجاوزاتی به علل سیاسی و معمولاً به عنوان اثر جانبی جنگ داخلی اتفاق می‌افتد. کشورهایی که در آن‌ها تجاوزات عمده به حقوق بشر در زمانهای اخیر گزارش شده‌است عبارت‌اند از جمهوری دموکراتیک کنگو، سیرالئون، لیبریا، سودان، ساحل عاج.
اقتصاد
نقشه کمیته اقتصادی آفریقا CEN-SAD COMESA EAC ECCAS ECOWAS IGAD SADC UMA
تا حدود زیادی به دلیل اثرات استعمار، دولتهای فاسد و استبداد، آفریقا فقیرترین قاره مسکونی دنیا است. بر طبق گزارش توسعه انسانی سازمان ملل متحد در سال۲۰۰۳، ۲۵ رده پایینی جدول کشورها (از رتبه ۱۵۱ ام تا ۱۷۵ ام) همگی کشورهای آفریقایی بوده‌اند.[۱۲]
در حالی که رشد سریع در چین و اکنون در هند، و نیز رشد میانه در آمریکای لاتین میلیونها (واحد) فراتر از زندگی موجود رفته‌است، آفریقا از نظر تجارت، سرمایه‌گذاری خارجی، و درآمد سرانه روند قهقرائی داشته‌است. این فقر اثراتی از جمله امید به زندگی پایین، تنش، و بی‌ثباتی – که عوامل دخیل در فقر قاره هستند، گسترش داده‌است.
برخی نواحی، به خصوص بوتسوانا و آفریقای جنوبی موفقیت اقتصادی را تجربه نموده‌اند، از جمله افتتاح بازار سهام ژوهانسبورگ. این مسئله تا حدودی در اثر ثروت منابع طبیعی شان به عنوان تولیدکننده عمده طلا و الماس با هم بوده، و تا حدودی نیز به دلیل نظام قانونی مناسب و پایدار آن می‌باشد. همچنین آفریقای جنوبی به سرمایه مالی، بازارهای متعدد، کار مهارتی، و اولین زیرساختار در بیشتر (بخش‌های) کشور خود دست یافته‌است. کشورهایی همچون غنا، کنیا، کامرون و مصر، دیگر کشورهای آفریقائی هستند که پیشرفتهای قابل مقایسه داشته‌اند.
نیجریه بر روی یکی از بزرگترین ذخایر ثابت شده نفت در جهان قرار گرفته‌است و ضمن داشتن یکی از سریعترین اقتصادهای در حال رشد در جهان، بیشتر جمعیت را در میان کشورهای آفریقایی دارد.
از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۵، رشد اقتصادی با متوسط ۵٪ در سال ۲۰۰۵، به اوج خود رسید. اما برخی کشورها رشد اقتصادی بیشتری (٪+۱۰) را داشته‌اند، به خصوص آنگولا، سودان و گینه استوائی، که هرسه کشور اخیراً شروع به استخراج ذخایر نفتی خود کرده‌اند.
زبان‌ها
نقشه نشان دهنده توزیع خانواده‌های زبان آفریقائی و برخی زبانهای اصلی آفریقائی است.
پراکندگی زبانهای آفریقا- آسیایی از ساحل تا جنوب غرب آفریقا امتداد یافته‌است. زبانهای نیجر- کنگو تقسیم شده‌است تا عظمت زبانهای زیرمجموعه خانواده بانتو را نشان دهند.[نیازمند منبع]
بر اساس بیشترین برآوردها، آفریقا کلاً شامل بیش از هزار زبان می‌باشد، برخی این رقم را تا بیش از دوهزار تخمین زده‌اند (بیشتر آفریقایی تا دارای ریشه اروپایی). آفریقا عمده‌ترین قاره چند زبانه در جهان است؛ و این مسئله نادر نیست که افرادی را بتوان یافت که نه تنها به زبانهای مختلف آفریقایی، بلکه یک یا دو زبان اروپایی نیز به روانی تکلم می‌نمایند.[نیازمند منبع]
عمدتاً پنج خانوادهٔ زبانی بومی در آفریقا وجود دارند.[نیازمند منبع]
فرهنگ
فرهنگ آفریقا توسط یک نظام کاملاً یکپارچه از ارزش‌های اجتماعی مشخص می‌شود، از طریق فرآیندهای تاریخی اطلاع داده می‌شود که از سازمان اجتماعی خود پشتیبانی می‌کند. جالبترین ویژگی فرهنگ آفریقایی ماهیت تقریباً یکدست از یک شبه- زبان آفریقائی است، که عناصر غیر کلامی برقراری ارتباط آن برای تغییر مفهوم و انتقال احساس بکار می‌روند. همچون اروپایی‌های جنوبی، آفریقایی‌ها بیشتر حراف، گرم و متعهد می‌باشند. این شبه- زبان آفریقایی در مجموعه‌ای از روابط تاریخی و باورهای معنوی باستانی ریشه دارد که در نسل، زبان، سیاست در حال شکوفایی، و نیز تراژدی‌های توامان برده داری و استعمار آفریقا جای گرفته‌اند.
گویشهای شبه زبانشناختی آفریقایی‌ها، و تنفسهای اجتماعی بنیادی به سادگی قابل تشخیص بوده و در یک فلسفه باستانی قوی و عمیقاً جا افتاده ریشه دوانده که حتی در مواجهه با جابجایی‌های گسترده اجتماعی و جغرافیای سیاسی حاصل از تغییر نمودار جمعیتی نیز مستلزم تداوم و تعالی آن‌ها است.
فرهنگ نوین آفریقایی از طریق پاسخهای پیچیده به امپریالیسم عربی و امپریالیسم اروپایی بروز می‌یابد. در شروع اواخر دهه ۱۹۹۰، آفریقایی‌ها بطور فزاینده‌ای می‌خواستند هویت خود را مجدداً اظهار نمایند. خصوصاً در شمال آفریقا خودداری از پذیرش برچسب عربی یا اروپایی منجر به یک نوع سرریز تقاضاها برای پاسداشت زبان‌ها و فرهنگ بومی آمازیغ در مراکش، مصر، الجزایر و تونس منجر شد. پیدایش (باور) همه- آفریقائی گرایی از زمان افول آپارتاید، سبب افزایش تقاضاها برای حسی احیا شده از هویت آفریقایی گردید. در جنوب آفریقا، روشنفکران جوامع مقیم از اعقاب اروپایی به‌طور فزاینده‌ای به خاطر دلایل فرهنگی تا علل جغرافیایی یا نژادی هویت آفریقایی پیدا کردند. معروف است که برخی افراد، مراسم مذهبی انجام می‌دادند تا عضو جوامع زولو یا سایر شوند.
مذهب
آفریقایی‌ها گستره وسیعی از اعتقادات مذهبی را عرضه می‌کنند[۱۳] ضمن آن که مسیحیت و اسلام رایجترین آن‌ها هستند. تقریباً، ۳٪/۴۶ کل آفریقایی‌ها مسیحی و ۵٪/۴۰ آن‌ها را مسلمانان تشکیل می‌دهند. حدود ۸٪/۱۱ آفریقایی‌ها عمدتاً پیرو مذاهب آفریقایی بومی می‌باشند. تعداد اندکی از آفریقایی‌ها هندو هستند، یا دارای اعتقاداتی از سنت یهودی می‌باشند. نمونه‌هایی از یهودیان آفریقایی مردمان بتا اسرائیل، لمبا و آبایودایا در شرق اوگاندا هستند.
مذاهب بومی نواحی پایین صحرای آفریقا حول محورهای آنیمیسم و پرستش اجداد می‌چرخد. تهدید مشترک در نظامهای سنتی اعتقادی، تقسیم جهان معنوی به دو بخش «مفید» و مضر است. ارواح مفید معمولاً ارواحی محسوب می‌شوند که شامل ارواح اجدادی بوده که به اعقاب خود کمک می‌کنند، و ارواح توانمند که از کل جوامع در برابر بلای طبیعی و حملات دشمنان محافظت می‌نمایند؛ در حالی که ارواح مضر، روح‌های قربانیان کشته شده‌ای را در برمی گیرد که بدون انجام مراسم تدفین صحیح دفن شده‌اند، و این ارواح توسط روح خشن (شرور) به عنوان واسطه (معنوی) سبب بیماری در میان دشمنانشان می‌شوند. با این که تأثیر این اشکال بدوی از پرستش تداوم می‌یابد تا اثری عمیق به دنبال داشته باشد، نظامهای اعتقادی ضمن تعامل با دیگر مذاهب تکامل یافته‌اند.
تشکیل قلمرو قدیم مصر در هزاره سوم پیش از میلاد، اولین نظام مذهبی پیچیده و شناخته شده در این قاره‌است. حدود قرن نهم پیش از میلاد، کارتاژ (در تونس امروزی) توسط فنیقیها بنیان‌گذاری شد، و تداوم یافت تا به مرکز اصلی چند ملیتی تبدیل شد که در آن الهه‌ها در همسایگی مصر، رم و تمدن اتروسکان پرستش می‌شدند. امروزه، بسیاری از یهودیان نیز در شمال آفریقا، به خصوص در تونس، الجزایر و مراکش زندگی می‌کنند.
کلیسای ارتودوکس اتیوپی و کلیسای ارتودوکس اریتره رسماً قدمتشان به قرن چهارم میلادی بازمی‌گردد، و از اینرو یکی از اولین کلیساهای ساخته شده مسیحی در کل جهان هستند. در ابتدا، (شعبه) ارتودوکسی مسیحی در سودان امروزی و دیگر نواحی همسایه رواج یافت. اما، پس از گسترش اسلام، این رشد کند و محدود به سرزمینهای مرتفع شد.
اسلام با فتح شمال آفریقا بین سالهای ۶۴۰و ۷۱۰میلادی توسط مسلمانان وارد این قاره شد، که از مصر آغاز گردید. آن‌ها در پی تجارت دریایی در ساحل آفریقای شرقی، شهرهای مگادیشو، ملینده، ممباسا، کیلوا، و سفالا را تأسیس نمودند، و از میان کویر صحرا در داخل آفریقا عبور می‌کردند که خصوصاً در پی آن مسیرهایی برای تجارت مسلمانان شد. مسلمانان همچنین در میان مردمان آسیایی بودند که بعدها در آفریقای تحت حکومت بریتانیا ساکن شدند.
بسیاری از آفریقایی‌های پایین صحرا، طی دوره استعماری به اشکال اروپای غربی مسیحیت گرویدند. در دهه‌های پایانی قرن بیستم، فرقه‌های مختلفی از جنبش مسیحیت جذبه گرا به سرعت رشد نمودند. تعدادی از اسقفهای کاتولیک آفریقایی حتی به عنوان نامزدهای احتمالی پاپی در سال ۲۰۰۵ بودند. ظاهراً مسیحیان آفریقایی بیشتر از لحاظ اجتماعی محافظه کارترند تا هم مذهبان خود در بیشتر نقاط جهان صنعتی، که درست در زمان اخیر به تنش بین فرقهها یی همچون اتحادیه آنگلیکان و کلیساهای روش گرا منجر شده‌است.
کلیساهای افتتاح شده آفریقایی رشد عمده‌ای را در قرون بیستم و بیست و یکم تجربه کرده‌اند.
منطقه‌ها و قلمروها
 ناحیه‌های آفریقا آفریقای غربی مرکز آفریقا شرق آفریقا جنوب آفریقا |
 نقشهٔ طبیعی آفریقا |
 نقشهٔ سیاسی آفریقا |
| نام منطقه[۱۴] و قلمرو همراه با پرچم | پهناوری (کیلومتر مربع) | جمعیت[۱۵] | سال | تراکم جمعیت (در هر کیلومتر مربع) | پایتخت |
|---|---|---|---|---|---|
آفریقای شمالی | |||||
 الجزایر | ۲٬۳۸۱٬۷۴۰ | ۳۴٬۱۷۸٬۱۸۸ | ۲۰۰۹ | ۱۴ | الجزیره |
 جزایر قناری (اسپانیا)[۱۶] | ۷٬۴۹۲ | ۲٬۱۱۸٬۵۱۹ | ۲۰۱۰ | ۲۲۶ | لاس پالماس، سانتا کروس (اسپانیا) |
 سبته (اسپانیا)[۱۷] | ۲۰ | ۷۱٬۵۰۵ | ۲۰۰۱ | ۳٬۵۷۵ | — |
| مصر[۱۸] | ۱٬۰۰۱٬۴۵۰ | ۸۲٬۸۶۸٬۰۰۰ | ۲۰۱۲ | ۸۳ | قاهره |
 لیبی | ۱٬۷۵۹٬۵۴۰ | ۶٬۳۱۰٬۴۳۴ | ۲۰۰۹ | ۴ | طرابلس |
 مادیرا (پرتغال)[۱۹] | ۷۹۷ | ۲۴۵٬۰۰۰ | ۲۰۰۱ | ۳۰۷ | فونچال |
 ملیلیه (اسپانیا)[۲۰] | ۱۲ | ۶۶٬۴۱۱ | ۲۰۰۱ | ۵٬۵۳۴ | — |
| مراکش | ۴۴۶٬۵۵۰ | ۳۴٬۸۵۹٬۳۶۴ | ۲۰۰۹ | ۷۸ | رباط (مراکش) |
| سودان | ۱٬۸۶۱٬۴۸۴ | ۳۰٬۸۹۴٬۰۰۰ | ۲۰۰۸ | ۱۷ | خرطوم (شهر) |
 تونس | ۱۶۳٬۶۱۰ | ۱۰٬۴۸۶٬۳۳۹ | ۲۰۰۹ | ۶۴ | تونس (شهر) |
صحرای غربی[۲۱] | ۲۶۶٬۰۰۰ | ۴۰۵٬۲۱۰ | ۲۰۰۹ | ۲ | العیون |
شاخ آفریقا یا آفریقای شمال شرقی | |||||
 جیبوتی | ۲۳٬۰۰۰ | ۶۲۳٬۸۹۱ | ۲۰۱۲ | ۲۲ | جیبوتی (شهر) |
 اریتره | ۱۲۱٬۳۲۰ | ۵٬۶۴۷٬۱۶۸ | ۲۰۰۹ | ۴۷ | اسمره |
 اتیوپی | ۱٬۱۲۷٬۱۲۷ | ۸۴٬۳۲۰٬۹۸۷ | ۲۰۱۲ | ۷۵ | آدیس آبابا |
| سومالی | ۶۳۷٬۶۵۷ | ۹٬۸۳۲٬۰۱۷ | ۲۰۰۹ | ۱۵ | موگادیشو |
شرق آفریقا | |||||
 بوروندی | ۲۷٬۸۳۰ | ۸٬۹۸۸٬۰۹۱ | ۲۰۰۹ | ۳۲۳ | بوجومبورا |
 قلمرو اقیانوس هند بریتانیا - مجمع‌الجزایر چاگوس(بریتانیا) | ۵۶٫۱۳ | ۳٬۰۰۰ | ۲۰۱۲ | ۵۳٫۴ | جزیره دیه‌گو گارسیا |
 کومور | ۲٬۱۷۰ | ۷۵۲٬۴۳۸ | ۲۰۰۹ | ۳۴۷ | مورونی |
 کنیا | ۵۸۲٬۶۵۰ | ۳۹٬۰۰۲٬۷۷۲ | ۲۰۰۹ | ۶۶ | نایروبی |
 ماداگاسکار | ۵۸۷٬۰۴۰ | ۲۰٬۶۵۳٬۵۵۶ | ۲۰۰۹ | ۳۵ | آنتاناناریوو |
 مالاوی | ۱۱۸٬۴۸۰ | ۱۴٬۲۶۸٬۷۱۱ | ۲۰۰۹ | ۱۲۰ | لیلونگوه |
 موریس | ۲٬۰۴۰ | ۱٬۲۸۴٬۲۶۴ | ۲۰۰۹ | ۶۳۰ | پورت‌لوئیس |
 مایوت (فرانسه) | ۳۷۴ | ۲۲۳٬۷۶۵ | ۲۰۰۹ | ۴۹۰ | مامودزو |
 موزامبیک | ۸۰۱٬۵۹۰ | ۲۱٬۶۶۹٬۲۷۸ | ۲۰۰۹ | ۲۷ | ماپوتو |
| رئونیون (فرانسه) | ۲٬۵۱۲ | ۷۴۳٬۹۸۱ | ۲۰۰۲ | ۲۹۶ | سن-دونی، رئونیون |
 رواندا | ۲۶٬۳۳۸ | ۱۰٬۴۷۳٬۲۸۲ | ۲۰۰۹ | ۳۹۸ | کیگالی |
 سیشل | ۴۵۵ | ۸۷٬۴۷۶ | ۲۰۰۹ | ۱۹۲ | ویکتوریا (سیشل) |
 سودان جنوبی | ۶۱۹٬۷۴۵ | ۸٬۲۶۰٬۴۹۰ | ۲۰۰۸ | ۱۳ | جوبا |
| تانزانیا | ۹۴۵٬۰۸۷ | ۴۴٬۹۲۹٬۰۰۲ | ۲۰۰۹ | ۴۳ | دودوما |
 اوگاندا | ۲۳۶٬۰۴۰ | ۳۲٬۳۶۹٬۵۵۸ | ۲۰۰۹ | ۱۳۷ | کامپالا |
 زامبیا | ۷۵۲٬۶۱۴ | ۱۱٬۸۶۲٬۷۴۰ | ۲۰۰۹ | ۱۶ | لوساکا |
 زیمبابوه | ۳۹۰٬۵۸۰ | ۱۱٬۳۹۲٬۶۲۹ | ۲۰۰۹ | ۲۹ | هراره |
مرکز آفریقا | |||||
 آنگولا | ۱٬۲۴۶٬۷۰۰ | ۱۲٬۷۹۹٬۲۹۳ | ۲۰۰۹ | ۱۰ | لوآندا |
 کامرون | ۴۷۵٬۴۴۰ | ۱۸٬۸۷۹٬۳۰۱ | ۲۰۰۹ | ۴۰ | یائونده |
 جمهوری آفریقای مرکزی | ۶۲۲٬۹۸۴ | ۴٬۵۱۱٬۴۸۸ | ۲۰۰۹ | ۷ | بانگی |
 چاد | ۱٬۲۸۴٬۰۰۰ | ۱۰٬۳۲۹٬۲۰۸ | ۲۰۰۹ | ۸ | انجامنا |
| جمهوری کنگو | ۳۴۲٬۰۰۰ | ۴٬۰۱۲٬۸۰۹ | ۲۰۰۹ | ۱۲ | برازاویل |
| جمهوری دموکراتیک کنگو | ۲٬۳۴۵٬۴۱۰ | ۶۹٬۵۷۵٬۰۰۰ | ۲۰۱۲ | ۳۰ | کینشاسا |
 گینه استوایی | ۲۸٬۰۵۱ | ۶۳۳٬۴۴۱ | ۲۰۰۹ | ۲۳ | مالابو |
 گابن | ۲۶۷٬۶۶۷ | ۱٬۵۱۴٬۹۹۳ | ۲۰۰۹ | ۶ | لیبرویل |
 سائوتومه و پرنسیپ | ۱٬۰۰۱ | ۲۱۲٬۶۷۹ | ۲۰۰۹ | ۲۱۲ | سائوتومه |
جنوب آفریقا | |||||
 بوتسوانا | ۶۰۰٬۳۷۰ | ۱٬۹۹۰٬۸۷۶ | ۲۰۰۹ | ۳ | گابورون |
 لسوتو | ۳۰٬۳۵۵ | ۲٬۱۳۰٬۸۱۹ | ۲۰۰۹ | ۷۰ | ماسرو |
 نامیبیا | ۸۲۵٬۴۱۸ | ۲٬۱۰۸٬۶۶۵ | ۲۰۰۹ | ۳ | ویندهوک |
| آفریقای جنوبی | ۱٬۲۱۹٬۹۱۲ | ۵۱٬۷۷۰٬۵۶۰ | ۲۰۱۱ | ۴۲ | بلومفونتن، کیپ‌تاون، پرتوریا[۲۲] |
 سوازیلند | ۱۷٬۳۶۳ | ۱٬۱۲۳٬۹۱۳ | ۲۰۰۹ | ۶۵ | مبابانه |
آفریقای غربی | |||||
 بنین | ۱۱۲٬۶۲۰ | ۸٬۷۹۱٬۸۳۲ | ۲۰۰۹ | ۷۸ | پورتو نووو |
 بورکینافاسو | ۲۷۴٬۲۰۰ | ۱۵٬۷۴۶٬۲۳۲ | ۲۰۰۹ | ۵۷ | اوآگادوگو |
 کیپ ورد | ۴٬۰۳۳ | ۴۲۹٬۴۷۴ | ۲۰۰۹ | ۱۰۷ | پرایا |
 گامبیا | ۱۱٬۳۰۰ | ۱٬۷۸۲٬۸۹۳ | ۲۰۰۹ | ۱۵۸ | بانجول |
 غنا | ۲۳۹٬۴۶۰ | ۲۳٬۸۳۲٬۴۹۵ | ۲۰۰۹ | ۱۰۰ | آکرا |
 گینه | ۲۴۵٬۸۵۷ | ۱۰٬۰۵۷٬۹۷۵ | ۲۰۰۹ | ۴۱ | کوناکری |
 گینه بیسائو | ۳۶٬۱۲۰ | ۱٬۵۳۳٬۹۶۴ | ۲۰۰۹ | ۴۳ | بیسائو |
| ساحل عاج | ۳۲۲٬۴۶۰ | ۲۰٬۶۱۷٬۰۶۸ | ۲۰۰۹ | ۶۴ | آبیجان،[۲۳]یاموسوکرو |
 لیبریا | ۱۱۱٬۳۷۰ | ۳٬۴۴۱٬۷۹۰ | ۲۰۰۹ | ۳۱ | مونروویا |
 مالی | ۱٬۲۴۰٬۰۰۰ | ۱۲٬۶۶۶٬۹۸۷ | ۲۰۰۹ | ۱۰ | باماکو |
 موریتانی | ۱٬۰۳۰٬۷۰۰ | ۳٬۱۲۹٬۴۸۶ | ۲۰۰۹ | ۳ | نواکشوت |
 نیجر | ۱٬۲۶۷٬۰۰۰ | ۱۵٬۳۰۶٬۲۵۲ | ۲۰۰۹ | ۱۲ | نیامی |
| نیجریه | ۹۲۳٬۷۶۸ | ۱۶۶٬۶۲۹٬۰۰۰ | ۲۰۱۲ | ۱۸۰ | آبوجا |
 سینت هلینا (بریتانیا) | ۴۲۰ | ۷٬۷۲۸ | ۲۰۱۲ | ۱۳ | جیمزتاون، سینت هلینا |
 سنگال | ۱۹۶٬۱۹۰ | ۱۳٬۷۱۱٬۵۹۷ | ۲۰۰۹ | ۷۰ | داکار |
 سیرالئون | ۷۱٬۷۴۰ | ۶٬۴۴۰٬۰۵۳ | ۲۰۰۹ | ۹۰ | فری‌تاون |
 توگو | ۵۶٬۷۸۵ | ۶٬۰۱۹٬۸۷۷ | ۲۰۰۹ | ۱۰۶ | لومه |
مجموع | ۳۰٬۳۶۸٬۶۰۹ | ۱٬۰۰۱٬۳۲۰٬۲۸۱ | ۲۰۰۹ | ۳۳ | |
پایتخت‌ها
پانویس
↑ Gudmastad, Ericha (2013). "2013 World Population Data Sheet" (PDF). prb.org. Population Reference Bureau. Retrieved 18 August 2015. External link in|website=(help).mw-parser-output cite.citationfont-style:inherit.mw-parser-output qquotes:"""""""'""'".mw-parser-output code.cs1-codecolor:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit.mw-parser-output .cs1-lock-free abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center.mw-parser-output .cs1-lock-subscription abackground:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration abackground-position:left .1em center.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registrationcolor:#555.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration spanborder-bottom:1px dotted;cursor:help.mw-parser-output .cs1-hidden-errordisplay:none;font-size:100%.mw-parser-output .cs1-visible-errorfont-size:100%.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-formatfont-size:95%.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-leftpadding-left:0.2em.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-rightpadding-right:0.2em
↑ ۲٫۰۲٫۱ مؤسسه آفران
↑ دانشنامهٔ بریتانیکا
↑ بن هورا. (۲۰۰۲) «' دائرة المعارف کینگ فیشر'» , Kingfisher Publications. p. ۱۱. ISBN 0-7534-5569-2.
↑ Kimbel, William H. & Yoel Rak & Donald C. Johanson. (۲۰۰۴) «جمجمه آسترالوپیتاکوس آفارنسیس»، Oxford University Press US. شابک ۰-۱۹-۵۱۵۷۰۶-۰.
↑ Tudge, Colin. (۲۰۰۲) «تنوع از حیات»
', Oxford University Press. ISBN 0-19-860426-2.
↑ Sayre, April Pulley. (1999) Africa, Twenty-First Century Books. ISBN 0-7613-1367-2.
↑ Sertima, Ivan Van. (۱۹۹۵) مصر: فرزند آفریقا /S V۱۲ (Ppr), Transaction Publishers. pp. 324-325. ISBN 1-56000-792-3.
↑ Mokhtar, G. (۱۹۹۰)؛ جلد ۲، نسخه خلاصه شده: آفریقای باستانتاریخ عمومی آفریقا از سوی یونسکو، University of California Press. ISBN 0-85255-092-8.
↑ Eyma, A. K. & C. J. Bennett. (۲۰۰۳)
«مردان دلتا (ی نیل) در یبو: جلد ویژه از عرصه الکترونیکی مصر شناسان شماره ۱»
, Universal Publishers. p. ۲۱۰. SBN 1-58112-564-X.
↑ The Deadliest War In The World - TIME
↑ [۱]
↑ African Religion on the Internet
↑ Continental regions as per UN categorizations/map.
↑ USCensusBureau:Countries and Areas Ranked by Population: 2009[پیوند مرده]
↑ Spanish جزایر قناری، of which لاس پالماس are سانتا کروس (اسپانیا) are co-capitals, are often considered part of Northern Africa due to their relative proximity to مراکش and صحرای غربی; population and area figures are for 2001.
↑ The Spanish exclave of سئوتا is surrounded on land by Morocco in Northern Africa; population and area figures are for 2001.
↑ مصر is generally considered a فهرست کشورهای در گستره بیش از یک قاره in Northern Africa (UN region) and Western Asia; population and area figures are for African portion only, west of the کانال سوئز.
↑ The Portuguese مادیرا are often considered part of Northern Africa due to their relative proximity to Morocco; population and area figures are for 2001.
↑ The Spanish exclave of ملیلیه is surrounded on land by Morocco in Northern Africa; population and area figures are for 2001.
↑ The territory of صحرای غربی is claimed by the جمهوری دموکراتیک عربی صحرا and مراکش. The جمهوری دموکراتیک عربی صحرا is recognized as a sovereign state by the اتحادیه آفریقا. مراکش claims the entirety of the country as its Southern Provinces. Morocco administers 4/5 of the territory while the SADR controls 1/5. Morocco's annexation of this territory has not been recognized internationally.
↑ بلومفونتن is the judicial capital of South Africa, while کیپ‌تاون is its legislative seat, and پرتوریا is the country's administrative seat.
↑ یاموسوکرو is the official capital of ساحل عاج، while آبیجان is the دفاکتو seat.
جستارهای وابسته
- فهرست کشورهای آفریقایی
- پرچم‌های آفریقا
- صحرای بزرگ
پیوند به بیرون
 | ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای آفریقا دارد. |
 | در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آفریقا موجود است. |
 | مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به آفریقا در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
مراکز مطالعاتی و تحقیقاتی
Afran مؤسسه مطالعاتی ایران و آفریقا
اخبار
allAfrica.com اخبار، وقایع و آمار جاری (آفریقا)
اخبار بی‌بی‌سی: در عمق آفریقا ۲۰۰۵: زمان برای تغییر؟[http://www.yaleeconomicreview.com/issues/spring2006/africa_history.php مرور اقتصادی دانشگاه ییل بر آفریقا: تاریخچه اقتصاد ناکارآمد[http:parytory.blogfa.com]
مگاره‌ها و داده‌ها
- جنگل»
آفریقا تصاویر و اطلاعاتی را دربارهٔ کشورهای مختلف در نواحی پایینی صحرای آفریقا فراهم می‌آورد.
- Afrika.no خبر
- موضوع آفریقا در دائرة المعارف آفریقا از دهه ۱۹۲۰
فهرست‌های راهنما
پایگاه داده آفریقای معاصر
- کتابخانه کنگره، مکان مطالعه آفریقایی‌ها و اهالی خاور میانه
پروژه دایرکتوری باز، آفریقا رسته دایرکتوری- آفریقا در جنوب صحرا، دانشگاه استنفورد
شاخص‌های آفریق دایرکتوری شورای نروژی برای آفریقا
سیاست
Africa Action قدیمی‌ترین سازمان در ایالات متحده که بر روی مسائل آفریقا کار می‌کند. این سازمان ملی برای عدالت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آفریقا کار می‌کند.- کمیسیون آفریقا
- جبهه اتحاد آفریقا
تاریخچه طبقه کارگر در آفریقا—مردم و طبقات پایین در آفریقا
ورزش‌ها
- کنفدراسیون فوتبال آفریقا؛ به زبان انگلیسی و فرانسوی
قارههای جهان | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| قارههای ششگانه |
| ||||||
| دستهبندیهای دیگر |
| ||||||
| کهنقارهها |
| ||||||
| قارههای زمین‌شناختی آینده | پانجهآ آلتیما · آماسیا | ||||||
| قارههای زیر آب | فلات کرگوئلن · زیلاندیا | ||||||
| قارههای تخیلی | آتلانتیس · لموریا · مروپیس · مو · سرزمین ناشناخته جنوبی | ||||||
کشورها و متعلقات آفریقا | ||
|---|---|---|
| کشورهای مستقل | الجزایر • آنگولا • بنین • بوتسوانا • بورکینافاسو • بوروندی • کامرون • کیپ‌ورد • جمهوری آفریقای مرکزی • چاد • مجمع‌الجزایر قمر • جمهوری دموکراتیک کنگو • جمهوری کنگو • ساحل عاج • جیبوتی • مصر • گینه استوایی • اریتره • اتیوپی • فرانسه (مایوت • ریونیون) • گابن • گامبیا • غنا • گینه • گینه بیسائو • ایتالیا (پانتلریا) • کنیا • لسوتو • لیبریا • لیبی • ماداگاسکار • مالاوی • مالی • موریتانی • موریس • مراکش • موزامبیک • نامیبیا • نیجر • نیجریه • پرتغال (مادیرا) • رواندا • سائوتومه و پرنسیپ • سنگال • سیشل • سیرالئون • سومالی • آفریقای جنوبی • اسپانیا (جزایر قناری • سبته • ملیلیه • پلاساس د سبرانیا) • سودان • سودان جنوبی • سوازیلند • توگو • تانزانیا • اوگاندا • یمن (سقطرا) • زامبیا • زیمبابوه |  |
| واحدهای سیاسی کم‌رسمیت | جمهوری دموکراتیک عربی صحرا • سومالی‌لند | |
| متعلقات | جزایر پراکنده اقیانوس هند (فرانسه) • سنت هلنا، اسنشن و تریستان (بریتانیای کبیر) | |
| حاکمیت نامشخص | صحرای غربی | |
مناطق جهان | |||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||
زمین | ||
|---|---|---|
| قاره‌ها |
|  |
| اقیانوس‌ها |
| |
| زمین |
| |
| محیط زیست |
| |
| مقالات مرتبط |
| |
| ||
ردهها:
- آفریقا
- قاره‌ها
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.976","walltime":"1.413","ppvisitednodes":"value":10911,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":236396,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":26652,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":13,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":2,"limit":500,"unstrip-depth":"value":1,"limit":20,"unstrip-size":"value":13376,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 939.568 1 -total"," 20.16% 189.447 62 الگو:پرچم"," 15.89% 149.331 1 الگو:Infobox_Continent"," 15.35% 144.247 1 الگو:Infobox"," 14.73% 138.373 1 الگو:پانویس"," 11.68% 109.757 6 الگو:Navbox"," 9.00% 84.515 1 الگو:Cite_web"," 7.50% 70.437 4 الگو:مدرک"," 6.77% 63.572 1 الگو:ثابت"," 6.70% 62.938 4 الگو:گرداننده_رده"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.199","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":5588777,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1321","timestamp":"20190428203243","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":145,"wgHostname":"mw1258"););
