سرطان کبد
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
تخصص	سرطان‌شناسی
آی‌سی‌دی-۱۰	C22.9
آی‌سی‌دی-9-CM	155.2
سمپ	D008113
[ویرایش در ویکی‌داده]

سرطان کبد رشد سرطانی سلول‌های کبد می‌باشد که به صورت یک توده در قسمت فوقانی راست شکم و با علائم عمومی مانند زردی و ضعف خود را نشان می‌دهد.

شیوع و پیش آگهی

این سرطان در مردان شایعتر است. البته بسیاری از اوقات سرطان سایر نقاط بدن نیز به کبد متاستاز می‌دهند.

انواع

سرطان اولیه کبد، در سلول‌های کبد آغاز می‌شود و به انواع مختلف و بر اساس نوع سلول سرطانی تقسیم می‌شوند. منشأ این نوع سرطان سلول‌های مختلفی از بافت کبد می‌تواند باشد. اگر بدخیم باشند:

• سلول‌های کبدی Hepatocellular carcinoma کارسینوم هپاتوسلولار از رایج‌ترین شکل سرطان کبد اولیه است؛ که در سلولهای کبدی شروع می‌شود.


• سلول‌های سیستم صفراوی Cholangiocarcinoma کلانژیو کارسینوم در مجاری صفراوی لوله مانند در داخل کبد شروع می‌شود. این نوع سرطان، سرطان مجاری صفراوی نامیده می‌شود.

به تومور خوش‌خیم با منشأ سلول‌های سیستم صفراوی کلانژیوما گفته می‌شود. تومورهای ناشایع دیگری نیز بصورت اولیه در کبد بروز می‌کنند مثلاً همانژیواندوتلیوما که به توموری بدخیم با منشأ سلولهای اندوتلیومی عروق کبدی گفته می‌شود. هپاتوبلاستوما توموری بسیار بدخیم است که در اطفال مشاهده می‌شود.
آنژیوسارکوم یا همانژیوسارکوم در رگهای خونی کبد شروع می‌شود و بسیار سریع رشد می‌کند.

علل

علل مختلفی مانند هپاتیت C، هپاتیت مزمن، سیروز، سم قارچی آفلاتوکسین، چاقی، بیماری ذخیره‌ای آهن، مصرف بیش از حد الکل و تریزومی ۱۸ می‌توانند زمینه بروز این سرطان را فراهم سازند.

علائم

کارسینوم هپاتوسلولار: توده شکمی، درد شکم و پشت، تهوع، کم خونی، زردی، خارش، کاهش وزن و تب.

کلانژیوکارسینوما: تعریق، زردی، درد شکمی، کاهش وزن و بزرگی کبد.

تشخیص

• اسکن‌ها، اولتراسونوگرافی، و اسکن‌های MRI در ۸۰% از بیماران ضایعهٔ اصلی را نشان می‌دهند. اسکن‌های MRI بهترین روش نشان‌دادن تهاجم تومور به وریدهای کبدی هستند .


• آنژیوگرافى : هپاتوم‌ها معمولاً از شریان کبدی خونگیری می‌کنند و ۸۰% از آنها از لحاظ عروقی از پارانشیم مجاور خود غنی‌تر هستند. کلانژیوکارسینوم‌ها معمولاً عروق کمتری از بافت‌های کبدی مجاور دارند.


• بیوپسى کبد :

بیوپسی مرکزی از راه پوست و یا بیوپسی آسپیراسیون در صورتی‌که محل آن برحسب اسکن انتخاب شود، در اکثر بیماران تشخیص قطعی را ثابت خواهد کرد. بعد از بررسی بافت H&E می توان با روش ایمونو هیستوشیمی IHC تشخیص دقیق تری را داشت.

درمان

بستگی به نوع، مرحله و درجه بدخیمی دارد ولی ترکیبی از جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی است.

هپاتوسلولار کارسینوما: برداشتن بخشی از کبد، پیوند کبد، کرایوابلیژن (تخریب تومور با سرما)، کموامبولیزیشن (تزریق مستقیم داروی ضدسرطان از طریق عروق کبدی به تومور)، رادیوتراپی، داروهایی مانند Sorafenib، رادیوفریکوئنسی ابلیژن (تخریب تومور با امواج رادیویی) و...

کلانژیوکارسینوما: براکی تراپی (قراردادن منشأ رادیوتراپی در داخل کبد)، پیوند کبد، فتودینامیک تراپی، رادیوتراپی.

هپاتوبلاستوما: شیمی درمانی شامل داروهایی مانند وین کریستین، سیکلوفسفامید و دوکسورابیسین، رادیوتراپی، پیوند کبد و برداشتن بخشی از کبد با جراحی

استخراج مواد دارویی بیولوژیک از آبزیان دریایی به ویژه گیاهان، خارتنان و نرم‌تنان نیز از طرح های مدنظر پژوهشگران است. یکی از داروهای ضدسرطان کبد از خیار دریایی استخراج می شود.^[۱]

جراحی

جراحی گزینهٔ درمانی افرادی است که سرطان کبدشان در مرحلهٔ اولیه است. معمولاً جراح، کل کبد یا بخشی از آن را که به سرطان مبتلا شده است خارج می‌کند. اگر کبد خارج شود در این‌صورت کبد بیمار با بافت کبد سالم یک اهداکننده جایگزین می‌شود.

منابع

• ویکی‌پدیای انگلیسی


• مؤسسه تحقیقات ، درمان و آموزش سرطان