آثار ملی ایران محتویات ثبت تبعات ثبت تاریخچه ثبت دسته‌بندی آثار ملی ایران به تفکیک استان‌ها جستارهای وابسته منابع پانویس منوی ناوبریوب سایت سازمان میراث فرهنگی. صنایع دستی و گردشگری ایرانسازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران«فهرست آثار ملی ایران»دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر (فرهنگستان هنر)خروج بناهای تاریخی از فهرست آثار ملی«ویرانی یا حفظ میراث فرهنگی»اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی ›› ثبت آثار تاریخی
ایرانفهرست‌های آثار خلاقانه
ایرانقانون حفظ آثار ملیمجلس شورای ملیزندیهکاخ گلستانسازمان میراث فرهنگیقانون مجازات اسلامیسازمان میراث فرهنگیسازمان میراث فرهنگیسازمان میراث فرهنگیآباندوران قاجارسلیمان‌تپه (ایلام)آندره گدار
آثار ملی ایران
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
سند ثبت نخستین اثر ملی ایران: سلیمان‌تپه (ایلام)
فهرست آثار ملی ایران مجموعه‌ای از آثار تاریخی ایران است که به مستوجب قانون حفظ آثار ملی مصوبه ۱۳۰۹ مجلس شورای ملی به‌طور رسمی ثبت شده‌اند. طبق این قانون «کلیه آثار صنعتی و ابنیه و اماکنی که تا اختتام دوره سلسله زندیه در مملکت ایران احداث شده، اعم از منقول و غیرمنقول، با رعایت ماده سه این قانون می‌توان جزء آثار ملی ایران محسوب داشت و در تحت حفاظت و نظارت دولت می‌باشد.» پس از ۲۵ سال، در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۳۴ با ثبت کاخ گلستان، ممنوعیت ثبت آثار مربوط به قاجاریه و پس از آن عملاً برداشته شد.
فهرستی رسمی از این آثار با نام «فهرست آثار ملی ایران» منتشر شده‌است.
محتویات
۱ ثبت
۲ تبعات ثبت
۳ تاریخچه ثبت
۴ دسته‌بندی آثار ملی ایران به تفکیک استان‌ها
۵ جستارهای وابسته
۶ منابع
۷ پانویس
ثبت
فرایند ثبت در فهرست آثار ملی پنج مرحله دارد، یک اثر باید دارای چند مشخصه اصلی باشد:
الف) اثر نشان دهنده مقطعی از تاریخ ملی یا بین‌المللی با بار غنی فرهنگی و تاریخی باشد.
ب) اثر متعلق یا در ارتباط با شخصیتهای برجسته تاریخ کشور یا نشان گر گوشه‌ای از زندگی، فعالیت یا آثار آنان باشد.
پ) اثر در سطح ملی یا بین‌المللی شاخص یک مبدأ تاریخی یا نقطه عطف در تاریخ انسان یا دست ساخته‌های او یا حرکتی تاریخی باشد.
ت) اثر در سطح ملی یا بین‌المللی حاوی اطلاعات جامعی از تاریخ و معارف انسانی، فرهنگ و تمدن بشری تاریخ علوم و فنون هنرها باشد یا نقش تعیین‌کننده ایی را در این زمینه ایفا کند.
ث) اثر نزد عامه مردم و عرف مورد احترام یا توجه خاص باشد.
طبق قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی مصوب سال ۱۳۶۷ و قانون مجازات اسلامی در خصوص آثار تاریخی، وظیفه تشخیص آثاری که قابلیت حفظ و نگهداری و ثبت در فهرست آثار ملی کشور را دارا هستند بر عهده سازمان میراث فرهنگی است. بند ششم از مادهٔ سوم قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور مصوب سال ۱۳۶۷ در خصوص شرح وظایف این سازمان به صراحت می‌گوید «ثبت آثار ارزشمند منقول و غیرمنقول فرهنگی-تاریخی کشور در فهرست آثار ملی و فهرست‌های ذیربط» از جمله وظایف این سازمان است.[۱]
تبعات ثبت
ثبت ملی یک اثر برای مالکین آن محدودیت‌هایی نظیر از میان رفتن حقوق مالکانه، ممنوعیت مرمت یا فروش ملک بدون اطلاع و اجازه دولت ایجاد می‌کند ولی مخارج حفاظت از بناهای ثبت شده برعهده دولت است. یعنی یا دولت باید همه آثار تاریخی را خود بخرد و حفاظت کند که ممکن نیست؛ یا باید برای مالکان آثار تاریخی امتیازاتی قائل شود ولی در عمل هیچ‌یک از این کارها صورت نمی‌گیرد.[۲]
طبق قانون، ابنیه و اماکن ثبت شده در فهرست آثار ملی از پرداخت عوارض شهرداری معافند: ماده واحده–کلیه ابنیه، اماکن و محوطه‌های تاریخی که در تصرف یا مالکیت سازمان میراث فرهنگی کشور می‌باشند و بناها و اماکنی که در تصرف یا مالکیت اشخاص حقیقی یا حقوقی است و طبق قوانین مربوط در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند یا می‌رسند و همچنین موزه‌ها تحت پوشش سازمان مذکور، از پرداخت کلیه عوارض شهرداری معاف می‌باشند.[۳]
تاریخچه ثبت
در ۱۲ آبان ۱۳۰۹ با تصویب قانون عتیقه‌جات در مجلس شورای ملی «کلیه آثار اقوامی که تا انتهای دوره زندیه در خاک ایران زندگانی کرده‌اند عتیقه نامیده می‌شود …» در ۲۸ آبان ۱۳۱۱ نظام‌نامه اجرایی قانون عتیقه‌جات در ۴ فصل به تصویب رسید؛ که طبق آن آثار ملی دوران قاجار در این لیست جایی نداشتند. در ۲۳ آذر ۱۳۱۳ اساسنامه جدید آثار ملی ایران به تصویب رسید که طبق لایحه‌ای، حفاظت و مرمت آثار دوره قاجار که جنبه عمومی داشت نیز مشمول قانون عتیقات سال ۱۳۰۹ شد.
در ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ نخستین گروه از آثار ملی ایران ثبت گردیدند. اولین اثر سلیمان‌تپه (ایلام) بود که توسط آندره گدار معرفی شده بود در لیست یا فهرست آثار ملی ثبت شد. تا پایان دوره رضاشاه ۳۴۰ و تا پایان دوره پهلوی ۱۶۳۳ اثر در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
از اواسط دهه هفتاد با سرعت گرفتن روند ثبت آثار ملی روند تخریب آثار تاریخی هم شدت گرفت و مالکین آثار تاریخی پیش از ثبت آنها دست به تخریبشان زدند. بسیاری از مالکین هم به واسطه دیوان عدالت اداری دست زدند.
دسته‌بندی آثار ملی ایران به تفکیک استان‌ها
- آذربایجان شرقی
- آذربایجان غربی
- اردبیل
- اصفهان
- البرز
- ایلام
- بوشهر
- تهران
- چهارمحال و بختیاری
- خراسان جنوبی
- خراسان رضوی
- خراسان شمالی
- خوزستان
- زنجان
- سمنان
- سیستان و بلوچستان
- فارس
- قزوین
- قم
- کردستان
- کرمان
- کرمانشاه
- کهگیلویه و بویراحمد
- گلستان
- گیلان
- لرستان
- مازندران
- مرکزی
- هرمزگان
- همدان
- یزد
جستارهای وابسته
- فهرست نخستین آثار ملی ثبت‌شده در ایران
- دانشنامه تاریخ معماری ایران‌شهر
منابع
- وب سایت سازمان میراث فرهنگی. صنایع دستی و گردشگری ایران
- سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
«فهرست آثار ملی ایران». دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر (فرهنگستان هنر)، ویراست ۲۸ آبان ۱۳۹۰. بازبینی‌شده در ۲۰ خرداد ۱۳۹۷.
پانویس
↑ خروج بناهای تاریخی از فهرست آثار ملی
↑ «ویرانی یا حفظ میراث فرهنگی». جدیدآنلاین.
↑ اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی ›› ثبت آثار تاریخی
ردهها:
- ایران
- فهرست‌های آثار خلاقانه
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.232","walltime":"0.268","ppvisitednodes":"value":1828,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":14322,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":11317,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":4127,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":13,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":1971,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 214.294 1 -total"," 69.82% 149.621 2 الگو:یادکرد_وب"," 67.27% 144.159 2 الگو:یادکرد/هسته"," 34.69% 74.342 1 الگو:پانویس"," 19.06% 40.836 20 الگو:عدد_به"," 15.03% 32.198 1 الگو:همچنین"," 6.67% 14.291 2 الگو:یادکرد/پیوندساز"," 4.83% 10.344 1 الگو:Div_col"," 3.46% 7.419 4 الگو:نقطه_خط"," 2.11% 4.517 2 الگو:گیومه_باز"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.027","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":1387055,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1246","timestamp":"20190402210343","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u0622u062bu0627u0631 u0645u0644u06cc u0627u06ccu0631u0627u0646","url":"https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q5958900","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q5958900","author":"@type":"Organization","name":"u0645u0634u0627u0631u06a9u062au200cu06a9u0646u0646u062fu06afu0627u0646 u067eu0631u0648u0698u0647u0654 u0648u06ccu06a9u06ccu200cu0645u062fu06ccu0627","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2009-05-22T14:11:53Z","dateModified":"2018-12-02T15:41:58Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/First_Iranian_national_monument.jpg","headline":"u0641u0647u0631u0633u062a u0645u062cu0645u0648u0639u0647u200cu0627u06cc u0627u0632 u0622u062bu0627u0631 u062au0627u0631u06ccu062eu06cc u062fu0631 u0627u06ccu0631u0627u0646"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":108,"wgHostname":"mw1265"););
