سردر عالی‌قاپو محتویات تاریخچه ساخت توصیف بنا مرمت بنا منابع جستارهای وابسته منوی ناوبری«سردر عالی قاپو، ایرانگردی تیشینه»خبرگزاری میراث آریا بررسی آسیب‌های سردر عالی قاپو«خبرگزاری فارسی»وبگاه e-gasht - روزبه فرخویو
آثار دوره صفویان در قزوینجاذبه‌های گردشگری قزوینسردرهاعمارت‌های تاریخی قزوینقزوینسردرهای تاریخی قزوین
گردشگریقزوینخیابان سپهارگصفویانشاه طهماسبشاه عباس اولکتیبه‌ایکاشی معرقثلثعلی‌رضا عباسیخوشنویسطاق‌نماییدولتخانهایوانهشتینقاره‌زنانایراندولتخانه صفوی
سردر عالی‌قاپو
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
| در ورودی عمارت عالی قاپو | |
|---|---|
 | |
| نام | در ورودی عمارت عالی قاپو |
| کشور |  ایران |
| استان | استان قزوین |
| شهرستان | قزوین |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | عمارت |
| دیرینگی | دوره صفوی |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره صفوی |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۲۱۳ |
| تاریخ ثبت ملی | ۳۱ تیر ۱۳۱۳ |
سردر عالی قاپو یکی از آثار تاریخی و گردشگری در شهر قزوین است که در ابتدای خیابان سپه – نخستین خیابان ساخته شده در ایران – قرار دارد. این بنا سردر یکی از هفت در ورودی به ارگ سلطنتی صفویان بوده‌است؛ و در اصلی جنوبی است که به خیابان و میدان شاه باز می‌شده و تنها در از این مجموعه است که اکنون به یادگار مانده است.
محتویات
۱ تاریخچه ساخت
۲ توصیف بنا
۳ مرمت بنا
۴ منابع
۵ جستارهای وابسته
تاریخچه ساخت
این بنا نخست در دوره شاه طهماسب ساخته شده و در زمان شاه عباس اول به‌صورت کنونی تغییر شکل یافته‌است. در دوران ناصر الدین شاه نیز، تعمیرات و اضافاتی صورت گرفت و در دوران پهلوی اول به علت اقامت پلیس در آنجا ابتدا نام «نظمیه» و سپس «شهربانی» در ترنج بالای سردر به خط عبدالعلی پزشکیان، معلم خط قزوینی، گچبری گردید و در زمان پهلوی دوم قسمت اضافی بالای سردر را در زمان پهلوی دوم حذف نمودند.[۱] بر پیشانی این سردر رفیع که ۱۷ متر ارتفاع دارد، کتیبه‌ای با کاشی معرق به خط ثلث از علی‌رضا عباسی - خوشنویس معروف عهد صفوی - جلوه‌گر است. بر فراز این کتیبه، پنجره مشبک بزرگی از کاشی قرار گرفته‌است. بیش از دو گوشوار بلند در طرفین سردر که بر بالای طاق‌نمایی واقع شده که بنا را به ساختمان‌های هم جوار پیوند می‌داده است.[۲]
توصیف بنا
این سردر، ورودی اصلی به دولتخانه دوران صفویه بود. بنای سر در شامل ایوان رفیع ورودی با قوس تیزه‌دار و سه ریف طاق‌نما در طرفین آن است. گوشواره‌هایی با ستون‌نماهای آجری در دو طبقه، نمای سردر را تکمیل می‌کنند. هشتی متصل به ایوان ورودی به شکل هشت ضلعی است و در طرفین محور ورودی آن اتاق‌های نگهبانی قرار دارد. در این هشتی پلکان‌هایی دیده می‌شود که به طبقه بالا - جایگاه نقاره‌زنان - راه می‌یابند. کتیبه و شباک کاشی، تنها تزیینات باقی‌مانده در ایوان ورودی است.[۳]
در طرف شرقی این سردر که پیش از مشروطیت رختشویخانه بود، مدرسه‌ای به نام امید در سال ۱۳۲۰ قمری احداث شد که از اولین مدارس نوین ایران می‌باشد.
شاردن سیاح فرانسوی به کتیبه دیگری در این سردر که مضمون آن بیت معروف زیر است و در حال حاضر وجود ندارد اشاره می‌کند:
گشاده باد به دولت همیشه این درگاه به حق اشهد ان لا اله الا الله[۴]
مرمت بنا
سردر عالی قاپو قبل از انقلاب، جایگاه شهربانی و سپس در اختیار نیروی انتظامی بود، اکنون در اختیار میراث فرهنگی قرار گرفته و به منظور احیای دولتخانه صفوی در در حال مرمت می‌باشد.[۵] مرمت بنا در خرداد ۹۱ آغاز گردید و مرمت بخش‌های آسیب‌دیده کف فرش هشتی، رنگ برداری و رنگ‌آمیزی درب‌های ورودی، مرمت آجرهای فرسوده و شکسته، بندکشی توخالی هشتی و تهیه و نصب درب‌های چوبی بخش داخلی بخشی از عملیات مرمتی بوده‌است.[۶]
منابع
↑ «سردر عالی قاپو، ایرانگردی تیشینه».
↑ راهنمای گردشگری قزوین
↑ روزبه فرخوی
↑ سیر تاریخی بنای شهر قزوین و بناهای آن، دکترسید محمد دبیرسیاقی، صفحه ۴۹۳، انتشارات حدیث امروز با همکاری اداره کل میراث فرهنگی استان قزوین، شابک ۹۶۴-۷۵۳۶-۱۳-۵
↑ خبرگزاری میراث آریا بررسی آسیب‌های سردر عالی قاپو
↑ «خبرگزاری فارسی».
- راهنمای گردشگری قزوین، آینه تاریخ و طبیعت ایران، مدیریت ایرانگردی و جهانگردی استان قزوین
- وبگاه e-gasht - روزبه فرخوی
جستارهای وابسته
- مجموعه باغ صفوی
- عالی‌قاپو اصفهان
ردهها:
- آثار دوره صفویان در قزوین
- جاذبههای گردشگری قزوین
- سردرها
- عمارتهای تاریخی قزوین
- قزوین
- سردرهای تاریخی قزوین
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.324","walltime":"0.413","ppvisitednodes":"value":3985,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":274915,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":38298,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":13,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":3382,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 306.652 1 -total"," 52.84% 162.034 7 الگو:Navbox"," 30.90% 94.764 1 الگو:پانویس"," 29.93% 91.775 1 الگو:گردشگری_در_استان_قزوین"," 28.42% 87.157 1 الگو:Navbox_with_collapsible_groups"," 25.20% 77.273 2 الگو:یادکرد_وب"," 24.32% 74.574 1 الگو:جعبه_اطلاعات_جای‌های_تاریخی_ایران"," 22.36% 68.568 2 الگو:یادکرد/هسته"," 15.82% 48.519 1 الگو:Infobox"," 9.43% 28.926 1 الگو:اشتباه_نشود"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.057","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":2056164,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1267","timestamp":"20190413233121","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u0633u0631u062fu0631 u0639u0627u0644u06ccu200cu0642u0627u067eu0648","url":"https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%82%D8%A7%D9%BE%D9%88","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q5951337","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q5951337","author":"@type":"Organization","name":"u0645u0634u0627u0631u06a9u062au200cu06a9u0646u0646u062fu06afu0627u0646 u067eu0631u0648u0698u0647u0654 u0648u06ccu06a9u06ccu200cu0645u062fu06ccu0627","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2008-10-04T03:05:35Z","dateModified":"2018-11-06T14:56:41Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/f/f4/SardarAlighapu.jpg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":135,"wgHostname":"mw1269"););
