چوقا محتویات تاریخچه ورود به ایل بختیاری بافت و طرح لیوَس نگارخانه منابع منوی ناوبری«CLOTHING xxv. Clothing of the Baḵtīārīs and other Lori speaking tribes»«چوخا»وو
گویش بختیاریضرب‌المثل‌های بختیاریعزاداری بختیاری‌هاباورهای بختیاری‌هاتُشمالسرناکرناایل‌راهگاگریوبَردِشیرسوارکاریساز چپچوبازیپارسوماشزاگرسعقد و ازدواج در بختیارینان تیریرقص بختیاریگیوهشلوار قریشلوار دَبیتچوغاکلاه خسرویمینا و لچکداراب افسربختیاریبی‌بی مریم بختیاریقیصر امین‌پوربهرام مشیریسید علی صالحیمسعود بختیاریامید سلطانیسیاوش شمسیاسملک‌محمد مسعودیپروین عالی‌پورهالو زالحمدلله مستوفی
صنایع دستیصنایع دستی ایرانیپوشاک مردمان لربختیاری
لر بختیاریایرانآستینگوسفندپیراهنلباس گرماستان لرستانلرهای بختیاریلرستانسفیدسیاهکرمآبیسرمه‌ایقهوه‌ایآستینجیبگلیمتاریپنبهپشمپوددزفوللیوسلُریِ فِیلیموزه فلک‌الافلاک
چوقا
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بافت (تکسچر) اصلی چوقا
چوقا یا چوخا بالاپوش مردان و عشایر لر بختیاری در جنوب غرب ایران است که همواره بدون آستین است. این پوشش در بین مردم شهرنشین این قوم نیز در مراسم گوناگون استفاده می‌شود[۱] و به‌دست زنان بختیاری و از پشم گوسفند بافته می‌شود. این پوشش فقط مخصوص مردان است. مردان در تابستان در زیر چوقا، پیراهن و در زمستان لباس گرم می‌پوشند.
چوقا در لُرهای ساکن استان لرستان کمتر به کار گرفته می‌شود و بیشتر در میان لرهای بختیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.[۲]
محتویات
۱ تاریخچه ورود به ایل بختیاری
۲ بافت و طرح
۳ لیوَس
۴ نگارخانه
۵ منابع
تاریخچه ورود به ایل بختیاری
در گذشته چوخا (چوغا) فقط به لرهای لرستان اختصاص داشت است. ظاهراً یکی از خوانین لر (خانِ لیوس، دهی در شمال شرق دزفول) چوخایی به خان بختیاری هدیه داد و آن خان از آن چوغا خوشش آمد و دستور داد کلانتران طوایف آن را بپوشند.[۳]
بافت و طرح
چوقا نه پوششی سفید است و نه سیاه؛ بلکه پوششی است با دو رنگ سیاه و سفید. معمولاً بلندیِ چوقا باید به حدّی باشد که تا زیر زانو برسد. نقشِ چوقا همواره دارای شکلی ثابت است و در آن خطوط سیاه به صورت عمودی وارد خطوط سفید می‌شوند. دربارهٔ چراییِ نگاره این بالاپوش چند نظریه وجود دارد اما هنوز پیشنهاد همه پسندی دربارهٔ خاستگاه یا مضمون این نقش از سوی صاحب نظران انجام نشده‌است.
ترکیب رنگ‌های دیگر چوقا کرم - آبی، کرم - سرمه‌ای یا کرم - قهوه‌ای است. آستین کوتاه چوقا بیشتر حالت نمایشی دارد و به عنوان جیب نیز می‌توان از آن استفاده کرد.[۱] برای بافتِ چوقا از دارِ خوابیده استفاده می‌کنند و تکنیک بافت آن نیز مانند تکنیک گلیم بافی است با این تفاوت که خیلی ریز بافت تر است و تار و پود نازک دارد. طول پارچه مخصوص چوقا ۲٫۵ الی ۳٫۵ متر و عرض آن ۵۰ الی ۷۰ سانتیمتر است و با تاری از جنس پنبه (گاه پشم) و پود پشمی بافته می‌شود. قطعات را پس از بافتن به اندازه لازم می‌برند و کنار هم می‌دوزند. پشم به کار رفته باید کیفیت بالایی داشته باشد.[۱]
لیوَس
در شمال شرقی دزفول روستایی به نام لیوس وجود دارد که چوقاهای بافته شده در آن به‌تدریج به «چوقا لیوَیسی یا لیواسی» موسوم شدند و بر همین اساس به این بالاپوش چوقالیوَسی هم می‌گویند. [نیازمند منبع]
نگارخانه
پوشش چوقای لُریِ فِیلی
نمونه چوقای لرستانی در موزه فلک‌الافلاک
یک نمونه جوقا
منابع
↑ ۱٫۰۱٫۱۱٫۲ ماهنامه سفر، «پیشانی هنر ایرانیان» نوشته فاطمه عرفانی، شماره۱۳، سال شانزدهم، دوره جدید، دی ۱۳۸۶، ص. ۳۵.
↑ «CLOTHING xxv. Clothing of the Baḵtīārīs and other Lori speaking tribes». دانشنامه ایرانیکا، ۲۵ اکتبر ۲۰۱۱. بازبینی‌شده در ۸ مارس ۲۰۱۵.
↑ «چوخا». دانشنامه فرهنگ مردم ایران. بازبینی‌شده در ۲۶ مارس ۲۰۱۶.
مردم بختیاری | |||
|---|---|---|---|
| |||
| فرهنگ |
| ||
| سکونتگاهها |
| ||
| تنپوش |
| ||
| مردمشناسی | لُرِ بزرگ • لُرِ کوچک • ایلبیگ • ایلخان • ایل • عشایر • بالاطایفه • طایفه • تیره • خاندان • تش • اولاد • خانوار (مال) | ||
| چهرههای فرهنگی |
| ||
| طوایف بختیاری | |||
| |||
ردهها:
- صنایع دستی
- صنایع دستی ایرانی
- پوشاک مردمان لر
- بختیاری
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.340","walltime":"0.443","ppvisitednodes":"value":2384,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":102049,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":2618,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":13,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":1,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":5347,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 334.345 1 -total"," 32.93% 110.086 1 الگو:پانویس"," 30.50% 101.967 12 الگو:Navbox"," 30.25% 101.125 2 الگو:یادکرد_وب"," 27.27% 91.191 2 الگو:یادکرد/هسته"," 21.90% 73.220 1 الگو:مدرک"," 19.90% 66.522 1 الگو:ثابت"," 17.01% 56.875 1 الگو:بختیاری"," 16.23% 54.272 2 الگو:گرداننده_رده"," 14.29% 47.778 1 الگو:همچنین_ببینید"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.083","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":3020978,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1334","timestamp":"20190417212253","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":135,"wgHostname":"mw1332"););
